Για την σημασία της εορτής των Χριστουγέννων ως γιορτής της Θείας Ενανθρωπήσεως και την προσέγγισή της από την εκκλησιολογική και χριστιανική ορθόδοξη ματιά, μιλάει σήμερα στην «δημοκρατική» ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος. Επιπροσθέτως, αναφέρεται στην Εκκλησία που έχει αποδείξει εμπράκτως ότι στέκεται πάντα δίπλα στους συνανθρώπους μας, για τον ρόλο της όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης που βιώνει η χώρα μας, για τον ρόλο της μέσα στην σύγχρονη κοινωνία αλλά και για την προσφορά στον συνάνθρωπό μας.
• Σεβασμιότατε, τα Χριστούγεννα έφτασαν. Είναι μια γιορτή που εορτάζεται σε παγκόσμιο επίπεδο και σε χώρες ανεξαρτήτως εάν είναι χριστιανικές ή όχι, λαμβάνοντας έναν πολύ εμπορικό χαρακτήρα. Πώς θα πρέπει να προσεγγίζουμε την γέννηση του Θεανθρώπου ως χριστιανοί ορθόδοξοι;
Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της Θείας Ενανθρωπήσεως. Ο Θεός γίνεται άνθρωπος και μπαίνει μέσα στην ανθρώπινη ιστορία –ως Θεάνθρωπος. Φέρνει μία καινούργια πραγματικότητα στον κόσμο, ανοίγει την αυλαία μίας νέας εποχής, η οποία ουδέποτε παλιώνει. Η θεία Ενανθρώπηση είναι η έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον κόσμο και τον άνθρωπο. Διότι, τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έστειλε τον Υιό του τον Μονογενή για να λυτρώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία και τον θάνατο. Αυτός είναι ο πρωταρχικός σκοπός και μετά ακολουθούν όλες οι άλλες συνέπειες αυτού του γεγονότος.
Το πώς εμείς, ως χριστιανοί ορθόδοξοι θα προσεγγίσουμε αυτό το μυστήριο; Απλώς συμμετέχοντας στην εορτή ή παίρνοντας μία υπεύθυνη στάση απέναντι στον Ενανθρωπήσαντα Θεό; Υπεύθυνη στάση, σημαίνει ότι λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη αυτά τα οποία έχει να μας πει και εμπιστευόμαστε, ό,τι μας αποκάλυψε. Γιατί, ουσιαστικά, αυτό που εμείς πιστεύουμε είναι αποκάλυψη Θεού. Η διαφορά της θρησκείας μας απ᾿ όλες τίς ἀλλες είναι ότι αυτή δεν αποτελεί ανθρώπινο δημιούργημα αλλά αποκάλυψη Θεού για να μας δείχνει αιώνια τον δρόμο της αληθινής ζωής.
Όλα, εξαρτώνται πλέον από την στάση μας, απέναντι στον Ενανθρωπήσαντα Λόγο του Θεού.
Πώς να γιορτάσουμε; Ο υπερ-καταναλωτισμός και μια εικονική πραγματικότητα κυριαρχούν. Βλέπουμε ότι το εξωτερικό περίβλημα της γιορτής των Χριστουγέννων δεν το διαμορφώνει πάντα η παράδοσή μας, αφού υπάρχει εμπορευματοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο που αφορά και την δική μας κοινωνία. Τελικά, όμως, όλα αυτά το μόνο που κατορθώνουν είναι να αλλοιώσουν το νόημα της εορτής.
Κάθε εορτή εορτάζεται με την συμμετοχή μέσα στο γεγονός. Με το τι έχει να πει ο Ενσαρκωθείς Θεός σ’ εμάς. Πώς τελικά το προσλαμβάνουμε και πώς προσπαθούμε να ζήσουμε το γεγονός και να τηρήσουμε την παράδοσή μας.
Αν αυτό το καταλάβουμε, μπορούμε να βιώσουμε με αληθινή επίγνωση την Εορτή –χωρίς να παραποιούμε το νόημά της. Να μη ζούμε δηλαδή μια εορτή που μπορεί να αλλάζει την καθημερινότητά μας, αλλά υπαρξιακά δεν σημαίνει απολύτως τίποτα για μας.
• Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι ημέρες των εορτών (όπως και του Πάσχα) είναι ημέρες προσφοράς. Βλέπουμε ότι κάθε φορά, γίνεται μια μεγάλη κινητοποίηση, καμπάνια με προσφορές, δωρεές τροφίμων κ.λπ. στους συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη. Όχι ότι δεν γίνεται αυτό όλο το χρόνο, αλλά κυρίως τις ημέρες των εορτών, φαίνεται περισσότερο. Πώς το βλέπετε αυτό;
Είναι λογικό, τις ημέρες αυτές των μεγάλων εορτών, να σκεφτόμαστε περισσότερο ότι κάποιοι συνάνθρωποί μας δεν θα μπορέσουν να γιορτάσουν με τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να γιορτάζουμε εμείς. Όσον αφορά τα υλικά πράγματα, το φαγητό κ.λπ. Όμως, θα πρέπει να εξετάσουμε το γιατί κινητοποιούμαστε και ποιο είναι το ενδόμυχο κίνητρό μας. Είναι η αγάπη και το ενδιαφέρον μας ή είναι η προσωπική μας προβολή –να δείξουμε ότι έχουμε κοινωνικές ευαισθησίες ή γιατί έτσι συνηθίζεται; Νομίζω πως αυτό θα πρέπει να είναι το ερώτημά μας: Το γιατί το κάνουμε; Καλή η προσπάθεια, αλλά πάντα να εξετάζουμε τα κίνητρα και να προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στις πραγματικές ανάγκες των συνανθρώπων μας.
