Κρίσιμη η έλλειψη πρωτοτύπου, η φύλαξη σε δικηγορικό γραφείο και η καθυστέρηση της αγωγής σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 136/2025 απόφαση
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ρόδου εξέδωσε απόφαση που φωτίζει με αυστηρότητα τα αποδεικτικά στάνταρ για την αναγνώριση ύπαρξης και περιεχομένου απολεσθείσας ιδιόγραφης διαθήκης.
Η υπόθεση αφορούσε περιουσία Έλληνα υπηκόου ηλικίας 97 ετών που απεβίωσε στη Λίνδο Ρόδου στις 16 Δεκεμβρίου 2022, με τους ενάγοντες να ισχυρίζονται ότι είχε συντάξει ιδιόγραφη διαθήκη τον Ιούνιο του 2020 υπέρ συγγενών του.
Το Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή, αναδεικνύοντας μια σειρά αντιφάσεων και κενών στα αποδεικτικά μέσα.
Η δίκη διεξήχθη με τακτική διαδικασία στις 6 Μαρτίου 2025, με αντικείμενο την αναγνώριση ύπαρξης απολεσθείσας ιδιόγραφης διαθήκης και την αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος εκ διαθήκης. Το Δικαστήριο κατέγραψε ότι ο εκλιπών Έλληνας υπήκοος ηλικίας 97 ετών είχε αφήσει πλησιέστερους συγγενείς που θα καλούνταν ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι ελλείψει διαθήκης, ενώ οι ενάγοντες υποστήριξαν ότι υπάρχει ιδιόγραφη διαθήκη της 15ης Ιουνίου 2020 με εγκατάσταση τριών συγγενών ως συγκληρονόμων εξ αδιαιρέτου σε ποσοστό ένα τρίτο ο καθένας.
Κεντρικό στοιχείο του φακέλου ήταν μια έγγραφη απόδειξη παραλαβής που βεβαίωνε ότι το πρωτότυπο της ιδιόγραφης διαθήκης είχε δοθεί για φύλαξη σε δικηγορικό γραφείο. Ωστόσο το ίδιο το πρωτότυπο της διαθήκης δεν βρέθηκε, ούτε υπήρχε έστω φωτοαντίγραφό του.
Το Δικαστήριο αξιολόγησε ένορκες βεβαιώσεις συγγενικού και συγγενικού εξ αγχιστείας περιβάλλοντος, επισημαίνοντας ότι τα πρόσωπα αυτά αντλούσαν άμεσο ή έμμεσο συμφέρον από την έκβαση της δίκης.
Η δικανική κρίση στάθηκε ιδιαίτερα στη μη ανεύρεση του πρωτοτύπου, στην απουσία οποιασδήποτε αναπαραγωγής και στο γεγονός ότι η μόνη σωζόμενη γραπτή ένδειξη ήταν η απόδειξη παραλαβής που βρέθηκε στα χέρια μίας εκ των εναγουσών.
Το Δικαστήριο τόνισε ότι η φύλαξη ιδιόγραφης διαθήκης σε δικηγορικό γραφείο δεν είναι ο συνήθης τρόπος που ακολουθείται, καθώς κατά την πρακτική οι ιδιόγραφες διαθήκες παραμένουν συνήθως στην οικία του διαθέτη.
Ειδική μνεία έγινε και στη χρονική υστέρηση μεταξύ θανάτου και κατάθεσης της αγωγής, περίπου ενάμιση έτος.
Η αιτιολογία υπογράμμισε ότι δεν αποδείχθηκε ούτε η πραγματική ύπαρξη ούτε το ακριβές περιεχόμενο της επικαλούμενης ιδιόγραφης διαθήκης. Η επιλογή του διαθέτη, όπως προβλήθηκε, να ορίσει τρεις συγγενείς ως συγκληρονόμους ανά ένα τρίτο της ολότητας της κινητής και ακίνητης περιουσίας θεωρήθηκε ότι περιπλέκει αδικαιολόγητα το μελλοντικό καθεστώς διαχείρισης της κληρονομίας.
Παράλληλα αναδείχθηκε ως μη πειστική η προτίμηση ιδιόγραφης μορφής με φύλαξη εκτός οικίας αντί δημόσιας μορφής ενώπιον συμβολαιογράφου, παρότι ο διαθέτης βρισκόταν σε ηλικία προχωρημένη και χωρίς ιδιαίτερους λόγους μυστικότητας.
Στον ίδιο άξονα κινήθηκε και η παρατήρηση ότι δεν υπήρχε ιστορικό προγενέστερων διαθηκών. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στη διαπίστωση ότι δεν πληρούνταν το απαιτούμενο επίπεδο δικανικής πεποίθησης.
Η κρίση του Δικαστηρίου δεν αρκέστηκε στις διαβεβαιώσεις των διαδίκων αλλά ζύγισε με ακρίβεια την αξιοπιστία κάθε κρίκου της αποδεικτικής αλυσίδας.
Χωρίς πρωτότυπο, χωρίς έστω αντίγραφο και με μόνες ενισχύσεις ένορκες βεβαιώσεις προσώπων με εμφανές ενδιαφέρον, η αναγνώριση της διαθήκης δεν ήταν εφικτή. Η υπ’ αριθ. 136/2025 απόφαση λειτουργεί ως σαφές μήνυμα για τη σημασία της ασφαλούς φύλαξης και της έγκαιρης δικαστικής κίνησης όταν τίθεται ζήτημα ιδιόγραφης τελευταίας βούλησης.
Την υπόθεση χειρίστηκαν για τους εναγόμενους οι κ.κ. Αναστασία Καντίτο – Αλεξάνδρου, Κανδιούλα Πολυχρόνη και Ιωάννης Καραγκούνης (Αθηνών).
