Γεωργία Xαλβατζάκη: H επιστήμονας από τη Pόδο που διαπρέπει στη Γερμανία και φιλοδοξεί να εντάξει τα ρομπότ στην καθημερινότητά μας!

Η Γεωργία Χαλβατζάκη είναι η απόδειξη πως για να δούμε τα όνειρά μας να γίνονται πραγματικότητα, πρέπει να τα πιστέψουμε και να γίνουν στόχοι.
Φεύγοντας από τη Ρόδο για να σπουδάσει στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο ήταν αποφασισμένη να πετύχει και παρά τις δυσκολίες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, δεν εγκατέλειψε ποτέ τον στόχο της.
Η αποφασιστικότητά της, η εσωτερική της δύναμη, η πίστη στον εαυτό της και η πεποίθηση ότι τίποτα δεν είναι αδύνατον μέχρι να γίνει δυνατό, την οδήγησαν στα 31 της χρόνια στο Πανεπιστήμιο του Ντάρμσταντ στη Γερμανία, όπου σήμερα, έναν χρόνο μετά, είναι επικεφαλής αυτόνομης επιστημονικής ομάδας.
Στα 32 της χρόνια, η Γεωργία Χαλβατζάκη κατάφερε να λάβει ένα από τα σημαντικότερα βραβεία του Γερμανικού Ινστιτούτου Ερευνών παράλληλα με την προαγωγή της σε θέση επίκουρης καθηγήτριας δικαιώνοντας την διαδρομή της επίμονης μαθήτριας που ήδη από το σχολικό συγκρότημα της Καπνοβιομηχανίας τόλμησε να βάλει τα όνειρά της τόσο ψηλά, που κανένας δεν μπορούσε να τα γκρεμίσει!

• Να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη αρχικά από το πώς βρέθηκες στη Γερμανία.
Στη Γερμανία ήρθα τον Οκτώβριο του 2019. Τελείωσα το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συνέχισα το διδακτορικό μου και στη συνέχεια μετά από αρκετό κόπο και αφού έστειλα διάφορες αιτήσεις, βρήκα τη θέση εδώ στο Πανεπιστήμιο του Ντάρμσταντ.
Ο καθηγητής με τον οποίον δουλεύω τώρα, Prof. Jan Peters, είναι καταξιωμένος στη ρομποτική. Ήμουν πάρα πολύ τυχερή που είδε το e-mail μου με την αίτησή μου και μου απάντησε.
• Τι αντικείμενο είχε το διδακτορικό σου;
Το διδακτορικό η ολοκλήρωση του οποίου απαίτησε επτά πολύ δύσκολα χρόνια, ήταν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού project, το οποίο είχε ως αντικείμενο τη ρομποτική υποβοήθησης και συγκεκριμένα τη δημιουργία και τον προγραμματισμό ενός τροχήλατου ρομπότ που βοηθάει και υποστηρίζει ηλικιωμένους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της μετακίνησής τους.
Το δικό μου αντικείμενο ήταν να εξετάσω πώς μπορεί να φανεί χρήσιμη η πολυαισθητηριακή πληροφορία του τροχήλατου ρομπότ ώστε να μπορεί να καταλάβει το ρομπότ τι κάνει και τι θέλει να κάνει ο άνθρωπος, για να μπορώ να προγραμματίσω τον περιπατητήρα. Δούλεψα και σε άλλα project, όπως για παράδειγμα για παιδιά με αυτισμό με σκοπό να υποβοηθηθούν ώστε να μπορέσουν να αναπτύξουν κάποια κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα να λύσουν σε αλληλεπίδραση με το ρομπότ ένα παζλ.
Γενικά η έρευνά μου εστιάζει στον τομέα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-ρομπότ και την ρομποτική υποβοήθησης. Όλα τα project με τα οποία έχω ασχοληθεί, έχουν επίκεντρο τον άνθρωπο.
Εδώ στη Γερμανία ο καθηγητής μου είναι από τους πρωτοπόρους της σύζευξης τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικής, με έμφαση στο πώς μπορείς με έξυπνο τρόπο να εξάγεις πληροφορία από δεδομένα, για το πώς πρέπει να κινηθεί ένα ρομπότ και πώς μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες, χρησιμοποιώντας μόνο δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη. Βέβαια, είμαστε έτη φωτός μακριά από το να γίνουν τα ρομπότ αυτό που βλέπουμε στις ταινίες!

