• Παρά τις αντιρρήσεις από τη δημοτική αρχή σε δημόσια συνεδρίαση, η εποπτεύουσα αρχή έκρινε ότι δεν τεκμηριώθηκε κατεπείγον και ότι υπήρχε χρόνος για ανοικτό διαγωνισμό
Xθεσινή απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου φέρνει ξανά στο προσκήνιο το χάσμα ανάμεσα στην πολιτική βούληση για ταχύτητα και στη νομική υποχρέωση για πλήρη τεκμηρίωση.
Η συζήτηση για τις αναθέσεις του Δήμου Ρόδου επιστρέφει στο επίκεντρο με μια ακόμη ακύρωση από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου.
Η νέα πράξη μετράται πολιτικά, αφού προηγήθηκαν έντονες αναφορές στη δημοτική επιτροπή από τον δήμαρχο κ. Αλέξανδρο Κολιάδη και τον αντιδήμαρχο Οικονομικών κ. Κώστα Χαλκιά υπέρ της ταχύτητας στις παρεμβάσεις.
Θεσμικά όμως η απόφαση της Αποκεντρωμένης εστιάζει σε συγκεκριμένα νομικά κριτήρια που δεν πληρώθηκαν και όχι σε προθέσεις. Την ακύρωση υπογράφει η γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου Μαριάννα Νικολαΐδου.
Τι ακριβώς ακυρώθηκε
Η Αποκεντρωμένη ακύρωσε την υπ’ αρ. 738/2025 απόφαση της δημοτικής επιτροπής του Δήμου Ρόδου. Στο διατακτικό αναφέρεται ρητά ότι η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση κρίθηκε μη νόμιμη επειδή δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016.
Η πράξη καταλήγει σε ρητή ακύρωση και γνωστοποιεί το δικαίωμα προσφυγής στην Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 μέσα σε 1 μήνα από την κοινοποίηση. Η απόφαση φέρει υπογραφή της Μαριάννας Νικολαΐδου.
Το αντικείμενο και η γεωγραφία της μίσθωσης
Η επίμαχη απόφαση αφορούσε μίσθωση μηχανημάτων για αποκατάσταση προσβασιμότητας και καθαρισμούς από φερτά υλικά μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα. Το έργο κάλυπτε ευρύ φάσμα δημοτικών ενοτήτων, μεταξύ των οποίων Ρόδος, Ιαλυσός, Πεταλούδες, Κάμειρος, Ατάβυρος, Λίνδος, Αρχάγγελος, Αφάντου και Καλλιθέα. Στο ιστορικό της υπόθεσης καταγράφονται αποφάσεις της δημοτικής επιτροπής που ενέκριναν εκ νέου προσφυγή στο άρθρο 32, την κατάρτιση όρων πρόσκλησης και τον ορισμό προσκεκλημένων οικονομικών φορέων, με ενδεικτικό ποσό 250.000€.
Το χρονολόγιο που αποδυνάμωσε το κατεπείγον
Κρίσιμο σημείο για την Αποκεντρωμένη ήταν οι ημερομηνίες. Τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα εκδηλώθηκαν στις 30 Νοεμβρίου 2024. Η πρόσκληση προς οικονομικούς φορείς απεστάλη στις 25 Αυγούστου 2025. Η κατακύρωση του αποτελέσματος της διαπραγμάτευσης έγινε στις 13 Οκτωβρίου 2025.
Το συνολικό διάστημα των περίπου 11 μηνών από το γεγονός έως την κατακύρωση θεωρήθηκε επαρκές για διενέργεια ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας με συντμημένες προθεσμίες, επομένως η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία χωρίς δημοσίευση δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς.
Τι λέει ο νόμος και πού σκοντάφτει ο φάκελος
Η πράξη παραθέτει ρητά το άρθρο 32 του ν. 4412 που επιτρέπει διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση μόνο στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο και όταν η κατεπείγουσα ανάγκη οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα και δεν είναι δυνατή ούτε η τήρηση συντμημένων προθεσμιών.
Η Αποκεντρωμένη υπενθυμίζει ότι η κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν αποτελεί από μόνη της τεκμήριο που να επιτρέπει κατ’ εξαίρεση διαδικασία. Η αναθέτουσα αρχή οφείλει κάθε φορά να αποδεικνύει ειδικά και πειστικά τις σωρευτικές προϋποθέσεις.
