Τη σημασία της στήριξης και της συλλογικής προσπάθειας των εκπαιδευτικών, των γονέων και της τοπικής κοινωνίας στα παιδιά που ετοιμάζονται για το μέλλον τους, επισημαίνει σε συνέντευξή του προς τη “δ” ο κ. Αναστάσιος Χαμουζάς, διευθυντής 3ου ΓΕΛ Ρόδου, νομικός, διδ. Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Έχει ενδιαφέρον το γεγονός πως εξηγεί τον τρόπο, με τον οποίο το 3ο ΓΕΛ Ρόδου μετρά επιτυχίες και μάλιστα θεαματικές όπως πρόσφατα στις πανελλαδικές, όπου εμφανίστηκαν τρία… εικοσάρια στα μαθηματικά.
• Κύριε Χαμουζά, το 3ο ΓΕΛ Ρόδου κατέγραψε υψηλές επιδόσεις στα αποτελέσματα των βαθμολογιών των πανελληνίων εξετάσεων, φέτος. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Εμείς εδώ, στο 3ο ΓΕΛ Ρόδου δεν κάνουμε τίποτε παραπάνω από το να συνεχίσουμε μια παράδοση. Και δεν το λέω για λόγους… κομπασμού. Είναι γιατί απλά, η πραγματικότητα –η εκπαιδευτική, η παιδαγωγική, αν θέλετε και η στατιστική- δείχνει ότι εμείς, εδώ, προσπαθούμε και αυτές οι προσπάθειες πιάνουν τόπο, γιατί κάποια συνταγή υπάρχει, η οποία ακολουθείται τόσο από τους συναδέλφους, όσο και από τα παιδιά.
Αυτό έχει να κάνει κυρίως με την καλή επικοινωνία που εμπεδώνεται καθημερινά, σε κάθε φάση της διαδικασίας που λέγεται μάθηση και εκπαίδευση. Πολύ περισσότερο όταν έχει να κάνει και με την περίφημη προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις.
• Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι αλλάζει η συμπεριφορά των παιδιών σύμφωνα και με τις εποχές. Πώς θα την χαρακτηρίζατε σε σχέση με άλλα μέρη της χώρας; Θα ήθελα την εκτίμησή σας ως εκπαιδευτικού.
Το θέμα είναι, ότι ενώ υπάρχουν τα social media ενώ ζούμε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, εμείς αξιοποιούμε την τεχνολογία. Θέλω να πω ότι ειδικά στο 3ο ΓΕΛ Ρόδου γίνεται συλλογική δουλειά από ομάδα εκπαιδευτικών με βαθιά παιδεία, με πίστη στον ρόλο του δημόσιου σχολείου ως πυρήνα δημιουργίας, ποιοτικής σκέψης αλλά και πολιτισμού. Δεν το ξεχνάμε αυτό. Δεν περιοριζόμαστε στον τύπο του μαθήματος. Ρισκάρουμε, πειραματιζόμαστε, ξέρουμε να διαβάζουμε την εποχή μας.
Έχουμε παιδιά που δεν διστάζουν να εκτεθούν, να δημιουργήσουν, να ταξιδέψουν. Δεν βλέπουν το σχολείο σαν μέσο πρόσβασης σε μια σχολή αλλά σαν χώρο όπου μπορούν να εξελιχθούν ως πολίτες με άποψη και με αξίες. Γι’ αυτό και όλες αυτές οι δράσεις που κάνουμε (από τη θεατρική ομάδα μέχρι τη συμμετοχή σε διεθνή εργαστήρια, επιστημονικές συζητήσεις κ.λπ.) δείχνει μια γενιά που έχει φωνή και την καταθέτει με αυτοπεποίθηση. Είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες του 3ου ΓΕΛ Ρόδου. Μαζί με τα τρία εικοσάρια στα μαθηματικά… που γράψαμε φέτος… ένα φαινόμενο το οποίο δεν ξέρω αν υπάρχει σε άλλο μέρος!
Είναι και η στήριξη που έχουμε από φορείς, από πανεπιστημιακά ιδρύματα, την τοπική κοινωνία, έχουμε επίσης συνεργασίες οι οποίες επιτρέπουν να διευρύνουμε τους ορίζοντες των παιδιών. Από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Μονάχου, καθηγητές από το εξωτερικό που προσφέρονται να μιλήσουν στους μαθητές… αυτά όλα είναι στοιχεία που δείχνουν ότι, όταν το σχολείο ανοίγεται και εμπιστεύεται τις δυνάμεις του, βρίσκει ανταπόκριση και αντεπεξέρχεται στις ανάγκες του. Όλα αυτά, τα παιδιά το αναγνωρίζουν και προσπαθούν ακόμη περισσότερο. Υπάρχει μια δυναμική σε αυτό.
• Τις νέες τεχνολογίες, τα σόσιαλ, την τεχνητή νοημοσύνη κ.λπ. τα χρησιμοποιείτε στο σχολείο; Τα παιδιά στο σχολείο μεγαλώνουν σε αυτή την εποχή και τα χρησιμοποιούν ούτως ή άλλως.
Να σας πω ότι ήδη έχουμε ξεκινήσει συνεργασία με ορίζοντα τετραετίας, με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο Γερμανίας. Για να το πω διαφορετικά, έχουμε ανέβει επίπεδο! Το πιο ουσιαστικό είναι ότι, πέρα από την τεχνολογία, εμείς δεν υποτιμήσαμε ποτέ κανένα παιδί και τις δυνατότητές του. Δηλαδή, η θεατρική παιδεία, τα θετικά επιστημονικά εργαστήρια, ο επαγγελματικός προσανατολισμός, ο αθλητισμός, όλα είναι ισότιμα στην καθημερινότητα, την παιδαγωγική πράξη. Κι αυτό, γιατί πιστεύουμε σε ένα σχολείο, ολιστικό. Δεν αντιμετωπίζουμε τους μαθητές και τις μαθήτριες ως αποδέκτες γνώσης, αλλά ως προσωπικότητες που έχουν ανάγκη να νοηματοδοτήσουν τον κόσμο γύρω τους και να τον ξαναδιαβάσουν, στο πλαίσιο αυτής της ψηφιακής εποχής. Γι’ αυτό και οι επιτυχίες, δεν μας κάνουν να επαναπαυόμαστε.
