• Χαράζει σαφή διάκριση ανάμεσα στη νόμιμη προκράτηση Ε.Ι.Χ. με οδηγό και στο έργο των ταξί
Σε ένα πεδίο με έντονη τριβή ανάμεσα στις επιχειρήσεις μίσθωσης επιβατικών ιδιωτικής χρήσης (Ε.Ι.Χ.) με οδηγό και στο κλασικό μεταφορικό έργο των ταξί, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου εξέδωσε δύο αποφάσεις με ιδιαίτερη σημασία για την τουριστική αγορά των νησιών.
Με τις αποφάσεις Α241/2025 και Α244/2025, που αφορούν ελέγχους της Τροχαίας Ρόδου το καλοκαίρι του 2023, το Δικαστήριο δέχθηκε προσφυγές κατά πράξεων βεβαίωσης «υποκλοπής μεταφορικού έργου» και ακύρωσε πρόστιμα 3.000 ευρώ, διατυπώνοντας ταυτόχρονα μια σαφή ερμηνευτική γραμμή: η ολική εκμίσθωση Ε.Ι.Χ. με οδηγό, όταν γίνεται μέσω προκράτησης με έγγραφη σύμβαση και καταχώριση στο ψηφιακό μητρώο, δεν μετατρέπεται σε «μεταφορά με κόμιστρο» μόνο και μόνο επειδή έχει προορισμό από σημείο Α σε σημείο Β.
Το νομικό πλαίσιο που έλαβε υπόψη το Δικαστήριο
Το Πρωτοδικείο στηρίχθηκε στο πλέγμα των διατάξεων της υποπαραγράφου Η.2 του ν. 4093/2012, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, που επιτρέπει στα τουριστικά γραφεία και στα γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων την ολική εκμίσθωση Ε.Ι.Χ. με οδηγό μέσω προκράτησης, με ελάχιστη διάρκεια σύμβασης στα νησιά (πλην Κρήτης και Εύβοιας) τουριστικής περιόδου την μισή ώρα, και απαγορεύει την αναζήτηση πελατών «στο δρόμο». Παράλληλα, τόνισε τις υποχρεώσεις του άρθρου 20 ν. 4530/2018 για το περιεχόμενο της σύμβασης και την προ της έναρξης καταχώρισή της στο ψηφιακό μητρώο, καθώς και την εφαρμοστική απόφαση 154785/15.5.2023 (Β’ 3276/17.5.2023) για την έννοια της «προκράτησης» και την απαγόρευση προσέγγισης πελατών σε κίνηση ή στάση/στάθμευση.
Η υπόθεση Α241/2025: Προκράτηση, σύμβαση και ψηφιακό μητρώο
Η προσφυγή αφορούσε την «YOUS TRUST Ο.Ε.» και τον οδηγό της, στους οποίους είχε επιβληθεί πρόστιμο 3.000 ευρώ έκαστος μετά από έλεγχο στις 7 Ιουλίου 2023 (20:29) για μεταφορά επιβατών με κόμιστρο χωρίς νόμιμες προϋποθέσεις. Το Δικαστήριο κατέγραψε ότι είχε προηγηθεί σύμβαση μίσθωσης με όλα τα απαιτούμενα στοιχεία (εκμισθωτής, μισθωτής, οδηγός, έναρξη–λήξη, τίμημα 40 ευρώ), ότι η σύμβαση είχε καταχωρισθεί στο ψηφιακό μητρώο πριν από την έναρξη (ώρα καταχώρισης 09:11 για εκτέλεση 18:56–21:00) και ότι υπήρχαν τα αντίστοιχα παραστατικά (voucher, τιμολόγιο). Συμπέρανε, επομένως, ότι επρόκειτο για νόμιμη ολική εκμίσθωση με προκράτηση και όχι για «μεταφορά με κόμιστρο» αρμοδιότητας ταξί. Ακύρωσε την απόφαση επικύρωσης της παράβασης από την Τροχαία, διέταξε επιστροφή του παραβόλου των 200 ευρώ και απάλλαξε το Δημόσιο από δικαστικά έξοδα.
