Η κρίση με το Φράγμα Γαδουρά ξεπερνά τα όρια της διαχείρισης • Ανίκανη να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις, η ΔΕΥΑΡ επιχειρεί να ποινικοποιήσει τη διαδικασία κατάσχεσης που προβλέπεται από τη σύμβαση, ενώ απειλείται η μισθοδοσία των εργαζομένων • Ποινικοποιείται μία αστικής φύσεως διαφορά • Τι απαντούν κύκλοι της Περιφέρειας
Ενα από τα σοβαρότερα διοικητικά και θεσμικά επεισόδια στην πρόσφατη ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης εξελίσσεται στη Ρόδο, με αφορμή τη λειτουργία του φράγματος Γαδουρά και την αθέτηση πληρωμών από τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ρόδου (ΔΕΥΑΡ). Με αφορμή την κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών λόγω ανεξόφλητων οφειλών, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΥΑΡ αποφάσισε να καταθέσει μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Πρόκειται για μια κίνηση πολιτικά αμφιλεγόμενη και νομικά αμφισβητούμενη, αφού η ίδια η ΔΕΥΑΡ, σύμφωνα με τα έγγραφα, είχε αποδεχτεί το πλαίσιο λειτουργίας και τις εγγυήσεις της προγραμματικής σύμβασης. Ταυτόχρονα, το ύφος και η ορθογραφία του δελτίου τύπου που εκδόθηκε προσέλκυσαν επικριτικά σχόλια, με την υπόθεση να λαμβάνει πλέον διαστάσεις ευρύτερης πολιτικής και θεσμικής σύγκρουσης.
Αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί υπόθεση αστικής φύσεως μεταξύ διοικητικών φορέων, η διοίκηση της ΔΕΥΑΡ επιχειρεί να το μετατρέψει σε ποινική υπόθεση.
Η προγραμματική σύμβαση: υποχρεώσεις και ρήτρες
Η προγραμματική σύμβαση υπεγράφη στις 6 Ιουνίου 2022 (ΑΔΑ 9Ε2Ε7ΛΞ-Α6Υ) μεταξύ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου (ως εγγυητή) και της ΔΕΥΑΡ. Πρόκειται για συμφωνία διάρκειας έξι ετών και έξι μηνών, με στόχο την ομαλή λειτουργία του φράγματος Γαδουρά και την παροχή επεξεργασμένου νερού σε κρίσιμες δημοτικές ενότητες.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 της σύμβασης, η ΔΕΥΑΡ υποχρεούται να καταβάλλει στην Περιφέρεια το τίμημα για τις παρεχόμενες υπηρεσίες λειτουργίας, ανεξαρτήτως ποσότητας νερού. Οι πληρωμές πρέπει να γίνονται εντός 30 ημερών από την υποβολή του κάθε λογαριασμού, διαφορετικά επιβάλλονται τόκοι υπερημερίας.
Το κρίσιμο άρθρο 2Γ προβλέπει ότι αν περάσουν πέντε (5) μήνες από την παραλαβή των λογαριασμών και η ΔΕΥΑΡ δεν πληρώσει, τότε εγγυητικά υπεύθυνος καθίσταται ο Δήμος Ρόδου. Ο Δήμος οφείλει να εξοφλήσει το σύνολο του ποσού και αποκτά δικαίωμα αναγωγής κατά της ΔΕΥΑΡ. Αυτός ο όρος αποτέλεσε τη νομική βάση πάνω στην οποία η Περιφέρεια κινήθηκε για να εξασφαλίσει την πληρωμή, αφού πρώτα η ΔΕΥΑΡ σε ανακοπή της τόνισε ότι δεν εστράφη η Περιφέρεια κατά του εγγυητή Δήμου!!!
Αίσθηση μάλιστα προκαλεί το γεγονός ότι την 5η Δεκεμβρίου 2023 επί θητείας του Αντώνη Καμπουράκη στον Δήμο Ρόδου ανάλογη διαδικασία που είχε ακολουθηθεί από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για την εξόφληση των τότε οφειλών είχε αντιμετωπιστεί θετικά από την παράταξη του Αλέξανδρου Κολιάδη αφού ήταν επιβεβαιωτική του «αφηγήματος» καμένης γης που ανέπτυξε προεκλογικώς και με ένταση μετεκλογικώς αφού ανέλαβε καθήκοντα.
Πώς κινήθηκε η Περιφέρεια: Τα βήματα της διαδικασίας
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, επικαλούμενη την αθέτηση των όρων της σύμβασης, ακολούθησε τις εξής ενέργειες:
-Έκδοση λογαριασμών
-Είσπραξη μέρους των οφειλομένων: Η ΔΕΥΑΡ κατέβαλε μόλις €626.596,94, αφήνοντας ανεξόφλητο υπόλοιπο.
