• Η δυτική Ρόδος «βλέπει» το κύμα να ανεβαίνει • Εντός του καλοκαιριού οι μελέτες για Κρεμαστή, Σορωνή και Καλαβάρδα από το πρόγραμμα LIFE-IP AdaptInGR
Καθώς η κλιματική κρίση βαθαίνει, η απειλή για τις δυτικές ακτές της Ρόδου από την Κρεμαστή μέχρι την Κάμειρο Σκάλα δεν είναι πια θεωρητική. Η άνοδος της θερμοκρασίας, η διάβρωση του εδάφους, η ασφυκτική πίεση από την άναρχη τουριστική ανάπτυξη και η εγκατάλειψη της φυσικής ακτογραμμής συνθέτουν ένα επικίνδυνο κοκτέιλ. Όμως, αυτό που εκπλήσσει δεν είναι μόνο το πρόβλημα, αλλά η αδράνεια: πολύτιμοι ευρωπαϊκοί πόροι, σχέδια και χρόνος χάνονται καθημερινά, την ώρα που οι ακτές του νησιού υποχωρούν μέτρο-μέτρο.
Ανάθεση μελετών για Κρεμαστή, Καλαβάρδα και Σορωνή
Μόλις πρόσφατα με απευθείας ανάθεση από τον Δήμο Ρόδου προχώρησε η εκπόνηση της «Μελέτης Προστασίας της Ακτής Κρεμαστής». Η μελέτη, αξίας 36.363 χιλ. ευρώ με ΦΠΑ, ανατέθηκε στην εταιρεία Υδροακτοτεχνική Ι.Κ.Ε., με τρεις μήνες προθεσμία για την ολοκλήρωση των λιμενικών παρεμβάσεων. Η χρηματοδότηση εντάσσεται στο πρόγραμμα LIFE-IP AdaptInGR, που αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Σημειώνεται οτι από τον Ιούλιο 2024 ο Δήμος είχε προκηρύξει τους πρώτους διαγωνισμούς για τις ακτές σε Σορωνή και Καλαβάρδα. Για τα Καλαβάρδα εκτιμώμενης αξίας 96.530 χιλ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ 24%) και τη Σορωνή εκτιμώμενης αξίας 125.614 χιλ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ 24%).
Οι μελέτες εκπονούνται στο πλαίσιο του έργου «Ενισχύοντας την εφαρμογή πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα – Boosting the implementation of adaptation policy across Greece (LIFE-IP AdaptInGR – LIFE17 IPC/GR/000006)» και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Πράσινο Ταμείο και ιδίους πόρους του Δήμου Ρόδου. Η συνολική προθεσμία για την περαίωση του αντικειμένου της σύμβασης ορίζεται σε εννέα μήνες που πρακτικά σημαίνει ότι θα παραδοθούν μέσα στο καλοκαίρι. Αναμφισβήτητα, πρόκειται για ένα βήμα. Ωστόσο όταν η διάβρωση «τρώει» τις παραλίες, όταν η θάλασσα χτυπά υποδομές και τουριστικές εγκαταστάσεις, όταν τα φαινόμενα επιταχύνονται, μπορεί μια μελέτη μικρής κλίμακας να λειτουργήσει πραγματικά ως ανάχωμα;
Ανάπτυξη ή κατάρρευση;
Η σημερινή εικόνα στις δυτικές ακτές της Ρόδου είναι απογοητευτική. Αυθαίρετα, παρατημένα πεζοδρόμια, μπάζα στα ρέματα, ανεξέλεγκτες προβλήτες, παραλίες με σκουπίδια και δρόμοι που διαλύονται δίπλα στο κύμα. Η υποβάθμιση είναι τέτοια που πλέον απειλεί όχι μόνο το περιβάλλον, αλλά και τη βασική τουριστική υποδομή του νησιού. Χωρίς παρέμβαση, η ζημιά γίνεται μη αναστρέψιμη και το κόστος επαναφοράς θα είναι πολλαπλάσιο. Στο παρελθόν (2012) Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, Δήμος Ρόδου και Υδροβιολογικός Σταθμός συνεργάστηκαν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Interreg «Ελλάδα – Κύπρος», με στόχο τη δημιουργία Σχεδίων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης (ΣΟΔΠΖ).
Παρά τις καλές προθέσεις, όμως, η εφαρμογή των δράσεων αποδείχθηκε εξαιρετικά αργή. Το ΣΟΔΠΖ όπου έχει εφαρμοστεί λειτουργεί ως τείχος προστασίας και κινητήριος μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης για κοινωνικές ομάδες, αγρότες με πιο καθαρά παράκτια ύδατα, για τους αλιείς με περιοχές αναπαραγωγής και εμπλουτισμού αλιευμάτων, για επιχειρηματίες με νέα πνοή στον εναλλακτικό τουρισμό και για την τοπική αυτοδιοίκηση με εργαλεία διαχείρισης και πρόληψης. Όμως, το στοίχημα θα χαθεί αν δεν υπάρξει άμεση και συνολική ενεργοποίηση. Η εφαρμογή ενός αποσπασματικού έργου δεν αρκεί για να ανακόψει την υποβάθμιση δεκαετιών. Η διάσπαση των αρμοδιοτήτων, η έλλειψη ενιαίας πολιτικής και οι συγκρούσεις συμφερόντων αποτελούν τροχοπέδη. Η Ρόδος έχει μία μοναδική ευκαιρία να γίνει πρότυπο βιώσιμης διαχείρισης των ακτών, πριν βρεθεί προ τετελεσμένων. Ευχή εδώ που φθάσαμε να βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι, ώστε να ξεκινήσουν άμεσα οι παρεμβάσεις γιατί τα κύματα δεν θα περιμένουν. Και τότε, η ακτογραμμή από την Κρεμαστή έως την Κάμειρο Σκάλα θα μείνει όχι μόνο ανοχύρωτη, αλλά χαμένη.