• Η ρομποτική ήταν κάτι που ήταν στα πλάνα σου;
Ήταν ο σκοπός της ζωής μου και όλα ξεκίνησαν από το σχολείο της Καπνοβιομηχανίας! Ήθελα να γίνω γιατρός, αστροφυσικός, δεν είχα καταλήξει, ήμουν πάντα πολύ καλή μαθήτρια, σημαιοφόρος για χρόνια… βαθμοθήρας! Κοιτώντας βέβαια πίσω διακρίνω μια υπερβολή, σήμερα κάνω κι εγώ πλάκα με τον εαυτό μου, αλλά τότε είχα αυτή την αντίληψη, η αριστεία ήταν αυτοσκοπός.
Η κα Νικολάου, που είχαμε τότε καθηγήτρια Τεχνολογίας, στην 1η Λυκείου μας έδωσε να κάνουμε εργασίες για διάφορα θέματα κι εμένα μου έλαχε να ασχοληθώ με τη ρομποτική.
Ξεκίνησα λοιπόν να αγοράζω βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες που αφορούσαν τη ρομποτική και αυτή η εργασία μού άνοιξε τα μάτια σε έναν καινούριο κόσμο και τότε αποφάσισα ότι ήθελα να γίνω επιστήμονας ρομποτικής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

• Πώς ήταν λοιπόν η ζωή μετά την εισαγωγή σου, έχοντας κατακτήσει τον στόχο σου;
Δύσκολα χρόνια… Η μητέρα μου είναι πωλήτρια σε σούπερ μάρκετ και ο πατέρας μου ήταν πωλητής σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων στη Ρόδο και ό,τι κατάφεραν τα κατάφεραν με το μισθό τους.
Πηγαίνοντας εγώ στο Πανεπιστήμιο κι έχοντας κι έναν μικρότερο αδελφό πίσω, αντιλαμβάνεστε ότι οικονομικά ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα. Όταν πήγα το 2006 στην Αθήνα, τα ενοίκια ήταν πάρα πολύ υψηλά και η ζωή ακριβή. Όλα τα χρόνια που σπούδαζα, δούλευα.
Ξεκίνησα δουλεύοντας στον ΟΤΕ ως τηλεφωνήτρια και τεχνικός σε προγράμματα απασχόλησης φοιτητών και στη συνέχεια εργάστηκα ως γραμματέας σε δικηγορικό γραφείο όπου εργαζόμουν πολλές ώρες σε ένα άσχετο αντικείμενο, παράλληλα με ένα απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών.
Είχα 60 μαθήματα σε πέντε χρόνια και διπλωματική, με εργαστήρια, με εργασίες κατά τη διάρκεια του Πανεπιστημίου… Είχα φτάσει μάλιστα σε σημείο που ψυχολογικά ήμουν ράκος.
Έχασα μια εξεταστική λόγω λιποθυμιών και αβιταμίνωσης.
Είχα φτάσει στο σημείο να σκέφτομαι να εγκαταλείψω το στόχο της ρομποτικής, ήθελα να πάρω απλώς το πτυχίο. Ξαναβρήκα γρήγορα τα λογικά μου βέβαια (γέλια…) και τελείωσα το Μετσόβιο κανονικά και στην ώρα μου.

• Ουσιαστικά Γεωργία, ήταν μια δύσκολη διαδρομή από την αρχή της.
Παρά πολύ δύσκολη. Όταν κοιτάζω πίσω, απορώ με τον εαυτό μου πώς άντεχα να κοιμάμαι στις 3 το πρωί για να τελειώσω το διάβασμα διότι είχα ως στόχο να πάρω καλό βαθμό για να μπορέσω να φύγω στο εξωτερικό και στις 9 το πρωί να είμαι ήδη στο δικηγορικό γραφείο. Πήγαινα να δώσω εξετάσεις και ήμουν πτώμα, πολλές φορές δεν απέδιδα στο βαθμό που μπορούσα, λόγω κούρασης και έκανα λάθη που μου κόστισαν. Έπρεπε να ζητιανεύω σημειώσεις από συμφοιτητές μου, ο ανταγωνισμός στο Πολυτεχνείο είναι τεράστιος και πολύ δύσκολα τις μοιράζονταν… Τότε ήμασταν στο έτος μου περίπου 480 άτομα εκ των οποίων μόλις 70 γυναίκες. Θυμάμαι έναν καθηγητή, τον οποίον είχα παρακαλέσει να μου δώσει δεύτερη ευκαιρία διότι από την κούραση είχα κάνει ένα λάθος στην αντιγραφή ενός αριθμού, κι αφού του εξήγησα πώς έχει η κατάσταση μου είπε “και τι με νοιάζει εμένα αν εσύ δουλεύεις; Οι προτεραιότητές σου είναι δικό σου θέμα”. Και τότε του απάντησα ότι δεν είναι θέμα προτεραιότητας είναι θέμα επιβίωσης για να μπορέσω να σπουδάσω και η απάντησή του ήταν ότι αυτό είναι πρόβλημα δικό μου και της οικογένειάς μου. “Δεν μπορούν να σπουδάσουν όλοι” μου είπε! Τελείωσα το Μετσόβιο με βαθμό 8,1 αλλά δεν ήταν αυτός όμως που θα μου εξασφάλιζε υποτροφία στο εξωτερικό.
