Στον απόηχο του πρόσφατου ανασχηματισμού και του εκλογικού αποτελέσματος των ευρωεκλογών, μιλάει στη «δ» η Ελευθερία Φτακλάκη, πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας στα Δωδεκάνησα, διεθνολόγος-πολιτικός επιστήμων, διδάκτωρ ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Η κα Φτακλάκη επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει συνεργασία των βουλευτών μας με τα όργανα του κόμματος και τους πολιτευτές, αναφέρεται στη μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στο μήνυμα που εστάλη στην κυβέρνηση, σημειώνοντας ωστόσο ότι για μία ακόμη φορά οι Έλληνες την εμπιστεύθηκαν ως πρώτο κόμμα και με διαφορά από τα υπόλοιπα, αλλά και στη στροφή των ευρωπαίων πολιτών σε αντισυστημικά, συντηρητικά έως και ακροδεξιά κόμματα και όχι στην Κεντροαριστερά.
Προσθέτει ότι έχει ενδιαφέρον το τι θα συμβεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το θεσμικό όργανο των κρατών μελών και υπογραμμίζει ότι οι ηγεσίες των δημοκρατικών δυνάμεων πρέπει να ανταποκριθούν στις μεγάλες προκλήσεις, αλλά και στις δυσκολίες της νέας ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
• Κυρία Φτακλάκη, να ξεκινήσω με ένα σχόλιό σας για τον ανασχηματισμό και το γεγονός ότι δεν υπάρχει στο νέο σχήμα κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της Δωδεκανήσου.
Κυρία Παμπρή, να υπενθυμίσω πως έχουμε Δωδεκανήσιο εκπρόσωπο στο κυβερνητικό σχήμα και μάλιστα σε ένα από τα πιο μάχιμα υπουργεία, στο ΥΠ.ΕΞ. τον Γιώργο Γεραπετρίτη, που κατάγεται από την Κάρπαθο, αλλά φαντάζομαι αναφέρεστε στους εν ενεργεία βουλευτές μας που εκλέγονται στα Δωδεκάνησα.
Ως Δωδεκανήσια, με αυτή τη λογική επιθυμώ να υπάρχει Δωδεκανήσιος βουλευτής στο κυβερνητικό σχήμα, αλλά αντιλαμβάνομαι πως ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης έχοντας έναν ευρύτερο σχεδιασμό προσπαθεί να κρατά ισορροπίες στο σύνολο της Επικράτειας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ο νέος υφυπουργός Νησιωτικής Πολιτικής είναι Κερκυραίος και άρα εκπροσωπεί τη νησιωτική Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να συνεχίσουν οι βουλευτές μας σε συνεργασία με τα όργανα του κόμματος και εμάς τους πολιτευτές, να αγωνίζονται για τη διεκδίκηση αιτημάτων και την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο νομός μας καθώς ο ρόλος του βουλευτή είναι ισχυρός και άκρως σημαντικός εφόσον αξιοποιείται σωστά. Να ευχηθώ καλή επιτυχία στο νέο υπουργικό συμβούλιο.
• Η αποχή ήταν ο νικητής της κάλπης. Όμως η ΝΔ ως κυβέρνηση έχασε περίπου 1 εκ. ψηφοφόρους σε επίπεδο χώρας και σε σχέση και με τις εθνικές εκλογές του 2023 περίπου 20% στα Δωδεκάνησα. Πού οφείλεται αυτή η μεγάλη πτώση, καθώς και προεκλογικά αυτά που κυριάρχησαν στο δημόσιο διάλογο ήταν τα θέματα εσωτερικής ατζέντας;
Κυρία Παμπρή, έχετε επισημάνει τα δύο μεγάλα αγκάθια αυτών των εκλογών: την αποχή και την απουσία ενός συνεκτικού ευρωπαϊκού προεκλογικού λόγου, τα οποία και διασυνδέονται. Και τι εννοώ με αυτό: Η μεγάλη αποχή σε αυτές τις ευρωεκλογές δεν ήταν μόνο ελληνικό φαινόμενο, όπου ψήφισε μόνο το 41,39% του εκλογικού σώματος, αλλά πανευρωπαϊκό καθώς συνολικά ψήφισε μόνο το 51,01%. Ειδικότερα, πλην του Βελγίου, της Γερμανίας και της Μάλτας, η μεγάλη αποχή υπήρξε οριζόντια στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ε.Ε., μια συνθήκη με πολλαπλά μηνύματα.
