• Με άνοδο 2%-3% και υψηλή αβεβαιότητα εξελίσσεται η τουριστική χρονιά • Ποικίλες επιδόσεις ανά προορισμό και αυξανόμενη ανάγκη για νέο παραγωγικό μοντέλο
Ο ελληνικός τουρισμός συνεχίζει την πορεία του το 2025 με έναν τόνο συγκρατημένης αισιοδοξίας. Ύστερα από το 2024, χρονιά-ορόσημο με πάνω από 40,7 εκατομμύρια αφίξεις και έσοδα 21,7 δισ. ευρώ, η φετινή σεζόν αποδεικνύεται πιο σύνθετη και ευμετάβλητη.
Παρά τις θετικές ενδείξεις για ήπια ανάπτυξη 2%-3%, η ετερογένεια ανά προορισμό και οι γεωπολιτικές αναταράξεις, κυρίως από την περιοχή του Ισραήλ, αποτυπώνουν μια πραγματικότητα λιγότερο ενιαία και περισσότερο εύθραυστη.
Επιβράδυνση μετά το ρεκόρ του 2024
Το 2024 αποτέλεσε χρονιά-σταθμό για τον ελληνικό τουρισμό, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενη επίδοση. Η τουριστική δραστηριότητα υποστήριξε άμεσα το 13% του ΑΕΠ, ενώ με τις έμμεσες επιδράσεις άγγιξε και ξεπέρασε το 30%. Πάνω από 700.000 θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν στην αιχμή της περιόδου, επιβεβαιώνοντας τη βαρύτητα του κλάδου.
Η επιτυχία αυτή αποδίδεται στην αυξημένη ζήτηση για ταξίδια μετά την πανδημία, στη σταθερότητα της χώρας ως τουριστικός προορισμός και στη βελτίωση των αεροπορικών και τουριστικών υποδομών. Ωστόσο, η φετινή χρονιά επαναφέρει την ανάγκη για πιο στοχευμένες πολιτικές και στρατηγικές, καθώς η αντοχή της αγοράς δοκιμάζεται σε ένα αβέβαιο περιβάλλον.
Οι πρώτοι πέντε μήνες του 2025 δείχνουν άνοδο 2%-3% στην επιβατική κίνηση, σύμφωνα με τα στοιχεία των περιφερειακών αεροδρομίων της Fraport και του διεθνούς αερολιμένα Αθηνών.
Το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» παρουσίασε αύξηση 2,9% τον Μάιο, ενώ στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια η συνολική επιβατική κίνηση ανήλθε στα 3,69 εκατομμύρια, αυξημένη κατά 1%.
Πίσω από αυτά τα ποσοστά, όμως, κρύβεται μία άνιση γεωγραφική κατανομή. Η Κέρκυρα (+7,1%), η Κεφαλονιά (+9,5%) και τα Χανιά (+5,6%) δείχνουν δυναμισμό. Η Μύκονος σημείωσε οριακή άνοδο 0,8%, αλλά με σημαντική αύξηση στην κίνηση εξωτερικού (+9,4%). Αντίθετα, η Σαντορίνη κατέγραψε πτώση 21,4%, αποτέλεσμα της σεισμικής δραστηριότητας που προκάλεσε ακυρώσεις και προβληματισμό στην αγορά.
Η εικόνα της Ρόδου: Σταθερότητα υπό πίεση
Η Ρόδος, ένας από τους σημαντικότερους προορισμούς της χώρας, παραμένει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2024, φτάνοντας τις 795.000 αφίξεις τον Μάιο, ελάχιστα αυξημένες από τις 792.000 του προηγούμενου έτους. Παρά το γενικά θετικό πρόσημο, η νησιωτική οικονομία αντιμετώπισε εμπόδια λόγω της σημαντικής μείωσης της παρουσίας της Ryanair στην ιταλική αγορά (πτώση 92,2%), η οποία μείωσε αισθητά τις αφίξεις από την Ιταλία. Ωστόσο, υπήρξε ενίσχυση από τη βρετανική αγορά, μέσω της Ryanair και της Jet2.
