Την αντίθεσή του στον προτεινόμενο δανεισμό δύο εμβληματικών εκθεμάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρόδου, της «λουόμενης Αφροδίτης» και της μαρμάρινης κεφαλής του Απόλλωνα –Ήλιου, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου, εκφράζει το Τοπικό Παράρτημα Δωδεκανήσου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
H πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Σταματία Μαρκέτου, παραχώρησε χθες συνέντευξη τύπου μαζί με τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, μέλος του συλλόγου, έπειτα από πρωτοβουλία του προέδρου του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών Δωδεκανήσου, προέδρου του ΠΡΟΤΟΥΡ & αντιδημάρχου Πολιτισμού, Αλέξανδρου Κολιάδη, αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να αποφευχθεί ο δανεισμός των εκθεμάτων.
«Όταν ενημερωθήκαμε για την έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με τίτλο: “Το Κάλλος”, ανησυχήσαμε πάρα πολύ. Σκεφτήκαμε αρχικά ότι αυτά τα εκθέματα, τα λαλούντα σύμβολα του μουσείου δεν μπορούν να λείψουν σε μία περίοδο που το νησί, η ναυαρχίδα του τουρισμού, δοκιμάζεται από την πανδημία. Μας φαίνεται αδιανόητο τον Σεπτέμβριο, που θα γίνει τελικά η έκθεση, να λείπουν και να είναι κενές οι θέσεις τους. Δεν έχουμε καμία αντίρρηση να συμμετέχουμε σε εκθέσεις και έχουμε αντιπροτείνει άλλα, εξίσου σημαντικά εκθέματα στη θέση των δύο συγκεκριμένων, τα οποία πιστεύουμε πώς δεν πρέπει να μετακινηθούν σε αυτή τη συγκυρία που βρισκόμαστε», είπε η κα Μαρκάτου, συμπληρώνοντας πώς το γεγονός ότι μεγάλα μουσεία κινδυνεύουν να μετατραπούν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ενέχει κινδύνους, όπως σημαντικά εκθέματα να δανείζονται σε μουσεία του εξωτερικού για 25+25 χρόνια, όπως προβλέπει σχετικός νόμος. Άλλος ένας λόγος για τον οποίο η «λουόμενη Αφροδίτη» και η μαρμάρινη κεφαλή του Απόλλωνα –Ήλιου, δεν πρέπει να αποκοπούν από τον κορμό της αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Όπως δήλωσε ο κ. Χριστοδουλίδης στη συνέχεια, τα δύο αυτά γλυπτά τα οποία συγκροτούν τη βάση του ιστορικού πυρήνα του Μουσείου, αποτελούν εμβληματικά έργα, κορωνίδα των εκθεμάτων του. Τα εξέχοντα αυτά δείγματα της αρχαίας ελληνικής πλαστικής είναι μοναδικά και αναντικατάστατα και αποτελούν το επίκεντρο των ξεναγήσεων λόγω της σημασίας τους για το Μουσείο και για τον τόπο. Για το λόγο αυτό έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο των αμετακίνητων, δηλαδή των έργων που δεν δύνανται να δανειστούν, ο οποίος μετά την κατάρτισή του το 2009, ποτέ δεν έλαβε την τελική έγκριση.
Ο κ. Χριστοδουλίδης διευκρίνισε ότι και τα υπόλοιπα έργα τέχνης που θα δανειστούν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, είναι εξίσου σημαντικά. Κάποια έργα όμως θα πρέπει να είναι αμετακίνητα. Αναφέρθηκε επίσης στο δανεισμό εκθεμάτων στο Μουσείο του Λούβρου το 2014 με θέμα «Ρόδος, ένα ελληνικό νησί στις πύλες της Ανατολής», που πρόβαλε το νησί και τον πολιτισμό του. Αντίθετα η έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με θέμα το «Κάλλος» και με εκθέματα από πολλά άλλα μουσεία, δεν έχει ως στόχο την ανάδειξη της Ρόδου. Η προέλευση των εκθεμάτων εν προκειμένω, θα αναφέρεται στα… ψιλά γράμματα. Μάλιστα, το 2015, το Λούβρο σε ανταπόδοση του δανεισμού εκθεμάτων από το αρχαιολογικό μουσείο, έστειλε ένα σημαντικό αριθμό εκθεμάτων που ανήκουν στη συλλογή του και προέρχονται από τη Ρόδο, τα οποία για πρώτη φορά μετά την αρπαγή τους το 1860 ξαναβρέθηκαν στον τόπο τους.
