Την κατάσταση της αγοράς εργασίας στον κλάδο των ξενοδοχοϋπαλλήλων στο νησί της Ρόδου, περιγράφει σήμερα σε συνέντευξή του προς τη «δ» ο οργανωτικός γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ρόδου, αντιπρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ρόδου και γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), κ. Φώτης Σκάλτσας. Όπως λέει, μετά την καταγγελία της τοπικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, αναμένονται εξελίξεις στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με την εργοδοσία, ενώ εξηγεί για ποιον λόγο τα ξενοδοχεία έχουν πάψει να είναι χώρος έλξης για τους εργαζόμενους, όπως ήταν σε άλλες εποχές.
• Πριν από λίγο καιρό, καταγγείλατε την Τοπική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, ενώ ξεκίνησε ο διάλογος με την Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου. Πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί η υπόθεση; Υπάρχει διάθεση από την άλλη πλευρά για να βρεθεί λύση;
Καταγγείλαμε την Τοπική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, όχι για να δυναμιτίσουμε τον διάλογο, αλλά για να τον υποχρεώσουμε να είναι ειλικρινής και ουσιαστικός. Δεν κάνουμε κινήσεις εντυπωσιασμού, κάνουμε κινήσεις ευθύνης. Η καταγγελία ήταν αναγκαία γιατί είχε έρθει η ώρα να μπουν όλα στο τραπέζι – ξεκάθαρα, χωρίς υπεκφυγές. Η διάθεση της Ένωσης Ξενοδόχων θα φανεί στις πράξεις, όχι στα λόγια. Εμείς δεν θα μπούμε σε ένα διάλογο “για το θεαθήναι”. Η σύμβαση δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα συμβιβασμών σε βάρος των εργαζομένων. Πρέπει να αποτυπώνει τη σημερινή πραγματικότητα στους χώρους δουλειάς: εντατικοποίηση, υποστελέχωση, αύξηση κόστους ζωής. Αν δεν υπάρξει ανταπόκριση σε αυτά, τότε δεν θα μιλάμε για σύμβαση, αλλά για ένα κείμενο χωρίς ουσία – εμείς σε κάτι τέτοιο δεν θα συναινέσουμε. Οπότε, για να το πω καθαρά: η εξέλιξη της υπόθεσης εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση της εργοδοτικής πλευράς να σεβαστεί τον ρόλο του διαλόγου και την ανάγκη των εργαζομένων για μια σύμβαση που θα τους καλύπτει πραγματικά. Εμείς έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας – τώρα είναι η σειρά τους να αποφασίσουν αν θέλουν λύση ή σύγκρουση».
• Αν και υπάρχουν πολλά κενά, οι εργαζόμενοι στη Ρόδο (ακόμη και όσοι έρχονταν από άλλα μέρη της χώρας) δεν προτιμούν πια τα ξενοδοχεία. Για ποιον λόγο έχει χάσει την αίγλη του αυτός ο εργασιακός χώρος;
Tα ξενοδοχεία έχουν πάψει να είναι χώρος έλξης για τους εργαζόμενους, γιατί απλά δεν τους σέβονται.
Για χρόνια, οι εργοδότες επένδυσαν στην υπερεκμετάλλευση. Ήθελαν προσωπικό που να δουλεύει 10 και 12 ώρες, χωρίς ρεπό, χωρίς αμοιβή για τις υπερωρίες, χωρίς ανθρώπινες συνθήκες στέγασης – και όταν το επισημαίναμε, μας έλεγαν πως “είναι η φύση της δουλειάς”. Ε, λοιπόν, οι εργαζόμενοι, τους γύρισαν την πλάτη. Το κύρος ενός επαγγέλματος δεν το χτίζουν τα λόγια και οι διαφημίσεις. Το χτίζουν οι πράξεις και η καθημερινή εμπειρία των ανθρώπων που το υπηρετούν. Όσο η “φιλοξενία” δεν υπάρχει για το ίδιο το προσωπικό, όσο θεωρείται φυσιολογικό να δουλεύει κανείς στα όρια της εξάντλησης και να πληρώνεται λες και ζει στο 2000, τα ξενοδοχεία δεν θα έχουν προσωπικό – ούτε από τη Ρόδο, ούτε από πουθενά. Επομένως, το ερώτημα δεν είναι γιατί δεν έρχονται οι εργαζόμενοι. Το ερώτημα είναι: τι έχουν σκοπό να αλλάξουν οι εργοδότες για να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη αυτών που κρατάνε την “τουριστική βαριά βιομηχανία” όρθια; Αν δεν υπάρξει απάντηση, η κρίση προσωπικού δεν θα είναι απλώς παροδική – είναι προειδοποίηση για κατάρρευση.