-Βεβαίωση στην ΑΑΔΕ.
-Κατάσχεση: Εκδόθηκαν δύο κατασχετήρια, ένα κατά της ΔΕΥΑΡ κι ενα κατά του Δήμου Ρόδου, εις χείρας τεσσάρων τραπεζών.
Αυτά τα εξώδικα περιέχουν πλήρη αναφορά στην προγραμματική σύμβαση, στα δικαιώματα και υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, στους λογαριασμούς και τις βεβαιώσεις.
Η Περιφέρεια επισημαίνει πως η διαδικασία έγινε με βάση τον Ν. 4978/2022 και τη διοικητική πρακτική για οφειλές μεταξύ ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ.
Η αντίδραση της ΔΕΥΑΡ: Μήνυση και επικοινωνιακή επίθεση
Σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑΡ (21/6/2025), αποφασίστηκε η υποβολή μήνυσης κατά παντός υπευθύνου, με αιτιολογία την υποτιθέμενη “παρανομία” των πράξεων της Περιφέρειας.
Όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο τύπου:
«Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑ Ρόδου για την υποβολή έγκλησης κατά παντός υπευθύνου
Κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑ Ρόδου, κατόπιν εισήγησης του Προέδρου, ελήφθη απόφαση για την υποβολή έγκλησης (μηνυτήρια αναφορά) Ρόδου κατά παντός υπευθύνου, αναφορικά με τα γεγονότα που προέκυψαν έπειτα από τις ενέργειες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΠΝΑΙ) σε βάρος της Επιχείρησης.
Οι ανωτέρω πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης έγιναν σε βάρος της ΔΕΥΑΡ με την επίκληση του χρηματικού καταλόγου που εξέδωσε σε βάρος μας η ΠΝΑΙ, ο οποίος ωστόσο δεν αποτελεί νόμιμο τίτλο ταμειακής βεβαίωσης και δεν χορηγεί σε αυτόν που τον εξέδωσε το δικαίωμα να προβαίνει σε πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης. Αντιθέτως, στην προκειμένη περίπτωση ο μόνος τίτλος ταμειακής βεβαίωσης που έχει εκδοθεί σε βάρος μας, έχει εκδοθεί από την ΑΑΔΕ, η οποία και είναι η μόνη Αρχή, η οποία νομιμοποιείται να επισπεύσει σε βάρος μας πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης. Ιδιαίτερα επισημαίνεται ότι το έγγραφο της ταμειακής βεβαίωσης της ΑΑΔΕ δεν συγκοινοποιήθηκε από την ΠΝΑΙ στα τραπεζικά ιδρύματα και για τον λόγο αυτό στερήθηκαν αυτά, κάθε δυνατότητα να συνεκτιμήσουν το περιεχόμενο του εν λόγω εγγράφου και να απόσχουν από τη δέσμευση των τραπεζικών μας λογαριασμών.
Με βάση τα ανωτέρω, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε την υποβολή έγκλησης κατά παντός υπευθύνου φυσικού ή νομικού προσώπου, έπειτα από σχετική ποινική αξιολόγηση από το νομικό τμήμα της Επιχείρησης, για κάθε αδίκημα που τυχόν έχει τελεστή.
Η ΔΕΥΑ Ρόδου επαναλαμβάνει τη σταθερή της προσήλωση στη νομιμότητα και την προάσπιση των συμφερόντων της Επιχείρησης και των εργαζομένων της, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την απρόσκοπτη παροχή των υπηρεσιών της προς τους πολίτες του νησιού».
Η ΔΕΥΑΡ προσθέτει ότι η μοναδική νόμιμη αρχή για εκτέλεση είναι η ΑΑΔΕ και ότι η βεβαίωση της ΑΑΔΕ δεν κοινοποιήθηκε στις τράπεζες.
Η Περιφέρεια τονίζει ότι έχει εκδοθεί βεβαιωτικός κατάλογος και ότι ο νόμος προβλέπει ότι η είσπραξη γίνεται με κάθε πρόσφορο μέσο όπως προβλέπει η διοικητική διαδικασία.
Υπάρχει δε διαφωνία για το αν κοινοποιήθηκε με τα εξώδικα στις τράπεζες βεβαιωτικός κατάλογος των Οικονομικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας ή χρηματικός κατάλογος βεβαίωσης οφειλής κι αν αποτελεί αυτό νόμιμο τίτλο.
Από εκεί και πέρα στην ανακοπή γίνεται λόγος για “αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά”, ενώ τα χρηματικά εντάλματα αποδεικνύουν τις πληρωμές της Περιφέρειας στην ΑΚΤΩΡ.
Αποφεύγεται να αναφερθεί ότι η ΔΕΥΑΡ έχει ήδη κάνει μερικές καταβολές, αποδεχόμενη έτσι τις υποχρεώσεις της.