Κατ’ εμέ, το βασικό μήνυμα αυτών των αποκαρδιωτικών αποτελεσμάτων είναι η έλλειψη γνώσης των Ευρωπαίων πολιτών ως προς την ίδια την Ε.Ε.- στο τι πρεσβεύει, πώς λειτουργεί, ποια είναι τα επιτεύγματά της, τι σημαίνει η πολιτική ενοποιητική διαδικασία, ποια τα οφέλη για τους πολίτες της Ενωμένης Ευρώπης, κ.α.
Στη συνείδηση των πολιτών η Ε.Ε. αποτελεί έναν διανεμητικό μηχανισμό πόρων και τίποτα άλλο. Στην Ελλάδα είναι παγιωμένη αυτή η αντίληψη και για του λόγου το αληθές θα χρησιμοποιήσω μια ‘’ατάκα’’ που ακούμε πολύ συχνά: «Θα πάρουμε κανένα ΕΣΠΑ;».
Επομένως, αν δεν γνωρίζεις κάτι καλά κι αν δεν αντιλαμβάνεσαι τη σημαντικότητα αυτού του εγχειρήματος γιατί να το υπερασπιστείς; Κι εδώ ερχόμαστε να συζητήσουμε την απουσία της ευρωπαϊκής ατζέντας κατά την προεκλογική περίοδο, που και αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε μόνο στη χώρα μας αλλά και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ο λόγος είναι προφανής και συνδέεται με όσα ανέφερα στην αρχή, δηλ. η έλλειψη γνώσης μετατόπισε την προεκλογική ατζέντα στα εθνικά θέματα/προβλήματα.
Στο σημείο αυτό θα μου επιτρέψετε να τονίσω πως την ευθύνη τη φέρουν τα πολιτικά κόμματα και οι υποψήφιοί τους γιατί μεταξύ όλων των άλλων υποχρεώσεων τους, οφείλουν να επιτελούν και έναν παιδευτικό ρόλο καθώς αποτελούν βασικούς φορείς κοινωνικοποίησης. Πώς όμως να υπάρξει μια ευρωπαϊκή πολιτική συζήτηση στο δημόσιο προεκλογικό διάλογο, όταν ενώ η κυβέρνηση έδωσε το έναυσμα των ευρωεκλογών με μια αμιγώς ευρωπαϊκή ατζέντα θεμάτων, τα κόμματα της αντιπολίτευσης πετούσαν … χαρταετό;
Τέλος, ως προς τα ποσοστά που έλαβε η ΝΔ σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές (2019), έλαβε 1.125.602 ψήφους- δηλ. λιγότερες κατά 747.535. Αντίστοιχα και ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση έχασε 750.462 χιλιάδες ψήφους.
Όσο για τα Δωδεκάνησα, να σας θυμίσω πως κρατήσαμε και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με το πανελλαδικό αποτέλεσμα η ΝΔ έλαβε 30,52%. Επομένως, στα Δωδεκάνησα τηρουμένων των αναλογιών, η ΝΔ πάλι διατήρησε ψηλά τα ποσοστά της.
• Η ΝΔ έδειξε να χάνει μεγάλα ποσοστά από τα κόμματα που βρίσκονται δεξιά της. Ελληνική Λύση, Νίκη, Φωνή Λογικής κ.α. κινούνται σε πιο πατριωτική γραμμή, όπως υποστηρίζουν οι επικεφαλής τους. Το φαινόμενο αυτό εκτιμάται ότι εξηγείται με βάση την ψήφο διαμαρτυρίας ή υποδηλώνει στη ΝΔ ότι έχει παρεκκλίνει από τις βασικές αρχές της;
Θα ξεκινήσω με μια πικρή διαπίστωση αυτών των ευρωεκλογών και αφορά σε μία στροφή των Ευρωπαίων πολιτών σε αντισυστημικά, συντηρητικά έως και ακροδεξιά κόμματα και όχι σε Κεντροαριστερά κόμματα. Αυτή η τάση αποτυπώθηκε και στην Ελλάδα, όπου πλην του ΚΚΕ που ανέβασε τα ποσοστά του- και σημειωτέων στην Ευρώπη κομμουνιστικά κόμματα που συμμετέχουν στο Ε.Κ. είναι ελάχιστα), τα κόμματα της κεντροαριστεράς έχασαν δυνάμεις.
