• Ενα θέαμα που σημάδεψε τη Ρόδο για δεκαετίες, εγκλωβισμένο σήμερα σε δικαστικές διαμάχες, παραμένει ανενεργό, ενώ θα μπορούσε να αποτελεί τοπόσημο διεθνούς εμβέλειας
Το «Ήχος και Φως» στη Ρόδο υπήρξε από το 1961 ένα πρωτοποριακό πολιτιστικό γεγονός για τα ελληνικά δεδομένα. Εμπνευσμένο από την τεχνική της αναπαράστασης με ήχο και φως, έδινε ζωή στην ιστορία των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη και του νησιού απέναντι στον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή το 1522. Με αφήγηση σπουδαίων ηθοποιών, με σκηνοθετική και φωτιστική επιμέλεια του Pierre Arnaud της Phillips Γαλλίας και με την υποστήριξη γαλλικών φορέων, το θέαμα αποτέλεσε για δεκαετίες σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες της Ρόδου. Η τελευταία παράσταση δόθηκε το καλοκαίρι του 2007, αφήνοντας πίσω ένα κενό που ποτέ δεν καλύφθηκε.
Το 2018 επί θητείας Φ. Χατζηδιάκου, υπεγράφη σύμβαση παραχώρησης διάρκειας 20 ετών μεταξύ Δήμου Ρόδου και της εταιρείας που συστάθηκε για αυτό τον σκοπό, της «Ήχος και Φως Α.Ε.», η οποία ανέλαβε να επενδύσει 1,5 εκατ. ευρώ σε νέες εγκαταστάσεις: αίθουσες 4D, διαδραστικά θεάματα, μουσειακούς χώρους και αναδιαμορφωμένους κήπους. Το έργο χαρακτηρίστηκε ως μια από τις πιο σημαντικές επενδύσεις πολιτιστικής αναγέννησης του νησιού. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις από δημόσιες υπηρεσίες, οι τρεις αλλεπάλληλες παρατάσεις και η άρνηση νέας παράτασης το 2020 λόγω της πανδημίας, οδήγησαν σε ρήξη. Από εκεί και έπειτα ξεκίνησε ένας μαραθώνιος νομικών αντιπαραθέσεων. Στον χώρο πλέον μπήκε «λουκέτο» στερώντας από τη Ρόδο ένα πολιτιστικό εργαλείο διεθνούς προβολής. Ένα θέαμα που κάποτε συμπύκνωνε αιώνες ιστορίας μέσα σε λίγα λεπτά φωτός και ήχου, έμεινε ανενεργό, σύμβολο χαμένης αίγλης και ευκαιριών. Η δημοτική αρχή οφείλει να ενεργοποιηθεί, θεωρείται βέβαιο ότι η εταιρεία που συστάθηκε αποκλειστικά για την υλοποίηση του project «Ήχος & Φως Α.Ε.» χρησιμοποιώντας τους κορυφαίους επιστήμονες (Γιαννόπουλος, Ντεκώ, Παγκάλου κ.α.) ως Ροδίτες, θα είχε πρόβλημα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου, αναζητώντας λύση. Είναι κρίμα το έργο που χαρακτηρίστηκε ως μια από τις πιο σημαντικές επενδύσεις πολιτιστικής «αναγέννησης» του νησιού, να παραμένει σε αδράνεια και συνεχή φθορά.
Ο δικαστικός λαβύρινθος
Σημειώνεται ότι ο Δήμος Ρόδου καταλόγισε στην εταιρεία ποινικές ρήτρες και μισθώματα άνω των 660.000 ευρώ, προχωρώντας σε καταγγελία της σύμβασης και κατάπτωση εγγυητικών επιστολών. Η εταιρεία, από την πλευρά της, αντέδρασε με προσφυγές ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς και κατέθεσε νέα αγωγή–«μαμούθ» διεκδικώντας αποζημιώσεις που υπερβαίνουν τα 1,6 εκατ. ευρώ για ζημίες, διαφυγόντα κέρδη και μη αποσβεσθείσες επενδύσεις. Η εκδίκαση της υπόθεσης έχει πάρει αλλεπάλληλες αναβολές. Η επόμενη δικάσιμος έχει οριστεί για τον Σεπτέμβριο του 2026, με την ουσία της διαφοράς να αφορά αν οι πράξεις του Δήμου ήταν σύννομες ή αν συνιστούν αυθαίρετη καταστρατήγηση της σύμβασης. Η Ρόδος χάνει έτσι πολύτιμο χρόνο. Ένα έργο που θα μπορούσε να αποτελεί τοπόσημο πολιτιστικής προβολής και τουριστικής ανάπτυξης, μένει εγκλωβισμένο σε προσωπικές αντιπαραθέσεις και δικαστικές διαδικασίες. Η τοπική κοινωνία βλέπει το «Ήχος και Φως» να μαραζώνει ως απλός -κλειστός- κήπος, την ώρα που θα μπορούσε να εξελιχθεί ξανά σε διεθνές σημείο αναφοράς. Το ερώτημα παραμένει αμείλικτο: θα ξαναζήσει το φως που έδωσε στη Ρόδο παγκόσμια προβολή ή θα παραμείνει σβηστό, ως μνημείο χαμένων ευκαιριών.
Όταν το ιστορικό παρελθόν ταξιδεύει στο χρόνο…
Στην Ελλάδα το Ήχος και Φως πρωτοεμφανίστηκε το 1959, οπότε και δημιουργήθηκε το πρώτο στον λόφο της Πνύκας με θέμα τον βράχο της Ακρόπολης. Στη συνέχεια εγκαινιάσθηκαν άλλα δύο, στη Ρόδο και στην Κέρκυρα. Οι θεατές, οι οποίοι βρίσκονταν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός του Δημοτικού κήπου Ρόδου, μεταφέρονται με την τεχνική του “Ήχος και Φως” στην εποχή του άνισου αγώνα των Ιπποτών – Σταυροφόρων του Αγίου Ιωάννου και του λαού της Ρόδου ενάντια στις επεκτατικές διαθέσεις του τουρκικού στρατού υπό την ηγεσία του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1522 μ.Χ.) Το κείμενο, το οποίο βασίζεται σε ιστορικές πηγές και μελέτες για τους Ιππότες της Ρόδου που στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Μάλτα, είναι του Jean de Broglie. Για την αφήγηση των κειμένων στην κάθε γλώσσα έχουν συμμετάσχει σημαντικοί ηθοποιοί της αντίστοιχης χώρας. Για την ελληνική παράσταση αναφέρουμε χαρακτηριστικά τα ονόματα των Μάνου Κατράκη, Άννας Συνοδινού, Στέφανου Ληναίου, Έλσας Βεργή, Θεόδωρου Μορίδη, Βύρωνα Πάλλη και Νάσου Κεδράκα. Ο αρχικός εξοπλισμός, φωτιστικός και ηχητικός, είχε εγκατασταθεί από την εταιρεία Phillips Γαλλίας με τη σκηνοθετική και φωτιστική επιμέλεια του ειδικού στο είδος Pierre Arnaud (Ακρόπολη Αθήνας, Πυραμίδες της Αιγύπτου), ενώ η συνολική παραγωγή υποστηρίχθηκε από την Association Francaise pour la Mise en Valeur des Sites (Γαλλικό Ινστιτούτο για την αναστήλωση των πόλεων). Η διάρκεια του θεάματος κυμαινόταν ανάλογα με τη γλώσσα από σαράντα επτά (47) έως πενήντα πέντε (55) λεπτά.