Η υπόθεση Α244/2025: Η «λάθος ώρα» στο μητρώο δεν αρκεί για υποκλοπή έργου
Στη δεύτερη υπόθεση, ο προσφεύγων οδηγός–ιδιοκτήτης Ε.Ι.Χ. ελέγχθηκε στις 12 Ιουλίου 2023 (15:40) σε μεταφορά από τον Αερολιμένα Ρόδου προς Ιξιά και Φαληράκι με συμφωνημένο τίμημα 50 ευρώ. Η σύμβαση είχε αναρτηθεί στο σύστημα του Υπουργείου Μεταφορών, πλην όμως εμφάνιζε ως ώρα έναρξης τις 16:20. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η ύπαρξη καταχωρισμένης σύμβασης μίσθωσης με οδηγό αποκλείει την αντικειμενική υπόσταση της «υποκλοπής μεταφορικού έργου»· τυχόν πλημμέλειες τυπικών προϋποθέσεων (όπως η μη επίδειξη έντυπης σύμβασης κατά τον έλεγχο ή απόκλιση ώρας) συνιστούν παραβάσεις άλλου τύπου με διαφορετικές κυρώσεις (ενδεικτικά 800 ευρώ και αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας για 30 ημέρες κατά την κανονιστική απόφαση περί διακριτικών και εγγράφων), όχι όμως λόγο επιβολής του προστίμου των 3.000 ευρώ για υποκλοπή. Κατ’ ακολουθία, ακυρώθηκε η απόφαση της Τροχαίας που είχε επικυρώσει το πρόστιμο και διατάχθηκε η απόδοση του παραβόλου.
Η ερμηνευτική γραμμή: Τι είναι – και τι δεν είναι – «κόμιστρο»
Κομβικό σκεπτικό και των δύο αποφάσεων είναι ότι η ολική εκμίσθωση Ε.Ι.Χ. με οδηγό, όταν γίνεται μέσω προκράτησης με πλήρη συμβατικά στοιχεία και έγκαιρη καταχώριση στο ψηφιακό μητρώο, δεν μετατρέπεται σε «μεταφορά με κόμιστρο» που ανήκει στα Ε.Δ.Χ.-ΤΑΞΙ μόνο και μόνο επειδή η διαδρομή είναι σημειακή (από Αεροδρόμιο σε κατάλυμα). Το Δικαστήριο τονίζει ότι το κρίσιμο είναι η ύπαρξη προγενέστερης, συγκεκριμένης συμβατικής σχέσης μίσθωσης για ορισμένο χρόνο και τίμημα, όχι η κατεύθυνση της διαδρομής.
Οι πρακτικές υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις Ε.Ι.Χ. με οδηγό
Από το σκεπτικό αναδεικνύονται συγκεκριμένα «πρέπει» για τους εκμισθωτές:
– Η σύμβαση πρέπει να περιλαμβάνει, με ποινή ακυρότητας, τα στοιχεία εκμισθωτή, μισθωτή, οδηγού, χρόνου κατάρτισης, έναρξης–λήξης και τιμήματος.
– Όλα τα στοιχεία πρέπει να καταχωρίζονται πριν την έναρξη στο ψηφιακό μητρώο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών· στα νησιά ισχύει ελάχιστη διάρκεια μισής ώρας κατά την τουριστική περίοδο.
– Κατά την εκτέλεση του έργου, πρέπει να υπάρχει διαθέσιμο αντίγραφο της σύμβασης στο όχημα και να τηρούνται οι κανόνες περί μη «προσέγγισης πελατών» εκτός προκράτησης.
Το Δικαστήριο υπενθυμίζει επίσης ότι οι τυπικές παραβάσεις του κανονιστικού πλαισίου (π.χ. έλλειψη/μη επίδειξη έγγραφης σύμβασης, πλημμελής σήμανση) επισύρουν ειδικές κυρώσεις, διακριτές από την βαριά κύρωση των 3.000 ευρώ για υποκλοπή.
Επιπτώσεις για την τουριστική αγορά και τους ελέγχους
Οι αποφάσεις λειτουργούν ως «οδηγός» για ελέγχους σε τουριστικούς προορισμούς με έντονη κίνηση μεταφορών. Καθιστούν σαφές ότι η διοίκηση οφείλει να εξετάζει πρώτα την ύπαρξη νόμιμης σύμβασης προκράτησης και την καταχώριση στο μητρώο προτού αποδώσει υποκλοπή έργου. Παράλληλα, στέλνουν μήνυμα συμμόρφωσης προς τις επιχειρήσεις Ε.Ι.Χ. με οδηγό: η τήρηση τύπων και χρόνων καταχώρισης δεν είναι τυπικότητα αλλά προϋπόθεση νομιμότητας και ασπίδα έναντι δυσανάλογων κυρώσεων.
Τις υποθέσεις χειρίστηκε ο δικηγόρος κ. Μανώλης Ζέζιος.
