• «Εσκασε» η ωρολογιακή βόμβα του φράγματος Γαδουρά
Σε φάση ραγδαίων εξελίξεων εισέρχεται η υπόθεση των ανεξόφλητων οικονομικών υποχρεώσεων της ΔΕΥΑ Ρόδου, με τους δημόσιους υπόλογους των Οικονομικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου να υποβάλουν πράξη για τη βεβαίωση οφειλών ύψους 6.384.094,10 ευρώ στη ΔΟΥ Ρόδου, με φόντο την πολύπαθη προγραμματική σύμβαση για τη διαχείριση του φράγματος Γαδουρά για το διάστημα από τον Ιούλιο του 2023 έως τον Ιανουάριο του 2025.
Η συγκεκριμένη ενέργεια έρχεται ως συνέχεια μίας αυστηρής και καθοριστικής πολιτικο-διοικητικής πορείας που έχει ξεκινήσει με στόχο την αποκατάσταση των σοβαρών οικονομικών εκκρεμοτήτων μεταξύ Δήμου Ρόδου, Περιφέρειας και των φορέων διαχείρισης έργων κοινής ωφελείας. Η ιστορία αυτή, που αποκτά πλέον διαστάσεις ευρύτερης θεσμικής σημασίας, αφορά ζητήματα όχι μόνο οικονομικής λογοδοσίας αλλά και διοικητικής ευθύνης και ποινικών συνεπειών για όσους εθελοτυφλούν.
Ιστορικό: Παρακρατήσεις-μαμούθ για τον Δήμο Ρόδου
Το σκηνικό άλλαξε ριζικά όταν οι δημόσιοι υπόλογοι των υπηρεσιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ενεργοποίησαν τα προβλεπόμενα νομικά εργαλεία για να καλύψουν το «έλλειμμα-μαμούθ» που είχε δημιουργηθεί στους λογαριασμούς του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δήμου Ρόδου.
Η πρώτη ηχηρή πράξη ήρθε με την παρακράτηση ποσού ύψους 5.633.580,99 ευρώ από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) του Δήμου, με εντολή του Υπουργείου Εσωτερικών και μετά από σχετική εισήγηση της διοίκησης του ΦΟΔΣΑ. Η κίνηση αυτή αποτέλεσε τομή: για πρώτη φορά οι θεσμικές γραμμές παρακάμπτουν πολιτικούς υπολογισμούς και θέτουν την επιβίωση των δημόσιων υποδομών πάνω από την ενδοδημοτική «διπλωματία».
ΔΕΥΑΡ – φράγμα Γαδουρά: Το επόμενο μέτωπο
Αν όμως οι εξελίξεις στον ΦΟΔΣΑ ήταν αναμενόμενες, αυτό που πραγματικά προμηνύει σύγκρουση μεγάλου βεληνεκούς είναι το μέτωπο της ΔΕΥΑΡ. Σύμφωνα με επίσημες τοποθετήσεις του περιφερειάρχη κ. Γιώργου Χατζημάρκου στο Περιφερειακό Συμβούλιο (25 Απριλίου 2025), το συνολικό ύψος των οφειλών της επιχείρησης φτάνει σχεδόν τα 7 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 6.384.094,10 ευρώ έχουν πλέον βεβαιωθεί επίσημα στη ΔΟΥ Ρόδου.
Οι οφειλές αυτές δεν είναι προϊόν «παρανόησης», αλλά αποτέλεσμα ρητής σύμβασης του 2017 μεταξύ της Περιφέρειας και της ΔΕΥΑΡ, η οποία προέβλεπε την υποχρέωση της επιχείρησης να καταβάλλει τα έξοδα λειτουργίας, συντήρησης και διαχείρισης του φράγματος Γαδουρά εντός 30 ημερών από την τιμολόγηση. Παρά ταύτα, από το 2018 ως σήμερα, οι υποχρεώσεις αυτές δεν εξοφλήθηκαν, οδηγώντας την Περιφέρεια σε πράξεις βεβαίωσης. Σημειώνεται μάλιστα ότι οι δημόσιοι υπόλογοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με την επιλογή τους να βεβαιώσουν την οφειλή βοηθούν τη ΔΕΥΑ Ρόδου καθώς η επιλογή της έκδοσης διαταγής πληρωμής θα στερούσε από την επιχείρηση τη δυνατότητα να διακανονίσει με δόσεις την οφειλή.
Ανυποχώρητη στάση από την Περιφέρεια – Κίνδυνος ποινικών ευθυνών
Η στάση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι πλέον ξεκάθαρη: δεν υπάρχει περιθώριο καθυστέρησης. Ο περιφερειάρχης έχει επανειλημμένως τονίσει πως η μη διεκδίκηση των οφειλομένων συνιστά ποινικό αδίκημα, στέλνοντας το μήνυμα πως οι υπάλληλοι που είναι υπόλογοι θα χρησιμοποιήσουν κάθε θεσμικό μέσο για την είσπραξη των χρημάτων.
Αυτό εξηγεί και την απόφαση για βεβαίωση του ποσού στην Εφορία.
Ηθικές και πολιτικές διαστάσεις: Ευθύνες που ξεπερνούν τη λογιστική
Η υπόθεση έχει ήδη πολιτικές προεκτάσεις. Αφενός, αποκαλύπτεται η χρόνια ανεπάρκεια των διοικήσεων του Δήμου και της ΔΕΥΑΡ να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους. Αφετέρου, η Περιφέρεια στέλνει το μήνυμα πως η διοικητική ευθύνη δεν είναι θέμα πολιτικής σκοπιμότητας, αλλά θεσμικής υποχρέωσης.
Η εικόνα της ΔΕΥΑΡ, μίας επιχείρησης που διαχειρίζεται τη βασικότερη λειτουργία του νησιού –την υδροδότηση–, τίθεται υπό αμφισβήτηση, με τους πολίτες να βλέπουν πια όχι μόνο κακή διαχείριση, αλλά και πιθανό κίνδυνο για τη βιωσιμότητα βασικών υπηρεσιών.
Τι ακολουθεί: Αποκλιμάκωση ή ρήξη;
Η παρακράτηση των ΚΑΠ ήταν το πρώτο βήμα. Η βεβαίωση της οφειλής της ΔΕΥΑΡ είναι το δεύτερο. Οι πληροφορίες θέλουν την Περιφέρεια να προχωρά και σε εισηγήσεις για αντίστοιχες παρεμβάσεις σε άλλους Δήμους-μέλη του ΦΟΔΣΑ, με στόχο τη συνολική εξυγίανση των σχέσεων και των οικονομικών δεδομένων.
Το τοπίο αλλάζει: οι εποχές της πολιτικής ανοχής τελειώνουν. Η θεσμική αυστηρότητα και η οικονομική διαφάνεια δεν είναι πλέον επιλογές – είναι υποχρέωση.
Η βεβαίωση των 6,38 εκατ. ευρώ στη ΔΟΥ Ρόδου είναι κάτι περισσότερο από μία λογιστική πράξη. Είναι ένα σαφές σήμα πως οι εποχές όπου οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορούσαν να λειτουργούν χωρίς έλεγχο τελειώνουν. Η ΔΕΥΑΡ, ο Δήμος Ρόδου και συνολικά οι φορείς της περιοχής εισέρχονται σε φάση αυστηρής εποπτείας και θεσμικής επανεκκίνησης. Το αν αυτή θα καταλήξει σε εξυγίανση ή σε κρίση, θα εξαρτηθεί από τις επόμενες κινήσεις – ή παραλείψεις.
