• Η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος κατατάσσει σχεδόν όλες τις ακτές του νησιού στην υψηλότερη κλίμακα ποιότητας • Οι μετρήσεις για το πρώτο εξάμηνο του 2025 δείχνουν χαμηλές συγκεντρώσεις ρύπων, με τον δείκτη ποιότητας αέρα να παραμένει στην κατηγορία «καλή»
Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα εμφανίζονται το 2025 με μία από τις πιο καθαρές περιβαλλοντικές εικόνες στην Ευρώπη. Η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιούνιο, κατέγραψε για την Ελλάδα 1.729 σημεία κολύμβησης. Από αυτά, τα 1.677, δηλαδή το 97%, ταξινομήθηκαν ως «εξαιρετικής ποιότητας», ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα στις κορυφαίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην πανευρωπαϊκή αξιολόγηση, περισσότερο από το 85% των 22.000 σημείων κολύμβησης χαρακτηρίστηκαν «εξαιρετικά», με το ποσοστό να φθάνει το 89% στις παράκτιες περιοχές. Η Ελλάδα ξεπέρασε κατά πολύ αυτόν τον μέσο όρο, επιβεβαιώνοντας την καλή εικόνα που είχε καταγραφεί στα προηγούμενα χρόνια.
Η εικόνα γίνεται πιο καθαρή αν εξετάσει κανείς τα συγκριτικά στοιχεία με άλλες τουριστικές περιοχές της Μεσογείου.
Η Ισπανία, με περισσότερα από 2.200 σημεία παρακολούθησης, καταγράφει ποσοστό γύρω στο 88 με 90% «εξαιρετικών», με τις Βαλεαρίδες να εμφανίζουν θετικά αποτελέσματα αλλά χαμηλότερα από τα ελληνικά νησιά.
Η Ιταλία, με το μεγαλύτερο δίκτυο στην Ευρώπη (πάνω από 5.000 σημεία), κινείται περίπου στο 90%, ενώ στη Σαρδηνία τα ποσοστά είναι μεν υψηλά αλλά δεν ξεπερνούν την ελληνική επίδοση. Στη Γαλλία, το συνολικό ποσοστό φθάνει στο 78 με 80%, με την Κορσική να βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο αλλά αρκετά χαμηλότερα από την Ελλάδα. Η Κύπρος διατηρεί σταθερά ποσοστά άνω του 95%, ωστόσο με μικρότερο αριθμό σημείων σε σχέση με τα ελληνικά νησιά.
Η σημασία αυτών των στοιχείων για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα είναι ιδιαίτερη. Πρόκειται για μια περιοχή που στηρίζει σε μεγάλο βαθμό την οικονομία της στην ποιότητα του φυσικού της περιβάλλοντος. Οι παραλίες εντάσσονται σταθερά στην κατηγορία «εξαιρετικής ποιότητας», ενώ η συστηματική δειγματοληψία, πάνω από 10.400 δείγματα πανελλαδικά την περασμένη χρονιά, διασφαλίζει ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα.
Την ίδια περίοδο θετική εικόνα αποτυπώνεται και στην ποιότητα του αέρα. Το δίκτυο PANACEA, ερευνητική υποδομή που συνδέει ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα για την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καταγράφει σε πραγματικό χρόνο τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων και αερίων στη Ρόδο.
Τα στοιχεία του 2025, τα οποία αναπαράγονται μέσω της διεθνούς πλατφόρμας AQICN, δείχνουν ότι ο δείκτης ποιότητας αέρα για το νησί βρίσκεται συνήθως στην κατηγορία «καλή». Στον σταθμό που είναι εγκατεστημένος στο ιστορικό κέντρο, οι μετρήσεις PM2.5 κυμαίνονται σε χαμηλά διψήφια επίπεδα, με τοπικές εξάρσεις που αποδίδονται κυρίως σε επεισόδια μεταφοράς αφρικανικής σκόνης, φαινόμενο που επηρεάζει συνολικά το Νότιο Αιγαίο.
Στοιχεία από την πλατφόρμα IQAir τοποθέτησαν πρόσφατα τη Ρόδο στο 52 του διεθνούς δείκτη ποιότητας αέρα, με συγκέντρωση PM2.5 στα 9,6 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.
Η τιμή αυτή είναι χαμηλότερη από το ημερήσιο όριο των 15 μικρογραμμαρίων που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αν και υπερβαίνει την αυστηρή ετήσια οδηγία των 5 μικρογραμμαρίων, μια υπέρβαση που παρατηρείται στις περισσότερες ευρωπαϊκές περιοχές.
Ο συνδυασμός των δύο δεικτών, καθαρών υδάτων και σχετικά χαμηλών συγκεντρώσεων ρύπων στον αέρα, συνθέτει ένα περιβάλλον που έχει άμεση σημασία για την καθημερινότητα των κατοίκων και των επισκεπτών. Η δυνατότητα κολύμβησης σε ασφαλείς παραλίες και η έκθεση σε ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζεται κατά κανόνα «καλή» από τα διεθνή δίκτυα αποτελούν πρακτικά στοιχεία που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
Για την τοπική οικονομία, όπου ο τουρισμός έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, η περιβαλλοντική εικόνα αποτελεί κρίσιμο πλεονέκτημα σε μία αγορά που παρακολουθεί με λεπτομέρεια τους δείκτες υγείας και βιωσιμότητας ενός προορισμού. Η θετική εικόνα για το 2025 δεν σημαίνει ότι η κατάσταση είναι δεδομένη.
Στη Ρόδο έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια παρεμβάσεις στον τομέα της διαχείρισης λυμάτων με νέες μονάδες βιολογικού καθαρισμού, που συνέβαλαν στη διατήρηση της υψηλής ποιότητας των παραλιών. Στο πεδίο του αέρα, η παρουσία σταθμών που εντάσσονται στο δίκτυο PANACEA επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση και τη διαφάνεια στην ενημέρωση του κοινού, με τα δεδομένα να δημοσιοποιούνται σε πραγματικό χρόνο μέσω διεθνών πλατφορμών.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα επεισόδια σκόνης δεν μπορούν να αποφευχθούν, ωστόσο η γενικότερη εικόνα παραμένει σαφώς καλύτερη από εκείνη που παρατηρείται σε μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας ή της Ευρώπης.
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα προβάλλουν μέσα από αυτά τα στοιχεία μια εικόνα αξιοπιστίας.
Η αξία της αποτύπωσης δεν βρίσκεται στην επικοινωνία αλλά στο γεγονός ότι πρόκειται για μετρήσιμα, επίσημα δεδομένα που δημοσιεύονται με την ίδια μεθοδολογία σε όλες τις χώρες.
Με βάση τα στοιχεία του 2025, η Ρόδος καταγράφει μια θετική περιβαλλοντική επίδοση που συνάδει με τα υψηλά ευρωπαϊκά πρότυπα και δίνει στο νησί μια σταθερή θέση στον χάρτη της Ένωσης, τόσο για την ποιότητα ζωής όσο και για τη διατηρήσιμη ανάπτυξη.
