• Δημοσιεύθηκε χθες η απόφαση που ανοίγει τον δρόμο για συζήτηση στην Ολομέλεια, με αντικείμενο την αναίρεση της κρίσιμης απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου που έκρινε έκπτωτο τον εκλεγέντα δημοτικό σύμβουλο Ανδρέα Κόγγο
Μία εξαιρετικά σημαντική δικαστική εξέλιξη σημειώθηκε χθες, με την ανάρτηση της απόφασης του Γ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αφορά υπόθεση μείζονος σημασίας για το εκλογικό δίκαιο και ειδικότερα για τα κωλύματα εκλογιμότητας σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η υπόθεση, με διάδικους τον Ανδρέα Κόγγο και την Κρυστάλλω Γιαντσίδου, παίρνει πλέον τον δρόμο προς την Ολομέλεια του ΣτΕ, που θα κρίνει επί της ουσίας τα κρίσιμα νομικά ζητήματα.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Η διαφορά ξεκίνησε μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023 στην εκλογική περιφέρεια Ιαλυσού του Δήμου Ρόδου. Ο Ανδρέας Κόγγος, υποψήφιος με τον συνδυασμό «ΕΝΑ – Ενωμένοι Αλλάζουμε – Μαζί για τη Ρόδο», είχε ανακηρυχθεί τακτικός δημοτικός σύμβουλος. Ωστόσο, μετά από ένσταση που κατέθεσε η Κρυστάλλω Γιαντσίδου, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου (απόφαση 337/2024) διαπίστωσε την ύπαρξη κωλύματος εκλογιμότητας στο πρόσωπό του.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο έκρινε ότι ο Κόγγος συνδεόταν με τον Δήμο Ρόδου μέσω σύμβασης που υπερέβαινε το οικονομικό όριο που θέτει ο νόμος, γεγονός που συνιστά κώλυμα εκλογιμότητας βάσει του άρθρου 10 του ν. 4804/2021. Κατά συνέπεια, κηρύχθηκε έκπτωτος και τη θέση του κατέλαβε ο Νικόλαος Χατζηκαλημέρης, επόμενος σε σταυρούς προτίμησης.
Ο Ανδρέας Κόγγος, εκπροσωπούμενος από τον δικηγόρο κ. Βασίλειο Παπαδημητρίου, άσκησε αίτηση αναίρεσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Από την άλλη πλευρά, η Κρυστάλλω Γιαντσίδου εκπροσωπήθηκε από τους δικηγόρους κ.κ. Λάμπρο Πάσχο και Φίλιππο Σπυρόπουλο.
Το Γ΄ Τμήμα του ΣτΕ συνεδρίασε στις 5 Δεκεμβρίου 2024, υπό την προεδρία του αντιπροέδρου Διομήδη Κυριλλόπουλου. Στη δημόσια συνεδρίαση αναπτύχθηκαν οι ισχυρισμοί των διαδίκων και τέθηκαν κρίσιμα ερωτήματα γύρω από το εύρος εφαρμογής των κωλυμάτων εκλογιμότητας.
Με την απόφαση 1086/2025, που δημοσιεύθηκε χθες, το Τμήμα έκρινε ότι το ζήτημα είναι τόσο σοβαρό και ερμηνευτικά κρίσιμο, ώστε πρέπει να παραπεμφθεί για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η ουσία της διαφοράς δεν περιορίζεται σε μία προσωπική αντιδικία αλλά αγγίζει τον πυρήνα της εκλογικής νομιμότητας στους ΟΤΑ.
Βασικό ερώτημα είναι εάν και υπό ποιες προϋποθέσεις η ύπαρξη σύμβασης με τον δήμο, αξίας άνω των 10.000 ευρώ, οδηγεί αυτοδικαίως σε κώλυμα εκλογιμότητας. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου έκρινε ότι το κώλυμα υπήρχε, εφαρμόζοντας στενά το γράμμα του νόμου. Από την άλλη, η υπεράσπιση του Κόγγου υποστηρίζει ότι απαιτείται πιο περιοριστική ερμηνεία, ώστε να προστατευθεί το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
Επιπλέον, τίθεται το ζήτημα της χρονικής προθεσμίας εντός της οποίας μπορεί να αμφισβητηθεί η νομιμότητα μίας εκλογής για λόγους κωλύματος εκλογιμότητας, καθώς ο νομοθέτης έχει κατά καιρούς εισαγάγει εξαιρέσεις και ειδικές ρυθμίσεις.
Η παραπομπή στην Ολομέλεια του ΣτΕ υπογραμμίζει τη βαρύτητα της υπόθεσης. Το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο καλείται να δώσει μία ερμηνεία με δεσμευτικό χαρακτήρα, η οποία θα επηρεάσει όλες τις αντίστοιχες υποθέσεις που εκκρεμούν ή θα ανακύψουν στο μέλλον.
Η απόφαση της Ολομέλειας θα αποτελέσει ερμηνευτικό οδηγό για τα κωλύματα εκλογιμότητας και θα καθορίσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι πολίτες θα μπορούν να θέτουν υποψηφιότητα στους δήμους. Δεν είναι τυχαίο ότι το ΣτΕ έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα στη διασφάλιση της διαφάνειας του πολιτικού βίου και στην προστασία του δικαιώματος συμμετοχής στα κοινά.
Η υπόθεση Κόγγου – Γιαντσίδου ξεπερνά τα στενά όρια της Ρόδου και αποκτά πανελλαδικό ενδιαφέρον. Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας θα διαμορφώσει δεδικασμένο σε ζητήματα που αγγίζουν την ίδια τη λειτουργία της τοπικής δημοκρατίας. Μέχρι τότε, η εκκρεμότητα παραμένει και η αυτοδιοικητική σκηνή αναμένει με ενδιαφέρον την τελική κρίση.
