• Η τοπική οικονομία μπαίνει στην περίοδο όπου το εισόδημα περιορίζεται και το κόστος ζωής «πονάει» την τσέπη των καταναλωτών • Τις μεγάλες προκλήσεις του Δεκεμβρίου καλούνται να αντιμετωπίσουν οι 42.000 εποχικά εργαζόμενοι της Ρόδου και όχι μόνο • Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η συζήτηση για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά επανέρχεται πιο επιτακτικά
Τις μεγάλες προκλήσεις του Δεκεμβρίου καλούνται να αντιμετωπίσουν οι 42.000 εποχικά εργαζόμενοι της Ρόδου και όχι μόνο, καθώς η τοπική οικονομία μπαίνει στην περίοδο όπου το εισόδημα περιορίζεται και το κόστος ζωής «πονάει» την τσέπη των καταναλωτών.
Η εποχικότητα της απασχόλησης, οι τιμές των τροφίμων, το βάρος του ενοικίου και οι δαπάνες των ημερών συνθέτουν ένα πλαίσιο που απαιτεί προσεκτική διαχείριση.
Στις πρώτες μέρες του μήνα, η οργάνωση των γιορτών γίνεται μεθοδικά. Τα νοικοκυριά καταρτίζουν λίστες, υπολογίζουν ποσότητες και κατανέμουν τις αγορές μέσα στις εβδομάδες. Η πρακτική αυτή έχει εδραιωθεί, καθώς η χειμερινή περίοδος στη Ρόδο συνδέεται για μεγάλο μέρος των εργαζομένων με μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα. Η προσεκτική διαχείριση από την αρχή του μήνα είναι στοιχείο της καθημερινότητας και όχι έκτακτη συνθήκη.
Οι τιμές των βασικών προϊόντων επηρεάζουν άμεσα τον οικογενειακό προγραμματισμό. Τα στοιχεία από τις πλατφόρμες καταγραφής τιμών δείχνουν ότι το καλάθι τροφίμων στη Ρόδο είναι κατά μέσο όρο ακριβότερο από πόλεις της ηπειρωτικής χώρας.
Το ψωμί, τα αυγά, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά και τα τυποποιημένα προϊόντα πωλούνται σε υψηλότερες τιμές, γεγονός που αντανακλά το μεταφορικό κόστος και την περιορισμένη διαθεσιμότητα τον χειμώνα. Οι διαφορές αυτές ενισχύονται σε περιόδους αυξημένης ζήτησης, όπως οι γιορτές.
Με αυτά τα δεδομένα, το κόστος ενός απλού γιορτινού τραπεζιού τεσσάρων ατόμων φτάνει στη Ρόδο περίπου τα 100 ευρώ (υπολογισμένο με οικονομικές επιλογές και χωρίς υπερβολές, το οποίο περιλαμβάνει το κύριο πιάτο, συνοδευτικά, σαλάτα, ψωμί, ένα απλό τυρί, ένα οικονομικό γλυκό, κρασί και αναψυκτικά). Για το ίδιο τραπέζι των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, η δαπάνη μόνο για το φαγητό φτάνει τα 200 ευρώ.
Για μια οικογένεια με παιδιά, οι συνολικές ανάγκες των ημερών δεν περιορίζονται στο τραπέζι.
Τα δώρα, ακόμη και σε μετρημένες επιλογές, προσθέτουν τουλάχιστον 50 ευρώ. Οι σχολικές δραστηριότητες, οι μικρές υποχρεώσεις και τα κεράσματα διαμορφώνουν ένα επιπλέον ποσό.
Οι έξοδοι του μήνα, έστω περιορισμένες, και το αυξημένο κόστος καυσίμων ανεβάζουν ακόμη τη συνολική δαπάνη.
Έτσι, το ελάχιστο κόστος των γιορτών για μια τετραμελή οικογένεια διαμορφώνεται πάνω από τα 300 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται μεγαλύτερες αγορές ή δραστηριότητες και πάντα με τις οικονομικές επιλογές.
Η πίεση αυτή γίνεται πιο έντονη όταν εξετάσει κανείς τη διάρθρωση της τοπικής αγοράς εργασίας. Από τους περίπου 63.000 εργαζομένους στη Ρόδο, οι 42.000 απασχολούνται εποχικά. Ο τουρισμός και οι υπηρεσίες που τον υποστηρίζουν αποτελούν τον κεντρικό άξονα της οικονομίας του νησιού, με αποτέλεσμα ο χειμώνας να χαρακτηρίζεται από μειωμένο εισόδημα για μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Το επίδομα ανεργίας καταβάλλεται για τρεις μήνες, Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Ιανουάριο, και καλύπτει μόνο ένα μέρος των αναγκών. Το διάστημα μέχρι την επανέναρξη της σεζόν δεν έχει κάποια πρόσθετη ενίσχυση, ενώ οι υποχρεώσεις παραμένουν σταθερές.
Το ενοίκιο αποτελεί ακόμη έναν παράγοντα που επηρεάζει τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η διάδοση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει μειώσει τα διαθέσιμα ακίνητα για μόνιμη κατοίκηση και διατηρεί την αγορά των ενοικίων απαιτητική.
Για πολλές οικογένειες, η στέγαση δεσμεύει ένα σταθερό και σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού.
Ήδη συμπολίτες που αγωνιούν για την επιβίωσή τους, και όχι μόνο για τις γιορτές, απευθύνονται σε συλλόγους και φορείς για δωρεάν τρόφιμα, αλλά και για οικονομική ενίσχυση ακόμη και για την πληρωμή λογαριασμών ρεύματος.
Η εικόνα αυτή δείχνει καθαρά ότι η πίεση δεν αφορά μόνο στο γιορτινό τραπέζι αλλά στην ευρύτερη δυνατότητα των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στις βασικές τους ανάγκες.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η συζήτηση για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά επανέρχεται πιο επιτακτικά.
Από την 1η Ιανουαρίου 2026, το μέτρο ενεργοποιείται στα νησιά της Δωδεκανήσου με μόνη εξαίρεση τη Ρόδο, η οποία δεν περιλαμβάνεται λόγω των πληθυσμιακών κριτηρίων. Μετά τις αντιδράσεις του Δήμου Ρόδου και των τοπικών φορέων, αναμένεται η απάντηση της κυβέρνησης στο αίτημα που τέθηκε μετ’ επιτάσεως, ενώ ο χρόνος μετρά αντίστροφα.
Το κόστος του εορταστικού τραπεζιού, οι δαπάνες των παιδιών και οι μικρές αγορές του μήνα εντάσσονται σε μια οικονομία που λειτουργεί με διαφορετικούς ρυθμούς ανά εποχή.
Η καθημερινότητα του χειμώνα απαιτεί υπολογισμούς, προσαρμογές και προσεκτική διαχείριση. Παρά τις δυσκολίες, η αγορά κινείται, οι οικογένειες προετοιμάζονται και το νησί διατηρεί την εικόνα των ημερών, σε έναν μήνα όπου η γιορτή συνυπάρχει με την ωμή πραγματικότητα της εποχικής εργασίας.