Η ψηφιακή εποχή είναι μια δυναμική διαδικασία. Οι επιτυχίες, μας υποχρεώνουν να συνεχίσουμε με ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη και ένταση.
• Πάντως είναι σημαντικό το γεγονός πως υπάρχει στήριξη από τους εκπαιδευτικούς προς τα παιδιά που φοιτούν και τα προετοιμάζουν για το μέλλον τους.
Εμένα με ενδιαφέρει κυρίως να αναπτύξει το κάθε παιδί, ελεύθερα την προσωπικότητά του. Κι αυτό πάντοτε, έχει να κάνει με τη δυνατότητα που μπορούμε να δώσουμε σε κάθε παιδί ξεχωριστά. Ξέρετε, εδώ στην Ελλάδα λείπουν αυτό που λέμε οι “κυνηγοί ταλέντων”. Γιατί διαπρέπουμε στο εξωτερικό, ενώ μέσα στη χώρα κυριαρχεί η εσωστρέφεια και η απογοήτευση –πολλές φορές; Η πολιτική μας στο 3ο ΓΕΛ Ρόδου ενθαρρύνουμε τα παιδιά θέλοντας να αποκτήσουν συγκροτημένη σκέψη, να νιώσουν ότι έχουν ευθύνες, ότι έχουν λόγο τον οποίο μπορούν να αρθρώσουν και να μάθουν να συμμετέχουν, να προτείνουν. Τα νέα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από χειροκροτήματα. Έχουν ανάγκη από εμπιστοσύνη. Και θέλουμε, σαν σχολική κοινότητα να είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας. Θέλω να δουν την Παιδεία, μέσα από αυτό το σχολείο, όχι ως αποκομμένο πεδίο από τη ζωή του τόπου –γιατί είναι η βάση του τόπου. Η Ρόδος δεν είναι μόνο η ναυαρχίδα του τουρισμού. Η Ρόδος είναι και κάτι παραπάνω. Έχει να προσφέρει και το αποδεικνύει –παραδοσιακά- και πολιτισμό και παιδεία και τέχνες και γράμματα. Το θέμα είναι ότι τα φώτα της δημοσιότητας εστιάζουν στον τουρισμό –γιατί ακριβώς αυτός είναι η κινητήρια δύναμη και ο μοχλός της οικονομίας. Ωστόσο, η παιδεία δεν είναι αποκομμένο παιδί από τη ζωή του τόπου. Συνεπώς, δεν μένουμε απλοί θεατές ως προς αυτά, γιατί όταν βλέπεις ότι μπορείς, προσπαθείς και οφείλεις να αποδείξεις να πας πιο μπροστά.
• Είναι ενθαρρυντικό πάντως, το γεγονός πως τα παιδιά στα σχολεία της Ρόδου δεν εμφανίζουν σοβαρές παραβατικές συμπεριφορές –όπως σε άλλα μέρη της χώρας.
Πρόκειται ακριβώς για δυνατότητα που δίνει ακριβώς η παράδοση που έχουμε για την επιτυχία στις εξετάσεις για τις ανώτερες και ανώτατες σχολές. Δηλαδή, σαν σχολεία, στηρίζουμε τη λειτουργία σε μια βαθιά πίστη στη δημοκρατική σκέψη, στον σεβασμό της ελεύθερης βούλησης των μαθητών –όσο κι αν αυτό δεν βγαίνει προς τα έξω και κάποιοι νομίζουν ότι η εκπαίδευση είναι μόνον φροντιστήρια. Για παράδειγμα, η φετινή σχολική χρονιά είναι ένα παράδειγμα, ήταν ενδεικτική του τι μπορεί να πετύχει ένα σχολείο, όταν εργάζεται μεθοδικά και συλλογικά. Υλοποιήσαμε ευρωπαϊκά προγράμματα, δράσεις, εκδρομές και ταξίδια σε άλλες χώρες, θεατρικές παραστάσεις, πειράματα, συνεργασίες με πανεπιστήμια, διαδικτυακές συναντήσεις με επιστήμονες. Αυτά δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Είναι σταθμοί πορείας που αποτυπώνουν τι σημαίνει σύγχρονο, δημόσιο σχολείο. Υπάρχουν βέβαια και αντικειμενικές δυσκολίες όπως η τεχνική υποστήριξη. Ευτυχώς σε κάποιες στιγμές όπου κάποιοι θεσμοί υστερούν, αναδεικνύονται άλλες δυνάμεις, όπως ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, το Δεκαπενταμελές Μαθητικό Συμβούλιο κ.λπ. Θα σας έλεγα ότι όλη αυτή η πορεία με κάνει να σκεφτώ πιο σφαιρικά τον ρόλο της εκπαίδευσης στο δημόσιο γίγνεσθαι. Και όχι μόνον εμένα, αλλά όλους τους εκπαιδευτικούς. Επομένως, γεννιούνται και στα παιδιά σκέψεις για το μέλλον, στο πεδίο της ευθύνης και της προοπτικής. Τα παιδιά είναι αυτά που θα πάρουν το τιμόνι και όταν το απαιτήσει η στιγμή, θα είναι εκεί, όχι με συνθήματα, αλλά με σχέδιο.