Η νομολογιακή πυξίδα και οι επισημάνσεις για ευθύνη και τεκμηρίωση
Στο σκεπτικό γίνεται επίκληση σταθερής νομολογίας. Τονίζεται ότι οι περιστάσεις του κατεπείγοντος δεν πρέπει να απορρέουν από ευθύνη της ίδιας της αναθέτουσας αρχής και ότι η απόφαση για εξαίρεση από τον κανόνα του ανοικτού διαγωνισμού πρέπει να φέρει πλήρη και ειδική αιτιολογία. Γίνεται μνεία σε αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Συμβουλίου της Επικρατείας που απαιτούν αυστηρή τεκμηρίωση.
Πώς συνδέεται η νέα ακύρωση με το πρόσφατο ιστορικό
Η νέα απόφαση δεν εμφανίστηκε στο κενό. Προστίθεται σε μια ακολουθία ελέγχων νομιμότητας που έχουν αναδείξει το ίδιο μοτίβο. Στον δημόσιο διάλογο έχει ήδη επισημανθεί ότι ο προσυμβατικός έλεγχος και οι ακυρώσεις σε συμβάσεις μίσθωσης μηχανημάτων και προμήθειας αδρανών δεν αποτελούν αυστηρή πολιτική επιλογή αλλά θεσμική υποχρέωση όταν λείπει τεκμηρίωση για το κατεπείγον, όταν ο ανταγωνισμός συρρικνώνεται και όταν δεν αποδεικνύεται επαρκώς το κόστος και η έκταση των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Η σημερινή ακύρωση ακολουθεί ακριβώς αυτή τη γραμμή, κλειδώνοντας το επιχείρημα ότι η εξαίρεση του άρθρου 32 δεν είναι λευκή επιταγή.
Τι σημαίνει για τη δημοτική διοίκηση Κολιάδη
Για τη δημοτική αρχή του κ. Αλέξανδρου Κολιάδη και τον οικονομικό σχεδιασμό που χειρίζεται ο κ. Κώστας Χαλκιάς, η ακύρωση στέλνει ένα πρακτικό μήνυμα. Όταν ο χρόνος από το συμβάν έως την ανάθεση εκτείνεται σε μήνες, η επίκληση του κατεπείγοντος χάνει πειστικότητα.
Η διοίκηση οφείλει να τεκμηριώνει με δέσμες εγγράφων τη γεωγραφία των ζημιών, τον ακριβή όγκο εργασιών, το κοστολόγιο ανά μηχάνημα και την αναζήτηση προσφορών που διασφαλίζουν έστω στοιχειώδη ανταγωνισμό, πριν επιλέξει τη στενή πόρτα της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση. Η απόφαση της Αποκεντρωμένης περιγράφει καθαρά ότι χωρίς τέτοια τεκμηρίωση η εξαίρεση δεν στέκει.
Το δικαίωμα προσφυγής και τα επόμενα βήματα
Η πράξη ανοίγει ρητά τη δυνατότητα προσφυγής στην Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 που εδρεύει στα γραφεία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου. Η προθεσμία είναι 1 μήνας από την κοινοποίηση. Η ενδεχόμενη προσφυγή θα πρέπει να απαντά στα σημεία του σκεπτικού που αφορούν στο χρονοδιάγραμμα, στην αποδυνάμωση του κατεπείγοντος και στην ανάγκη πλήρους αιτιολόγησης της επιλογής διαδικασίας.
Η νέα ακύρωση δεν είναι σύγκρουση προσώπων. Είναι επικύρωση της γραμμής ότι οι δημόσιες συμβάσεις σε περιβάλλον πίεσης οφείλουν να τηρούν τον κανόνα του ανταγωνισμού και της πλήρους τεκμηρίωσης. Ο Δήμος Ρόδου καλείται να μεταφέρει το βάρος από τις δηλώσεις στη λεπτομερή απόδειξη ότι κάθε εξαίρεση είναι η μόνη εφικτή οδός και μάλιστα στο απολύτως απαραίτητο μέτρο. Η απόφαση της Μαριάννας Νικολαΐδου επαναχαράσσει τα όρια για τις επόμενες κινήσεις, υπενθυμίζοντας ότι οι κανόνες δεν αναστέλλονται και ότι η νομιμότητα προηγείται της ταχύτητας.