Αυτό επιδέχεται πολλών ερμηνειών και σίγουρα καταδεικνύει την ανάγκη μιας μερίδας ψηφοφόρων να στείλουν μηνύματα, όπως συνέβη και στη χώρα μας. Ένα εκλογικό σώμα που ψήφιζε ΝΔ, σε αυτές τις εκλογές μετατοπίστηκε σε κόμματα συντηρητικά έως και ακραία συντηρητικά.
Ένας βασικός λόγος είναι η υιοθέτηση από την κυβέρνηση κάποιων προοδευτικών πολιτικών, όπως είναι π.χ. ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, ή ζητήματα με έντονο εθνικό περίβλημα, όπως είναι π.χ. η διαχείριση του μεταναστευτικού, αλλά και τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως είναι η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, η αστυνόμευση, κα.
Σίγουρα αυτοί οι ψηφοφόροι κατά ένα μεγάλο μέρος έστειλαν ένα μήνυμα στην κυβέρνηση και όπως ορθά επισημαίνει ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης: «το ζήτημα δεν είναι αν θα πάμε προς το κέντρο ή προς τα δεξιά – αλλά αν θα είμαστε πιο αποτελεσματικοί και αν θα υλοποιήσουμε με μεγαλύτερη ταχύτητα το πρόγραμμά μας, για το οποίο εκλεγήκαμε και για το οποίο θα λογοδοτήσουμε στον ελληνικό λαό μετά από τρία χρόνια, όταν θα γίνουν οι εθνικές εκλογές».
Εντέλει, αν δει κανείς τη μεγάλη εικόνα, το τελικό μήνυμα των συμπολιτών μας είναι ένα: «Σας εμπιστευόμαστε αλλά γίνετε καλύτεροι, πηγαίνετε πιο γρήγορα».
Έχουμε λοιπόν μπροστά μας τρία χρόνια για να προχωρήσουμε στις απαιτούμενες δομικές μεταρρυθμίσεις του κράτους, στην επίλυση χρόνιων ζητημάτων στην υγεία, στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, στα ζητήματα της ασφάλειας, στη δικαιοσύνη, στη διαχείριση της μετανάστευσης, στην καθημερινότητα του πολίτη, στην ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους, στις νησιωτικές πολιτικές, κα. Η πολιτική είναι μαραθώνιος και ως εκ τούτου έχουμε μπροστά μας τρία χρόνια για να κόψουμε το νήμα της νίκης…
• Μετά τον πολιτικό «σεισμό» στην Ευρώπη από την άνοδο της Ακροδεξιάς, οι ευρωεκλογές πυροδοτούν πολιτικές εξελίξεις. Αν τελικά η Λεπέν καταφέρει να ανατρέψει τα πράγματα στην Γαλλία, εκτιμάται ότι μεγάλα ζητήματα, όπως πχ κοινή αμυντική πολιτική, ευρωστρατός, μετανάστευση, ευρωπαϊκή ολοκλήρωση κλπ μπορεί να τεθούν εν κινδύνω;
Όπως ανέφερα και παραπάνω, αυτές οι ευρωεκλογές επικεντρώθηκαν κυρίως σε εθνικά ζητήματα και όχι σε ανταγωνιστικά οράματα για την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα αποτέλεσμα διαφορετικών εθνικών ιστοριών, ξεκινώντας από τη δραματική ήττα του Μακρόν, ο οποίος ζήτησε νέες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες- την ολέθρια εμφάνιση του Σολτς στη Γερμανία, του Βέλγου πρωθυπουργού Ντε Κρο και από την άλλη τις νίκες της Λεπέν στη Γαλλία και της Μελόνι στην Ιταλία. Όπως λοιπόν πολλοί προέβλεψαν, η εθνικιστική Δεξιά τα πήγε καλά, όμως ευτυχώς οι ‘’Κασσάνδρες’’ ατύχησαν στους συσχετισμούς δυνάμεων, καθώς οι τρεις παραδοσιακές πολιτικές ομάδες του Ε.Κ., δηλ. το ΕΛΚ, οι S&D και οι Renew Europe που σχηματίζουν έναν άτυπο συνασπισμό ευρωπαϊκής σταθερότητας, παραμένουν ισχυρές καθώς έλαβαν συνολικά 403 έδρες παρά τις απώλειες που υπέστησαν η δεύτερη και η τρίτη ενώ, ενώ το ΕΛΚ αύξησε τις δυνάμεις του με επιπλέον 13 έδρες και άρα έχουν αθροιστικά την πλειοψηφία που χρειάζονται.
