Ερώτηση Δ. Κρεμαστινού για τις βιντζότρατες

Πλήρη ενημέρωση για το θέμα της βιντζότρατας και των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει μέχρι σήμερα για την επίλυση του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι αλιείς της Λέρου, μετά την απαγόρευση της χρήσης του συγκεκριμένου εργαλείου από την ΕΕ, παρέχει σε όλους τους εμπλεκόμενους υπουργούς με ερώτησή του ο βουλευτής Δωδεκανήσου, καθηγητής κ. Δημήτρης Κρεμαστινός.
Απευθυνόμενος στους υπουργούς
1. Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας, κ. Γιάννη Διαμαντίδη
2. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστα Σκανδαλίδη
3. Oικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη
4. Οικονομικών, κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου
και με δεδομένο ότι δεν διαφαίνεται καμία πρόθεση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης να κάνει εξαίρεση για την Ελλάδα όσον αφορά την απαγόρευση χρήσης του συγκεκριμένου εργαλείου, γεγονός που αναγκάζει τους αλιείς να καταφύγουν υποχρεωτικά στη λύση της απόσυρσης και αποζημίωσης, ο βουλευτής ερωτά:
· Γιατί δεν έχουν προβεί ακόμα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες (κοινές υπουργικές αποφάσεις κλπ.) ώστε να προσδιορισθούν οι σχετικές διαδικασίες και να καταβληθούν μέχρι την 30.12.10 οι αποζημιώσεις στους αλιείς εκείνους που θα αποσύρουν τελικά το εργαλείο βιντζότρατα;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης.
Κύριοι Υπουργοί,
Στις 15.12.2009 υπέβαλα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ερώτηση που αφορούσε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αλιείς που χρησιμοποιούν το εργαλείο γνωστό ως βιντζότρατα. Η ερώτηση είχε ως εξής:
«Ως γνωστόν στη χώρα μας η αλιεία παραδοσιακά πραγματοποιείται με βιντζότρατες ή μηχανότρατες.
Με προεδρικό διάταγμα του 1979 αποφασίστηκε η σταδιακή απόσυρση των βιντζότρατων έως το 1996, με το σκεπτικό ότι μέχρι το 1996 θα είχαν ούτως ή άλλως «γεράσει» τα σκάφη και τα μηχανήματα.
Με τον «Κανονισμό της Μεσογείου» για κάθε βιντζότρατα που αποσύρονταν μέχρι το 2000, δινόταν αποζημίωση 2.000.000. δρχ. Ετσι, από τις 1000 αρχικά βιντζότρατες απομένουν σήμερα 440.
Οι καταληκτικές ημερομηνίες δεν τηρήθηκαν – όχι χωρίς ευθύνη της πολιτείας – ενώ και παρά την περί απόσυρσης απόφαση, δόθηκαν ενδιαμέσως κάποιες νέες άδειες. Επιπλέον η συντήρηση δεν εποπτευόταν, μεταβαλλόταν σε αντικατάσταση μηχανημάτων και έτσι μερικές βιντζότρατες από το 1979 είναι ακόμα εν ενεργεία.
Αργότερα, το 2006 η Ελλάδα υπέβαλε πρόταση παρέκκλισης της Ελλάδας για τις βιντζότρατες η οποία έγινε αποδεκτή και δόθηκε παράταση που λήγει τον Απρίλιο του 2010.
Το αίτημα παρέκκλισης περιλάμβανε ένα σχέδιο διαχείρισης που προέβλεπε εν ολίγοις τα παρακάτω:
1. Επιστημονική έκθεση με τεκμηριωμένα στοιχεία ότι δεν καταστρέφεται η «ποσειδωνία».
2. Ελέγχους λειτουργίας του σκάφους.
3. Παρακολούθηση του σκάφους, ώστε να μην υπάρχει παράνομη αντικατάσταση ή μετεσκεύαση.
Το θέμα αφορά όλη τη νησιωτική Ελλάδα αλλά ιδιαίτερα για τα μικρά νησιά έχει ζωτική σημασία.
Ειδικότερα, η Λέρος διαθέτει αυτή τη στιγμή 13 βιντζότρατες και μόνο 4 μηχανότρατες. Η οικονομία του νησιού βασίζεται κατά κύριο λόγο στην αλιεία και η οριστική απόσυρση – και μάλιστα χωρίς αποζημίωση – θα αποτελούσε πραγματικό πλήγμα για τις οικογένειες των αλιέων που τις χρησιμοποιούν.