Το επιχείρημα περί “αδικαιολόγητου πλουτισμού” της Περιφέρειας στερείται νομικής βάσης, καθώς η Περιφέρεια δεν ωφελείται από το έργο – ενεργεί μόνο ως ενδιάμεσος πληρωμής στον ανάδοχο.
Η μήνυση-αντιστροφή της πραγματικότητας
Η ΔΕΥΑΡ ισχυρίζεται ότι η Περιφέρεια δεν είχε δικαίωμα να εκδώσει κατασχετήριο, επειδή, κατά την άποψή της, μόνο η ΑΑΔΕ μπορεί να το πράξει. Ωστόσο, η Περιφέρεια είχε ήδη στείλει τον κατάλογο στην ΑΑΔΕ και προχώρησε στις ενέργειες σύμφωνα με τις διατάξεις της προγραμματικής σύμβασης.
Πρόκειται για μια νομική ακροβασία, που εστιάζει όχι στην ουσία – δηλαδή την αποδεδειγμένη οφειλή – αλλά σε τυπικές ερμηνείες για τη διαδικασία. Αντί να εξοφλήσει τα ποσά, η ΔΕΥΑΡ επιλέγει να ρίξει την ευθύνη αλλού, ακόμα και στον ίδιο τον Δήμο Ρόδου, τον οποίο κατονομάζει ως εγγυητή στην ανακοπή της.
Διοικητικά λάθη και απουσία σχεδίου
Πέρα από τη νομική αντιπαράθεση, η ΔΕΥΑΡ αντιμετωπίζει σοβαρά ερωτήματα διοικητικής επάρκειας:
• Δεν διασφάλισε ακατάσχετο λογαριασμό για τη μισθοδοσία, αφήνοντας τους εργαζόμενους εκτεθειμένους.
• Ανέθεσε τη σύνταξη τεχνικοοικονομικής μελέτης εκ των υστέρων για να στηρίξει την ανακοπή της.
Η διοίκηση της ΔΕΥΑΡ φαίνεται να κινείται αντιφατικά, πρώτα υπογράφοντας δεσμεύσεις και μετά αρνούμενη τις συνέπειες.
Η απάντηση της Περιφέρειας
Η Περιφέρεια διαμηνύει ότι η μήνυση της ΔΕΥΑΡ θα απαντηθεί με κάθε νόμιμο μέσο. Επισημαίνει ότι ακολούθησε επακριβώς τη διαδικασία που προβλέπεται από την προγραμματική σύμβαση, με πλήρη τεκμηρίωση προς την ΑΑΔΕ, και ότι η ταμειακή βεβαίωση είναι απολύτως νόμιμη.
«Ο νόμος προβλέπει την είσπραξη των οφειλομένων με κάθε πρόσφορο μέσο. Κι αυτό ακριβώς κάναμε», αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές της Περιφέρειας.
Ποιος θα πληρώσει το τίμημα;
Η κοινωνία της Ρόδου παρακολουθεί την υπόθεση με αγωνία. Οι πολιτικές ευθύνες είναι διάχυτες:
• Αν το κόστος των δικαστικών ενεργειών και των τόκων υπερημερίας καταλήξει στους δημότες μέσω αυξήσεων τιμολογίων;
• Αν υπάρξει διακοπή υδροδότησης ή υποβάθμιση των υπηρεσιών;
• Ποιος θα αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τη διαχείριση αυτής της κρίσης;
Η υπόθεση της ΔΕΥΑΡ είναι περισσότερο από μια διαφωνία περί κατασχετηρίων. Είναι μια καθαρή σύγκρουση μεταξύ διοικητικής επάρκειας και πολιτικής άρνησης ανάληψης ευθύνης. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έδρασε βάσει συμβατικών και νομικών υποχρεώσεων, καταθέτοντας πλήρως τεκμηριωμένα έγγραφα και ακολουθώντας τη νομοθεσία.
Αντίθετα, η ΔΕΥΑΡ επιλέγει τη νομική αντιπαράθεση και την πολιτική ρητορική, αμφισβητώντας κανόνες που η ίδια είχε αποδεχτεί. Οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν, οι δημότες αγωνιούν, και η αξιοπιστία των θεσμών της τοπικής αυτοδιοίκησης πλήττεται.
Αυτό που απαιτείται τώρα είναι διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και μια νέα στρατηγική για την οικονομική εξυγίανση της επιχείρησης. Αν δεν συμβεί αυτό, η ΔΕΥΑΡ δεν θα μπορέσει να σταθεί ούτε ως επιχείρηση, ούτε ως θεσμός.
Η Ρόδος δεν έχει την πολυτέλεια να διψάει – ούτε για νερό, ούτε για ευθύνη.