Όμως σίγουρα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το θεσμικό όργανο των κρατών μελών, όπου οι ηγέτες του θα πρέπει να αποφασίσουν για τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και σίγουρα αυτές οι ζυμώσεις γύρω από το τραπέζι του Συμβουλίου, θα ενθαρρύνουν τους λαϊκιστές και εθνικιστές ηγέτες για να πετύχουν παραχωρήσεις – με πρώτο διδάξαντα τον Όρμπαν.
Επομένως, ενέχει ο κίνδυνος η ευρωπαϊκή πολιτική να γίνει πιο περίπλοκη και πολωμένη και η λήψη αποφάσεων να γίνει πιο αδύναμη και πιο αργή. Αυτό μπορεί να σημάνει πιθανότατα μια υποχώρηση της Πράσινης Συμφωνίας, στη δημιουργία μιας Ευρώπης ‘’φρούριο’’, στην προώθηση μιας αντιμεταναστευτικής ρητορικής και μιας αποδυνάμωσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, στη στασιμότητα του ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιος δρών, κα. Η ασφάλεια και η άμυνα θα βρεθούν σίγουρα στο επίκεντρο της συζήτησης, με μεγάλες διαφορές ως προς τον τρόπο επίτευξής τους καθώς οι τάσεις στις ηγεσίες θα εκφράζουν τρεις διαφορετικούς πόλους: α) τους ευρωπαϊστές, β) τους ευρωσκεπτικιστές- ευρωατλαντιστές και γ) τους αντιευρωπαϊστές- ρωσόφιλους. Επομένως, τα θέματα για τη δημιουργία ενός ευρωστρατού, μιας ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, και εν γένει η προοπτική μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης, σίγουρα κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα.
Φυσικά ακόμα όλα είναι ρευστά καθώς δεν έχουμε την τελική εικόνα των πλειοψηφιών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Όμως, καλό θα είναι να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο και το σημαντικότερο, οι ηγεσίες των δημοκρατικών δυνάμεων να ανταποκριθούν στις μεγάλες προκλήσεις αλλά και στις δυσκολίες της νέας ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σας πω πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανήκει στην ομάδα των ισχυρών Ευρωπαίων ηγετών και σίγουρα θα διαδραματίσει εκ νέου έναν σημαίνοντα παράγοντα στα ευρωπαϊκά δρώμενα, φυσικά ως πρωθυπουργός της Ελλάδας! Η χώρα μας θα επιτελέσει ένα σημαντικό σταθεροποιητικό παράγοντα της ΕΕ. Κι αυτό φέρει τη σφραγίδα της παράταξής μας. Στο σημείο αυτό δράττομαι να ευχαριστήσω όλους τους Έλληνες που εμπιστεύθηκαν για μια ακόμα φορά τη ΝΔ, ανανεώνοντας τη λαϊκή εντολή να συνεχίσουμε το μεταρρυθμιστικό μας έργο.
Ελευθερία Φτακλάκη: Οι Ελληνες εμπιστεύθηκαν για μία ακόμη φορά τη Ν.Δ.