Όπως είπε η κα Μαρκέτου, όλοι οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου δεν συμφωνούν με το δανεισμό των δύο συγκεκριμένων εκθεμάτων. Αντίθετη γνώμη φαίνεται να έχει η ίδια η υπηρεσία. Όπως και να έχει, το ΚΑΣ θα γνωμοδοτήσει για το δανεισμό και θα εκδοθεί υπουργική απόφαση για τη μετακίνηση, η οποία θα πρέπει να λάβει υπόψη τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Τα Δωδεκάνησα, σύμφωνα με την κα Μαρκέτου, έχουν ήδη γευτεί μία απώλεια εκθεμάτων. Αναφέρθηκε στα χάλκινα αγάλματα της Καλύμνου και συγκεκριμένα στη χάλκινη κεφαλή του ηγεμόνος και στα πόδια ιππέα, σε εκθέσεις του εξωτερικού, τα οποία δεν επέστρεψαν ποτέ, και όπως έγινε γνωστό τον περασμένο Γενάρη θα διατεθούν σε άλλο μουσείο το οποίο θα δημιουργηθεί στον ΟΛΠ, χωρίς καν να ερωτηθεί η εφορεία αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, όπου ανήκουν. «Φοβόμαστε πλέον όταν φεύγει κάποιο έκθεμα από τη Δωδεκάνησο. Αναρωτιόμαστε εάν θα επιστρέψουν», είπε η κα Μαρκάτου, διευκρινίζοντας ότι δεν αναφέρεται στα δύο εκθέματα και στην έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, αλλά γενικότερα.
Αλέξανδρος Κολιάδης
«Μας θορύβησε και μας προβλημάτισε έντονα το όλο ζήτημα γύρω από τη διάθεση των δύο εκθεμάτων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης γι’ αυτό και σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να δοθεί μία κοινή συνέντευξη τύπου, ώστε να μας παρουσιάσουν οι αρχαιολόγοι πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. Σε μία εποχή όπου κυριαρχεί η αμφισβήτηση, είναι καλό να ξεκαθαρίζονται τα πράγματα, ώστε να ενημερώνονται οι πολίτες», δήλωσε ο κ. Κολιάδης σχετικά με την πρωτοβουλία για την παραχώρηση της κοινής συνέντευξης τύπου.
Τόνισε ότι θα πρέπει η Ρόδος να αναδείξει τη σπουδαιότητα της πολιτιστικής της κληρονομιάς και να θέτει συγκεκριμένους όρους σε αιτήματα και σε συνεργασίες, όπως αυτή με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. «Η λουόμενη Αφροδίτη και η μαρμάρινη κεφαλή του Απόλλωνα-Ήλιου, είναι τα πιο σημαντικά και εμβληματικά εκθέματα του αρχαιολογικού μουσείου. Οι επισκέπτες του νησιού μας, ακόμη και αν έχουν ελάχιστο χρόνο κατά την επίσκεψή τους στο Μουσείο, θα θαυμάσουν οπωσδήποτε τα συγκεκριμένα εκθέματα. Ως πρόεδρος των ξεναγών, θέλω να τονίσω πως όλες αυτές οι επιφυλάξεις που έχουν εκφραστεί για τη μετακίνηση των δύο αυτών έργων, δεν σημαίνουν ότι υπάρχει άρνηση της προβολής της Ρόδου. Δεν είμαστε μηδενιστές. Απλά κάποια τόσο σημαντικά εκθέματα δεν μπορούν να προβάλλονται αόριστα σε μία έκθεση εκτός Ρόδου-Δωδεκανήσου… Σκεφτείτε, αν θα δίναμε έτσι απλά τα ελαφάκια, το σύμβολο του νησιού μας σε εκθέσεις στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Ως πρόεδρος του ΠΡΟΤΟΥΡ, θα σας πω ότι είναι το Α και το Ω για το νησί μας, αρκεί να υπάρχουν κανόνες και να συνοδεύονται τέτοιες δράσεις και συνεργασίες από ανταποδοτικότητα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πλέον τη δυναμική του τόπου μας και ο καθένας να την καταλάβει. Όλος αυτός ο θόρυβος για τα εκθέματα του μουσείου μας, αφορά στην ανάδειξη της σημασίας των πολιτιστικών στοιχείων του τόπου μας συνολικά», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ Κολιάδης.