• Κι αφού τελείωσες το Πανεπιστήμιο;
Εκεί ζύγισα τα πράγματα και την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς μου. Ο πατέρας μου είχε ήδη χάσει τη δουλειά του κι ήταν άνεργος και ο αδελφός μου πλέον ήταν σε προετοιμασία για να δώσει πανελλήνιες, οπότε αποφάσισα να παραμείνω στην Αθήνα, να βρω δουλειά, να κάνω και κάποια ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά και να ξεκινήσω το διδακτορικό μου εδώ. Ο καθηγητής μου, Κων/νος Τζαφέστας, μπορούσε να μου εξασφαλίσει αρχικά περίπου 200 με 300 ευρώ το μήνα που μετά έγιναν 600 δουλεύοντας στα ερευνητικά προγράμματα του εργαστηρίου ενώ παράλληλα έκανα το διδακτορικό μου, αφού το διδακτορικό στην Ελλάδα δεν αμείβεται… Το διδακτορικό έχει πάρα πολύ διάβασμα, δεν είναι σαν το πτυχίο και παράλληλα έκανα υποστήριξη σε όλα τα μαθήματα του καθηγητή, όπως τα εργαστήρια, τις διορθώσεις των ασκήσεων των φοιτητών… Ως βοηθός καθηγητή στα μαθήματα έπαιρνα 200 ευρώ το εξάμηνο, για τα οποία μάλιστα δηλώθηκα στην εφορία ως ελεύθερος επαγγελματίας, επιβαρύνθηκα με ΦΠΑ, τέλος επιτηδεύματος! Τρελά πράγματα! Τον πρώτο καιρό είχα πελαγώσει… Παρότι αρχικά είχα ως σκοπό να γίνω καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο, διαπίστωσα ότι στην Ελλάδα αυτό είναι σχεδόν αδύνατο. Όλα αυτά τα χρόνια είχα συνεχή παρουσία στα συνέδρια της ρομποτικής, ο κόσμος του χώρου άρχισε να με γνωρίζει κι έχουμε και πολύ καλούς Έλληνες καθηγητές στο εξωτερικό, αλλά και κάποιους πολύ καλούς εδώ στην Ελλάδα στη ρομποτική. Η ομάδα των Ελλήνων ερευνητών στη ρομποτική είναι αξιόλογη, υπολογίσιμη και σημαντική δύναμη εντός και εκτός χώρας.
Μόλις λοιπόν ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου, ξεκίνησα να στέλνω αιτήσεις σε όλη την Ευρώπη! Μέσα στο καλοκαίρι του 2019, μου απάντησε ο καθηγητής μου εδώ από τη Γερμανία, όπως και όλοι οι υπόλοιποι. Ξεκινάω λοιπόν τις συνεντεύξεις, όπου πήγα δέχθηκα προτάσεις, αλλά αποφάσισα να έρθω εδώ, όπου ο καθηγητής μου είναι από τις πολύ σημαντικές προσωπικότητες στο χώρο και ειλικρινά δεν το έχω μετανιώσει ούτε μια στιγμή, παρότι μου λείπει η Ελλάδα, μου λείπει η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, μου λείπει το εργαστήριο της ρομποτικής στην Ελλάδα όπου ήμασταν μια οικογένεια με τους άλλους φοιτητές, η σχέση μου με τους καθηγητές…

• Και σήμερα, ποια είναι η θέση σου στο Πανεπιστήμιο της Γερμανίας;
Πλέον είμαι επικεφαλής αυτόνομης επιστημονικής ομάδας. Είμαι στη διαδικασία ίδρυσης δικού μου εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο με αντικείμενο “έξυπνα ρομποτικά συστήματα και βοηθοί” που αφορά στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-ρομπότ, πρόκειται για ρομποτική υποβοήθησης.
Τα βασικό ερευνητικό μου αντικείμενο είναι η έρευνα τροχήλατων ρομποτικών μονάδων με ρομποτικούς βραχίονες.
