Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει ένα νέο ερευνητικό έργο που στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του νησιωτικού χώρου και στη βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης προχωρούν στη σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης για το έργο «Ενίσχυση ανθεκτικότητας νησιωτικού χώρου και έξυπνη διαχείριση υδάτινων πόρων».
Το έργο χρηματοδοτείται με 75.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ 24%, από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021–2025 του Υπουργείου, στο πλαίσιο της δράσης «Μελέτες – Έρευνες». Κεντρικός άξονας της έρευνας είναι η αντιμετώπιση της έλλειψης υδάτινων πόρων στα μικρά και άνυδρα νησιά, μέσα από καινοτόμες πρακτικές αύξησης των διαθέσιμων υδάτων.
Αξιοποίηση επιφανειακών υδάτων
Μεταξύ των μεθόδων που θα εξεταστούν είναι η ταμίευση όμβριων υδάτων με νέες τεχνικές, καθώς και η αξιοποίηση επιφανειακών υδάτων που σήμερα καταλήγουν ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα τους χειμερινούς μήνες. Η συγκεκριμένη προσέγγιση αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της ανάγκης χρήσης αφαλατωμένου νερού για πόση, ενώ ταυτόχρονα θα βελτιώσει τις συνθήκες οικιακής κατανάλωσης, τις τουριστικές υπηρεσίες και, σε έναν βαθμό, την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Πιλοτικά, το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί σε επτά νησιά της χώρας, σε αλφαβητική σειρά: Αγαθονήσι, Αμοργός, Θάσος, Κάσος, Παξοί, Σέριφος και Σίφνος. Η διάρκεια υλοποίησης του έργου είναι 24 μήνες από την υπογραφή της Σύμβασης. Την επιστημονική ευθύνη αναλαμβάνει ο Δημήτριος Εμμανουλούδης, καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΔΠΘ. Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου θα συνεργαστεί στενά με τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Για την εποπτεία της σύμβασης συστήνεται Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης (ΚΕΠ) με έδρα τη Μυτιλήνη, αποτελούμενη από δύο εκπροσώπους της ΓΓΑΙΝΠ και έναν εκπρόσωπο του ΔΠΘ. Ένα εκρηκτικό “κοκτέιλ”
Ασφυκτικές υδρολογικά συνθήκες λόγω τουρισμού
Με το πρόβλημα της λειψυδρίας να έχει λάβει φέτος μεγάλες διαστάσεις εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών, κατά τη διάρκεια κυρίως των θερινών μηνών, τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από την Πολιτική Προστασίας. Ο κ. Εμμανουλούδης επεξηγώντας ακριβώς τον όρο της λειψυδρίας τονίζει ότι πρόκειται για το φαινόμενο κατά το οποίο ο πολύτιμος αυτός φυσικός πόρος, το νερό, προσφέρεται σε μικρότερες ή πολύ μικρότερες ποσότητες σε σχέση με αυτές που ο άνθρωπος, η χλωρίδα και η πανίδα μιας συγκεκριμένης ή ευρύτερης περιοχής, χρειάζεται για να καλυφθούν οι αντίστοιχες ανάγκες και προσθέτει ότι συνήθως η λειψυδρία μιας περιοχής, είναι στενά συνυφασμένη με την έλλειψη βροχοπτώσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα στην περιοχή αυτή (ανομβρία). Υπάρχει όμως και η περίπτωση – αρκετά συχνή τις τελευταίες δεκαετίες -, όπως τονίζει, να εμφανίζεται λειψυδρία σε μια περιοχή ακόμα και αν έχουμε αρκετές βροχοπτώσεις. «Αυτό συμβαίνει γιατί η ζήτηση του νερού στην περιοχή αυτή, υπερβαίνει την προσφορά σε νερό των επιφανειακών και υπόγειων υδροφορέων», σημειώνει. Με τη χώρα μας να δέχεται μεγάλο αριθμό τουριστών, που όπως τονίζει ο κ. Εμμανουλούδης, τα τελευταία χρόνια ξεπερνά τα 30.000.000, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος κατά τη θερινή περίοδο, οι επισκέπτες αυτοί συγκεντρώνονται σε ένα μεγάλο ποσοστό τους σε νησιωτικές περιοχές, δημιουργώντας στις τελευταίες, ασφυκτικές υδρολογικά συνθήκες, λαμβανομένων υπόψιν και των δυσμενών κλιματικών συνθηκών που προαναφέρθηκαν. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Εμμανουλούδης εκφράζει, τους φόβους και την ανησυχία του ότι «όσα νέα έργα αποταμίευσης νερού και αν προταθούν (ιδιαίτερα στα δημοφιλή τουριστικά νησιά της χώρας) και όσα αν κατασκευαστούν, καθώς επίσης και όσες μονάδες αφαλάτωσης δημιουργηθούν, από ένα συγκεκριμένο όριο επισκεπτών και μετά, η κατάσταση θα είναι μη διαχειρίσιμη». «Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει από κοινού η Πολιτεία σε συνεννόηση με τους ΟΤΑ των περιοχών αυτών και τους κατοίκους, να καθορίσουν μια νέα τουριστική πολιτική, η οποία θα οδηγεί σε βιώσιμες καταστάσεις για ανθρώπους, χλωρίδα, πανίδα και ιχθυοπανίδα των περιοχών αυτών», τονίζει σχετικά.
«Στέγνωσε» το Αγαθονήσι
«Μας έχει ξεχάσει ο Θεός εδώ και δεν βρέχει… Στα γύρω νησιά βρέχει και εδώ τίποτα… Δυστυχώς είμαστε απογοητευμένοι και από αυτό το θέμα της ξηρασίας στο Αγαθονήσι. Ενώ για παράδειγμα στη γειτονική Σάμο έπεσε βροχή, εδώ ούτε σταγόνα και είναι απαραίτητες οι βροχές. Η περίοδος της ανομβρίας είναι μεγάλη. Τελειώνει ο Νοέμβριος και ακόμη δεν έχει βρέξει», δήλωσε στη «δ» ο δήμαρχος Αγαθονησίου Ευάγγελος Κόττορος. «Έχουμε προγραμματίσει να προμηθευθεί ο Δήμος μία αφαλάτωση μεγαλύτερη των 300 κυβικών την ημέρα και να δούμε και τις υδατοδεξαμενές που υφίστανται με επισκευές και συντηρήσεις για να λειτουργήσουν καλύτερα και να εκμεταλλευόμαστε και το βρόχινο νερό», είπε σχετικά.
Εδώ ο Θεός ξέχασε να βρέξει
