Δεν επιβάλλονται κυρώσεις και δεν οφείλονται αναδρομικά βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές, οποιοσδήποτε φόρος και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη (όπως ύδρευσης, καθαριότητας, αποχετευτικά τέλη κ.λπ.) για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσης προ της 28.07.2011, μετά την υπαγωγή τους στο ν. 4178/13 («νόμος Καλαφάτη») για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, όπως διευκρινίζεται σε εγκύκλιο που ανακοίνωσε προχθές το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Ανάλογη εγκύκλιο εξέδωσε και το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία οι χώροι κύριας χρήσης κατοικίας, οι οποίοι «τακτοποιήθηκαν» με τον τελευταίο νόμο για την «αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης» (ν. 4178/2013), απαλλάσσονται από το φόρο μεταβίβασης, τους φόρους κληρονομιών ή γονικών παροχών, εφόσον τα κτίσματα στα οποία ανήκουν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη κατοικία από τους αγοραστές, τους κληρονόμους ή τους δωρεοδόχους και εφόσον έχει περαιωθεί η διαδικασία καταβολής του ειδικού προστίμου ή έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου ή του σχετικού παραβόλου.
Ως χρόνος λήξης της αναδρομικής απαλλαγής των αυθαιρέτων κατασκευών και αλλαγών χρήσης είναι η ισχύς του ν. 4178/13, δηλ. η 8.8.2013. Αντίστοιχα, για τις αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσης με ολοκληρωμένη υπαγωγή στο ν. 4014/11 («νόμος Παπακωνσταντίνου»), δηλ. που έχει καταβληθεί το σύνολο του προστίμου και έχουν υποβληθεί στο πληροφοριακό σύστημα όλα τα σχέδια και δικαιολογητικά, ως χρόνος λήξης της αναδρομικής απαλλαγής των αυθαιρέτων κατασκευών και αλλαγών χρήσης είναι η ισχύς του ν. 4014/11, δηλ. η 21.9.2011.
Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ορισμένα ζητήματα ερμηνείας που έθεσαν μηχανικοί και υπηρεσίες, ενώ απαντά και σε συχνά ερωτήματα ειδικών περιπτώσεων εφαρμογής του νόμου.
Ειδικότερα, στην εγκύκλιο του ΥΠΕΚΑ προβλέπονται:
1 Η προθεσμία μεταφοράς δηλώσεων του νόμου 4014/2011 («νόμος Παπακωνσταντίνου») στο νέο νόμο 4178/2013 για όσες δηλώσεις έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή βρίσκονταν σε κατάσταση αρχικής υποβολής λήγει στις 6-2-2014.
2 Είναι δυνατή η περαίωση της διαδικασίας υπαγωγής αυθαίρετης αλλαγής χρήσης στο νόμο 3843/10 («νόμος Μπιρμπίλη») από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) στις εξαιρετικές περιπτώσεις που το ανείσπρακτο πρόστιμο υπολείπεται των 50 ευρώ.
3 Στις μη υπαγόμενες (απαγορευόμενες) περιοχές για την ένταξη στο νόμο συμπεριλαμβάνονται και η όχθη, η παλαιά όχθη και η παρόχθια ζώνη λιμνών. Επιπλέον, απαγόρευση υπαγωγής υπάρχει σε αυθαίρετες κατασκευές που βρίσκονται μέσα σε ρέμα και δεν εφαρμόζεται συντελεστής πλάγιας απόστασης.
4 Σε περίπτωση ατόμου που εμπίπτει σε περισσότερες από μια ειδικές ομάδες πληθυσμού (ΑμεΑ, πολύτεκνοι κ.λπ.) επιλέγεται η συμσα για τον πολίτη.
5 Η ιδιότητα του τριτέκνου αποδεικνύεται και με το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
6 Η ιδιότητα του πολυτέκνου αποδεικνύεται και με το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή/και με αντίστοιχο πιστοποιητικό αρμόδιας αλλοδαπής αρχής, συνοδευόμενο από πιστοποιητικό της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος.
7Σε περιπτώσεις κληρονομιάς ακινήτων με αυθαιρεσίες, όταν στο έντυπο Ε9 του αποβιώσαντος αναφέρεται η αυθαίρετη κατασκευή και ο χρόνος κατασκευής της, τότε θεωρείται ως δημόσιο έγγραφο από το οποίο αποδεικνύεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής ή/και ο χρόνος εγκατάστασης της χρήσης.
8 Σε περίπτωση που έχει μεταβιβαστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αυθαίρετη αλλαγή χρήσης που έχει ρυθμιστεί με το ν. 4014/11, τη διαδικασία μετάβασης της δήλωσης στο ν. 4178/13 μπορεί να κάνει ο νέος ιδιοκτήτης.
9 Το καθεστώς ένταξης στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νόμου των σταυλικών εγκαταστάσεων για την εκτροφή και εκμετάλλευση παραγωγικών ή και αγροτικών ζώων, ανεξαρτήτως μεγέθους, ενώ ως συνοδό κτήρια προσωρινής διαμονής, για τα οποία ισχύει ο περιορισμός των 35 τ.μ., θεωρούνται κτήρια που διαμένουν άτομα και όχι κτήρια που στεγάζουν σταυλικές εγκαταστάσεις.