Είναι κατά συνέπεια λογικό να γίνει αποδεκτό το αίτημα για δίκαιη επίλυση του θέματος. Σε οποιαδήποτε όμως περίπτωση, είναι αδιανόητο να μην αποζημιωθούν οι άνθρωποι εάν αναγκαστούν να σταματήσουν τώρα την επαγγελματική τους δραστηριότητα.
Ερωτάται η κ. Υπουργός
• Πώς προτίθεται να επιλύσει το πρόβλημα των ιδιοκτητών βιντζότρατων, προτού εξελιχθεί σε μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα για το νησί της Λέρου;”
Στην ερώτησή μου, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απάντησε με το 293/11.1.10 έγγραφό του, δια του οποίου με ενημέρωσε ότι είχε εκπονηθεί «Σχέδιο Διαχείρισης για τη διενέργεια αλιείας με το αλιευτικό εργαλείο γρίπος που σύρεται από σκάφος ή τράτα ή βιντζότρατα» το οποίο βρισκόταν στο στάδιο της διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στο ίδιο έγγραφο αναφερόταν ότι σε κάθε περίπτωση μέσω κοινοτικών προγραμμάτων (ΜΟΠ, PESCA) δόθηκε η δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσης σε όσους από τους αλιείς επιθυμούσαν να αποσύρουν από την αλιεία το αλιευτικό εργαλείο «βιντζότρατα» και να συνεχίσουν να λειτουργούν με τα υπόλοιπα αλιευτικά εργαλεία.
Για το θέμα αυτό, είχα και σχετική αλληλογραφία με την αρμόδια Υπουργό, η οποία με την από 26.3.10 επιστολή της, με διαβεβαίωσε ότι το Υπουργείο σχεδίαζε να αποστείλει στην Ε.Ε. σχέδιο διαχείρισης προκειμένου να το εργαλείο βιντζότρατα να πάρει παράταση για 2 ακόμη χρόνια (η παράταση που είχε δοθεί έληγε στις 31.5.10) και ότι υπήρχε πάντα η δυνατότητα αποζημίωσης των αλιέων για απόσυρση τους σκάφους τους.
Στη συνέχεια στις 28.7.10 υπέβαλα δεύτερη σχετική ερώτηση στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης η οποία είχε ως εξής:
«Σε συνέχεια της από 15.12.09 ερώτησής και της σχετικής αλληλογραφίας που ανταλλάξαμε όσον αφορά τις βιντζότρατες, επανέρχομαι στο θέμα μετά από τις πρόσφατες εξελίξεις, δηλαδή την απόφαση της Ελληνίδας Επιτρόπου για την Αλιεία στην Ευρωπαϊκή Ενωση – όπως δημοσιεύθηκε στον ελληνικό Τύπο – αλλά και την από 22.6.10 επιστολή του Γενικού Διευθυντή Αλιείας της Ε.Ε., η οποία αναφέρεται σε ελλείψεις όσον αφορά το Διαχειριστικό Σχέδιο για την αλιεία με βιντζότρατα που υποβλήθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τον Απρίλιο του 2010.
Οι σύλλογοι των αλιέων υποστηρίζουν ότι οι ελλείψεις που επισημαίνει η Κομισιόν στο διαχειριστικό σχέδιο, είναι δυνατόν να συμπληρωθούν δεδομένου ότι υπάρχουν έγκυρες επιστημονικές έρευνες, οικολογικών και άλλων οργανώσεων, που αποδεικνύουν ότι η χρήση του εργαλείου δεν βλάπτει το θαλάσσιο περιβάλλον. Αναφέρουν, μεταξύ άλλων, συγκεκριμένα τη μελέτη που εκπονήθηκε από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) στο πλαίσιο του ΕΠΑΛ 2000-2006 (με τη συγχρηματοδότηση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), η επίσημη αξιοποίηση της οποίας θα οδηγούσε ενδεχομένως την Ευρωπαϊκή Ενωση να δεχθεί το αίτημα εξαίρεσης της Ελλάδας από την απαγόρευση χρήσης του εργαλείου.
Για την καλύτερη υποστήριξη της πρότασής τους, μάλιστα, οι ενδιαφερόμενοι προτείνουν τη σύσταση ειδικής επιτροπής που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους της Εθνικής Ενωσης Πλοιοκτητών-Επαγγελματιών Αλιέων , της Διεύθυνσης Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του ΕΛΚΕΘΕ, που θα μεταβεί στις Βρυξέλλες προκειμένου να εκθέσει αναλυτικά τις απόψεις της.