Ο παράγοντας Ισραήλ: Μικρό μερίδιο, μεγάλη σημασία
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και η διακοπή των πτήσεων από και προς το Ισραήλ είχαν αντίκτυπο, ιδιαίτερα σε περιοχές που προσέλκυαν υψηλού επιπέδου Ισραηλινούς τουρίστες. Αν και η αγορά αυτή αντιπροσωπεύει μόλις το 2% των συνολικών αφίξεων (621.000 επισκέπτες το 2024) και των εισπράξεων (419 εκατ. ευρώ), η απώλειά της έχει ποιοτική και όχι μόνο ποσοτική βαρύτητα.
Η Ρόδος, η Μύκονος και η Χαλκιδική, με υψηλό δείκτη προσέλκυσης Ισραηλινών επισκεπτών, επηρεάστηκαν περισσότερο. Η αναστολή των πτήσεων έπληξε επίσης τις αφίξεις από γειτονικές αγορές, εξαιτίας της γενικευμένης αβεβαιότητας και του κλεισίματος εναέριου χώρου. Επιπλέον, η απώλεια σημαντικών εισοδημάτων από luxury τουρίστες απαιτεί αναδιάταξη στρατηγικής σε άλλες αγορές υψηλής δαπάνης.
Last-minute κρατήσεις και κόστος
Η τουριστική περίοδος του 2025 θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου και την πορεία των κρατήσεων τελευταίας στιγμής. Η διαρκής αύξηση του κόστους ζωής σε όλη την Ευρώπη επηρεάζει τη διάρκεια παραμονής και τη μέση δαπάνη ανά ταξίδι.
Τα πρώτα στοιχεία από την αγορά δείχνουν ότι οι τουρίστες μειώνουν τις ημέρες διαμονής και κάνουν πιο προσεκτικές επιλογές σε εστίαση και εμπορικές αγορές. Επιπλέον, καταγράφεται μετατόπιση προτιμήσεων προς μικρότερης διάρκειας διακοπές, επιλογή εναλλακτικών – οικονομικότερων – προορισμών, αλλά και χρήση πλατφορμών που προσφέρουν ειδικές εκπτώσεις. Αυτές οι τάσεις διαμορφώνουν νέα δεδομένα για τον ελληνικό τουρισμό και καθιστούν αναγκαία την προσαρμογή των τουριστικών επιχειρήσεων.
Οι αγορές-κλειδιά και οι νέες προτεραιότητες
Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που καλύπτουν πάνω από το 33% των τουριστικών εσόδων, παρουσιάζουν σταθερή δυναμική. Σύμφωνα με την INSETE, η Ελλάδα προσφέρει φέτος 5,7 εκατ. αεροπορικές θέσεις για το ΗΒ (+3,6%) και 4,8 εκατ. για τη Γερμανία (+3,9%). Παρά τη γενική οικονομική επιβράδυνση στις δύο αυτές χώρες, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται στο top-5 των προορισμών σε όλη την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας και ΗΠΑ-ΕΕ επηρεάζει τις εξαγωγές και υπονομεύει την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Αυτές οι εξελίξεις, αν και μακροοικονομικές, έχουν άμεση αντανάκλαση στα τουριστικά ταξίδια και ειδικά στους premium προορισμούς όπως η Ρόδος και η Κρήτη. Ταυτόχρονα, ο εντεινόμενος ανταγωνισμός από την Τουρκία και την Αίγυπτο, που προσφέρουν ανταγωνιστικότερες τιμές, απαιτεί επαγρύπνηση.
Ο ελληνικός τουρισμός του 2025 κινείται σε τεντωμένο σκοινί. Αν και οι αριθμοί παραμένουν θετικοί, η πολυπλοκότητα των προκλήσεων απαιτεί επαγρύπνηση, ευελιξία και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Η Ρόδος, ως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ισορροπίας μεταξύ ωριμότητας και εξωγενών πιέσεων, αναδεικνύει την ανάγκη για ένα νέο, πιο ανθεκτικό και βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης. Η αναγκαία μετατόπιση από την ποσοτική στην ποιοτική μεγέθυνση θα καθορίσει όχι μόνο την επιβίωση αλλά και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού στο άμεσο μέλλον.