• Ως επιστήμονας με δική σου ερευνητική ομάδα πλέον, ο στόχος σου ποιος είναι;
Ο ερευνητικός στόχος της ομάδας μου είναι να μπορέσουμε να προσφέρουμε σε αυτό το πολύπλοκο ρομποτικό σύστημα τη δυνατότητα να λύνει προβλήματα της καθημερινότητάς μας, τα οποία ονομάζουμε προβλήματα μακρινού ορίζοντα διότι υπάρχουν πάρα πολλά ενδιάμεσα στάδια. Ένα βασικό σημείο της δικής μου έρευνας είναι να υπολογίσω και την αλληλεπίδραση του ρομπότ με τον άνθρωπο σε όλη αυτή τη διαδικασία, με απώτερο στόχο να έχουμε ρομποτικούς βοηθούς στο σπίτι, στα νοσοκομεία, στους οίκους ευγηρίας…Ειδικά τώρα με τον covid, η χρησιμότητα ενός τέτοιου ρομποτικού βοηθού θα ήταν τεράστια για την προστασία του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού αλλά και για την εξυπηρέτηση των ίδιων των ασθενών ή ανθρώπων που μένουν μόνοι τους στο σπίτι. Ο στόχος που θέλω να επιτύχω είναι να μπορέσουμε κάποια στιγμή να έχουμε επιδέξια ρομπότ στην καθημερινότητά μας, στην υπηρεσία του ανθρώπου.
• Η ανακοίνωση των καθηκόντων σου ως επικεφαλής ερευνητικής ομάδας, φαντάζομαι ότι είναι η δικαίωση των κόπων της οικογένειάς σου, της δικής σου διαδρομής και επιμονής και των δυσκολιών που χρειάστηκε να ξεπεράσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Δεν είναι εύκολο για μια οικογένεια, με μικρό εισόδημα να μπορέσει να στηρίξει το παιδί για να κάνει αυτές τις σπουδές… Είμαι αυτό που είμαι σήμερα γιατί πέρασα αυτά που πέρασα, γιατί ξέρω από σκληρή δουλειά και σήμερα μπορώ να πω ότι είμαι ευγνώμων για όλα όσα έχω ζήσει, για όλα όσα μου δίδαξαν οι γονείς μου, για όλα όσα μου έμαθαν οι καθηγητές μου στην Ελλάδα και για όλα όσα χρειάστηκε να περάσω για να φτάσω μέχρι εδώ. Όλη αυτή η χρονιά που πέρασε, με αποκορύφωμα τη χρηματοδότηση, ήταν λες και αυτά τα όνειρα που είχα, ως παιδί, ως έφηβος, αναζωπυρώθηκαν. Λες και ήρθε ένα χέρι από ψηλά και μου είπε “περίμενε, θα σε βγάλω από εκεί που είσαι και παιδεύεσαι και θα σου κάνω τη ζωή σου καλύτερη”. Φυσικά αυτό έχει προκύψει μέσα από πολλή και σκληρή δουλειά αλλά σίγουρα είναι και θέμα επιλογών αλλά και πόσο πολύ με στήριξαν στο Πανεπιστήμιο που είμαι σήμερα. Για να πάρω τη θέση και τη χρηματοδότηση που συνεπάγεται, πέρασα από μια πολύ μακρά διαδικασία και έπρεπε να αξιολογηθεί η δική μου πρόταση μέσα από 100 προτάσεις σε διάφορα στάδια και τελικά χρηματοδοτηθήκαμε 9 από τους 91 και εγώ είμαι η μοναδική γυναίκα επιστήμονας ρομποτικής σε ολόκληρη τη Γερμανία γι’ αυτή τη χρονιά, που έλαβα αυτό το βραβείο από το Γερμανικό Ινστιτούτο Ερευνών. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα βραβεία που μπορείς να λάβεις ως νέος ερευνητής. Στόχο έχει να σε κάνει αυτόνομο ερευνητή, με δικό σου εργαστήριο και την επίβλεψη δικών σου φοιτητών, έχει ορίζοντα εξαετίας με μια ενδιάμεση αξιολόγηση στην τριετία και σε προετοιμάζει για ακαδημαϊκή καριέρα. Εγώ ως ερευνητής θα λάβω χρηματοδότηση 1,7 εκατ. ευρώ για τη δική μου θέση για έξι χρόνια, τη θέση έως τριών φοιτητών για να κάνουν διδακτορικό και για διάφορους ερευνητές που μπορώ να απασχολώ. Επιπλέον μου διαθέτουν χρήματα για να αγοράσω δικό μου ρομπότ. Αυτή τη στιγμή έχω το δικό μου ρομπότ από τον καθηγητή μου αλλά δεν μου ανήκει, οπότε πλέον θα έχω και δικό μου ρομπότ.
• Δίνετε και ονόματα στα ρομπότ;
Βεβαίως! Το ρομπότ που εργαζόμουν λέγεται TIAGο αλλά στο δικό μου πλέον πρόγραμμα το ρομπότ είναι η ROSA.
• Και πότε ξεκινάει το πρόγραμμα;
Άμεσα, με την αρχή του νέου έτους! Παράλληλα ενημερώθηκα από το Πανεπιστήμιο ότι θα προαχθώ σε θέση επίκουρης καθηγήτριας τουλάχιστον για τα χρόνια που διαρκεί το project!