• Το αίτημά σας για επιμήκυνση του χρόνου καταβολής του επιδόματος ανεργίας στους έξι μήνες και αύξηση του ποσού, δεν έχει γίνει δεκτό από την κυβέρνηση. Γιατί επιμένουν να μην ακούνε τη φωνή των εργαζομένων και των σωματείων;
Γιατί δεν θέλουν να ακούσουν. Γιατί δεν τους συμφέρει να ακούσουν. Γιατί αν ακούσουν, θα πρέπει να παραδεχτούν ότι το μοντέλο τους – το μοντέλο του φτηνού, ελαστικού, εποχικού εργαζόμενου – είναι λάθος από τη ρίζα του.
Εμείς δεν ζητάμε κάτι υπερβολικό. Ζητάμε το αυτονόητο: έξι μήνες επίδομα ανεργίας για ανθρώπους που δουλεύουν πέντε και έξι μήνες τον χρόνο, κρατούν όρθια την τουριστική οικονομία και μετά πετιούνται σαν να είναι βάρος.
Δεν επαιτούμε. Απαιτούμε. Και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε μέχρι να καταλάβουν ότι χωρίς τους εποχικούς, τουρισμός δεν υπάρχει. Αν νομίζουν πως μπορούν να χτίζουν success stories πάνω στη φτώχεια και την ανασφάλεια, κάνουν λάθος λογαριασμό.
• Η εικόνα με τους μετακλητούς εργαζόμενους στη Ρόδο, ποια είναι; Έχετε στοιχεία και αριθμούς;
Το φαινόμενο των μετακλητών εργαζομένων στη Ρόδο είναι σοβαρό και πολύπλοκο — δείχνει την κρίση του συστήματος, όχι τη λύση. Έχουμε ζητήσει επανειλημμένα στοιχεία για τον πραγματικό αριθμό των μετακλητών που απασχολούνται στην περιοχή μας με κάθε επισημότητα, όμως η παροχή στοιχείων είτε γίνεται με το σταγονόμετρο ή σε ορισμένες περιπτώσεις και καθόλου… Σύμφωνα με διαπιστώσεις που έχουν γίνει μιλάμε για έναν αριθμό από 4 έως και 5 χιλιάδες εργαζομένων στο νησί της Ρόδου, τον μεγαλύτερο πανελληνίως. Ενδεικτικά σύμφωνα με την υπουργική απόφαση οι μετακλητοί εποχικά εργαζόμενοι σερβιτόροι και βοηθοί αυτών που δόθηκε άδεια ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ είναι 550… κάτι δεν πάει καλά αφού μόνο στην περιοχή μας είναι σίγουρα πολλαπλάσιοι. Αντίστοιχα περίπου στις 2800 είναι οι μετακλήσεις για εποχικά εργαζόμενους σε καθαρισμό-καμαριέρες και λοιπά συναφή. Επισημαίνω σε όλη την Ελλάδα. Το Σωματείο μας σέβεται απόλυτα κάθε εργαζόμενο, ανεξαρτήτως εθνικότητας, καταγωγής ή καθεστώτος απασχόλησης. Είτε πρόκειται για Έλληνα, είτε για μετακλητό εργαζόμενο, απαιτούμε ισότιμη μεταχείριση, αξιοπρεπείς όρους εργασίας και σεβασμό για κάθε ανθρώπινη προσπάθεια, όμως η αύξηση των μετακλητών δημιουργεί νέα προβλήματα στον κλάδο. Πολλοί εργάζονται κάτω από επισφαλείς συνθήκες, χωρίς διασφαλίσεις και με ανταγωνισμό που πλήττει τον ντόπιο εργαζόμενο. Η ανισορροπία αυτή αποδυναμώνει το τοπικό εργατικό δυναμικό και δημιουργεί εκρηκτικές καταστάσεις στην αγορά εργασίας.
• Ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ κ. Χότζογλου είπε ότι υπάρχουν καταγγελίες για την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Μήπως η εφαρμογή αυτού του μέτρου, έγινε λίγο… πρόχειρα;
Ξεκάθαρα είμαστε υπέρ του μέτρου της ψηφιακής κάρτας, αρκεί αυτή να λειτουργεί σωστά και όχι ως διακοσμητική…
Αν λειτουργήσει όπως πρέπει θα αποτελέσει ένα εργαλείο θωράκισης του εργαζομένου. Εμείς ζητούμε:
– Απόλυτη διασταύρωση της κάρτας με ΕΡΓΑΝΗ και πραγματικό ωράριο.
– Συνεχείς ελέγχους από ΣΕΠΕ, με πρόστιμα σε όσους παραποιούν ή «παίζουν» με την κάρτα.
-Υποχρεωτική ενημέρωση εργαζομένων: Τι σημαίνει ψηφιακή κάρτα, τι δικαιούνται, πού να καταγγείλουν την αυθαιρεσία.
– Συμμετοχή των σωματείων στον έλεγχο εφαρμογής, όχι να περιμένουμε «καταγγελίες εκ των υστέρων», αλλά να υπάρξει πρόληψη, όχι μόνο καταστολή.
Στην πράξη όμως καταγγελίες φτάνουν καθημερινά
-Οι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να “χτυπούν” την κάρτα με την έναρξη βάρδιας, αλλά δουλεύουν 2‑3 ώρες πριν την έναρξη.
-Υπάρχουν εργοδότες που χτυπούν οι ίδιοι τις κάρτες εργαζομένων τους.
– Κτυπούν έξοδο οι εργαζόμενοι και μετά επιστρέφουν για επιπλέον ώρες στην εργασία τους.
Όχι, δεν έγινε πρόχειρα. Έγινε μεθοδικά πρόχειρα. Για να φαίνεται ότι «κάτι γίνεται» — χωρίς να γίνεται τίποτα ουσιαστικό για τον εργαζόμενο.
Κλείνοντας, να δηλώσω ότι ο μαρασμός του ελληνικού τουρισμού δεν είναι απειλή• είναι ήδη σε εξέλιξη. Το μοντέλο εκφυλίζεται καθημερινά και ο οριστικός του θάνατος πλησιάζει, όσο αγνοούνται οι κραυγές των εργαζομένων που το στηρίζουν με ιδρώτα και αξιοπρέπεια. Χωρίς ανθρώπους, ασφαλείς και αξιοπρεπείς, δεν υπάρχει τουριστικό προϊόν. Χωρίς πραγματικό χαμόγελο πίσω από κάθε υπηρεσία, δεν υπάρχει ελληνική φιλοξενία. Αν δεν επανασχεδιάσουμε άμεσα το μοντέλο με τον εργαζόμενο στο επίκεντρο, τότε δεν θα απομείνει τίποτα να πουλήσουμε — και κανείς να το προσφέρει.
Είτε θα ξαναφέρουμε πίσω το χαμόγελο, τη ζεστασιά, την ψυχή του εργαζόμενου…
Ή θα κλείσουμε τα φώτα σε μία χώρα που θα πουλάει ήλιο, χωρίς να έχει φως.