• Η Εκκλησία όμως, έχει αποδείξει εμπράκτως ότι στέκεται πάντα δίπλα στους συνανθρώπους μας.
Η Εκκλησία το κάνει γιατί θέλει να ανταποκρίνεται στην εντολή του Θεού. Η εντολή του Θεού είναι να αγαπούμε τον συνάνθρωπο. Και όταν ζητάει ως θεσμός την προσφορά των ανθρώπων της θέλει να τους κινητοποιήσει να εκφραστούν αγαπητικά. Δεν λειτουργεί η Εκκλησία με γνώμονα την αρχή της αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη είναι ένα μέρος της αγάπης γιατί η αγάπη που εντέλλεται ο Θεός είναι απεραντοσύνη. Η λέξη αλληλεγγύη έχει γίνει ‘σημαία’ τα τελευταία χρόνια –και λόγω της οικονομικής κρίσης. Όμως η λέξη αυτή είναι πολύ λίγη μπροστά στην λέξη αγάπη και στην έκφρασή της… Αυτό, δεν πρέπει να το ξεχνάμε.
• Ωστόσο, ο ρόλος της Εκκλησίας όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης στην χώρα μας, αποδείχθηκε ότι ήταν σημαντικός. Πέρα από το ποιμαντικό μέρος, ο άνθρωπος προσέφυγε στην Εκκλησία. Πώς το εκλάβατε εσείς;
Οι συνάνθρωποί μας -έχοντας μια μακρά παράδοση της σχέσης τους με την Εκκλησία- σε όλες τις δύσκολες στιγμές τους, εκεί θα καταφύγουν. Γιατί η Εκκλησία είναι αυτή που θα τους ακούσει. Και να μην έχει να τους προσφέρει, και πάλι θα είναι εκεί για να τους ακούσει. Θα αισθανθούν ότι κάποιος στέκεται δίπλα τους. Στράφηκαν πολλές φορές στην Εκκλησία όχι μόνον για τα υλικά αγαθά αλλά και για πνευματικά αγαθά. Άλλωστε η Εκκλησία δεν έχει απεριόριστες δυνατότητες. Νομίζω πάντως, πως χρειαζόμαστε να ξεπεράσουμε κάποιες αγκυλώσεις. Η Εκκλησία δεν είναι ένας οργανισμός, ένας θεσμός πρόνοιας, μια οργάνωση. Είναι κάτι άλλο. Και όταν την προσεγγίσουμε γι αυτό που είναι, τότε μπορούμε να ανακαλύψουμε τους θησαυρούς της και να αντλήσουμε από αυτούς. Πολλοί, βέβαια, άνθρωποι θεωρούν ότι η Εκκλησία είναι ένας οργανισμός πρόνοιας π.χ. όπως άλλοι οργανισμοί που είναι υποχρεωμένοι να ανταποκρίνονται σε διάφορες ανάγκες. Η Εκκλησία δεν είναι αυτό.
• Ο ρόλος όμως, της Εκκλησίας στην σύγχρονη κοινωνία είναι πλέον σημαντικός, αν λάβουμε υπόψη την συστηματική επίθεση που δέχεται εδώ και πολλά χρόνια.
Εξαρτάται πώς ο καθένας εκλαμβάνει τον ρόλο της Εκκλησίας και πώς την βλέπει. Δυστυχώς παρατηρούμε πόσο ιδεοληπτικές αντιλήψεις συνανθρώπων μας αδικούν την Εκκλησία και δηλητηριάζουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Η Εκκλησία είναι εικόνα της βασιλείας του Θεού.
Ο ουσιαστικός και πρώτιστος ρόλος της είναι η σωτηρία και ο αγιασμός του ανθρώπου. Το κέντρο είναι η Αγία Τράπεζα, όπου τελεσιουργείται το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και εκεί βρίσκεται η αφετηρία όλων των “δραστηριοτήτων” της. Μέσα από την λειτουργική ζωή η Εκκλησία προσφέρει την αναγέννηση στον άνθρωπο. Τον αγιασμό και την λύτρωση. Ξεκινώντας από κει καταθέτει λόγο ουσιαστικό για την ζωή και την καθημερινότητα και δίνει στον σύγχρονο άνθρωπο την μαρτυρία της αληθινής ζωής. Όταν αυτό επιτυγχάνεται, τότε ακολουθούν με επιτυχία και όλα τ’ άλλα.