Επειδή η κατάργηση της λειτουργίας της βιντζότρατας θα έχει ως επίπτωση την απώλεια εργασίας 1.200 περίπου αλιεργατών στη χώρα μας και άρα στον κοινωνικό ιστό αρκετών παραμεθόριων περιοχών μας και μάλιστα σε μια πολλή δύσκολη οικονομικά εποχή,
Επειδή απομένουν μόνο δύο μήνες από την επίσημη έναρξη της φετινής αλιευτικής περιόδου (1/10/10), διάστημα στο οποίο ενδεχομένως δεν θα έχει ληφθεί οριστική απόφαση, και άρα η χρήση του εργαλείου θα είναι παράνομη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους αλιείς και τις οικογένειές τους,
Ερωτάται η κ. Υπουργός:
1. Προτίθεται να συμπληρώσει τις ελλείψεις του διαχειριστικού σχεδίου για τις βιντζότρατες, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας της Ε.Ε. και αν ναι, με ποιο τρόπο και με ποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα;
2. Προτίθεται να συγκροτήσει ειδική επιτροπή που θα μεταβεί στις Βρυξέλλες, προκειμένου να υποστηρίξει το ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο για τις βιντζότρατες και ποια θα είναι η σύνθεσή της;
3. Προτίθεται να ζητήσει από την Ε.Ε. να επιτραπεί κατ’ εξαίρεση στους αλιείς να συνεχίσουν από 1/10/10 να κάνουν χρήση του εργαλείου έως ότου εκδοθεί οριστική απόφαση από την Ε.Ε. όσον αφορά την Ελλάδα;»
Στην ερώτηση αυτή, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απάντησε με το 47/1.9.10 έγγραφο, δια του οποίου με ενημέρωνε ότι μέχρι την τελική αποδοχή ή απόρριψη του διαχειριστικού σχεδίου από την Ε.Ε., δεν δινόταν η δυνατότητα για συνέχιση της λειτουργίας του εργαλείου κατ’ εξαίρεση των άρθρων 9 και 13 του Κανονισμού, αναφέροντας ότι στη σύνταξη του Διαχειριστικού Σχεδίου είχαν ληφθεί υπόψη όλα τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία.
Κύριοι Υπουργοί,
Δεδομένου ότι δεν διαφαίνεται καμία πρόθεση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης να κάνει εξαίρεση για την Ελλάδα όσον αφορά την απαγόρευση χρήσης του συγκεκριμένου εργαλείου, οι αλιείς θα καταφύγουν υποχρεωτικά στη λύση της απόσυρσης και αποζημίωσης.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που περιήλθαν σε γνώση μου, υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα κονδύλι 30 εκ. ¤ στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιεία (μέτρο 1.1.) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το οποίο θα αποζημιωθούν οι αλιείς εκείνοι που θα υποβάλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την απόσυρση του εργαλείου βιντζότρατα. Τα ποσά της αποζημίωσης κυμαίνονται από 50.000 έως 200.000 ¤. Όμως οι αποζημιώσεις πρέπει να έχουν εκταμιευθεί μέχρι το αργότερο την 30.12.10 αλλιώς τα χρήματα επιστρέφουν οριστικά στα κοινοτικά ταμεία. Για να καταστεί δυνατό κάτι τέτοιο, πρέπει να προσδιοριστεί η διαδικασία μέσω της οποίας θα υποβληθούν οι αιτήσεις, γεγονός που απαιτεί συνεργασία μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων.
Επειδή είναι προφανές ότι οι άνθρωποι αυτοί – πρόκειται για λίγους βιοπαλαιστές – δεν έχουν κανένα περιθώριο και καμία άλλη επιλογή από την απόσυρση, εισπράττοντας την ανάλογη αποζημίωση, αφού εκείνοι και οι οικογένειές τους θα αντιμετωπίσουν πλέον από την 1 Ιανουαρίου 2011 κυριολεκτικά θέμα επιβίωσης,
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
• Γιατί δεν έχουν προβεί ακόμα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες (κοινές υπουργικές αποφάσεις κλπ.) ώστε να προσδιορισθούν οι σχετικές διαδικασίες και να καταβληθούν μέχρι την 30.12.10 οι αποζημιώσεις στους αλιείς εκείνους που θα αποσύρουν τελικά το εργαλείο βιντζότρατα;
Ο ερωτών βουλευτής
Δημήτρης Κρεμαστινός