Έκκληση προς πάσα κατεύθυνση (φορείς, αρχές και τοπική κοινωνία) να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου και να συνομολογήσουν ώστε να προχωρήσει ένα σχέδιο για την διατήρηση της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου στην λίστα των μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, απηύθυνε με δηλώσεις της στην «δ» η συμπολίτισσά μας, καθηγήτρια του ΕΜΠ κα Τόνια Μοροπούλου.
Με την ευκαιρία της πραγματοποίησης της εσπερίδας που διοργάνωσε ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου με αφορμή τα 30 χρόνια μετά την ένταξή της στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ (Brasilia, 1988, αριθμός αναφοράς 493), και μετά τα έργα που έχουν υλοποιηθεί με την 1η Προγραμματική Σύμβαση προστασίας και ανάδειξης (1994-2007) ανάμεσα στο Δήμο Ροδίων, τη Δ.Ε.ΠΟ.Σ, το Υπουργείο Αιγαίου και το Υπουργείο Πολιτισμού, η κα Μοροπούλου, υπογράμμισε τα εξής:
«Πιστεύω ότι η ουσία και το ζητούμενο για όλους όσους αγαπάμε την Ρόδο και την Μεσαιωνική της Πόλη, είναι ακριβώς αυτό, το πάγιο κεφάλαιο που δημιούργησαν οι Ροδίτες ανά τους αιώνες και είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη που έχουν οι γενιές του σήμερα και του αύριο. Το μεγάλο λοιπόν ζητούμενο είναι, το πώς αυτή η πόλη, θα μπορέσει να προστατευθεί και να διατηρηθεί ως ο βασικός πόλος έλξης του τουρισμού που είναι και ο πόλος έλξης της ανάπτυξης για την Ρόδο. Αυτό είναι ένα θέμα, γιατί κινδυνεύει η Μ. Πόλη και γι αυτό τον λόγο άλλωστε, από το 1982, γίνονται πολύ μεγάλες, συντονισμένες προσπάθειες και από τον Δήμο Ρόδου, και από πρωτοβουλίες όπως τότε η δική μου με το υφυπουργείο Νέας Γενιάς, για να δημιουργηθεί ένας ορίζοντας για το μέλλον της.
Η αναγνώριση από την ΟΥΝΕΣΚΟ πριν από 30 χρόνια, ήταν ένα ορόσημο. Η ΟΥΝΕΣΚΟ όμως, απαιτεί μια συνεχή παρακολούθηση, αποτίμηση της κατάστασης – διατήρησης των ιστορικών πόλεων που αποτελούν μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς και φυσικά με ευθύνη του κράτους – μέλους, απαιτεί αναφορά για να μπορεί να συνεχίσει η ένταξη της πόλης στην παγκόσμια λίστα. Θα μου πείτε, είναι μείζον θέμα η ένταξή της πόλης σε μια παγκόσμια λίστα; Ναι, είναι! Και είναι για πολλούς λόγους. Διότι αυτή η αναγνώριση, αποτελούσε μια παγκόσμια ‘ασπίδα’ στην ακεραιότητα –τόσο στην εθνική ακεραιότητα του Αιγαίου όσο και της Ρόδου- αποτελεί όμως και μία εκλογίκευση για να μπορεί η ευθύνη που έχουμε όλοι απέναντι στην πόλη μας, να υλοποιείται. Δηλαδή, απαιτείται παρακολούθηση, έλεγχος, αποτίμηση και μέτρα προστασίας. Προσωπικά, επειδή είμαι από τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν και για να γίνει η πρώτη Προγραμματική Σύμβαση και για να μπορεί να δρομολογηθεί η δεύτερη, πρέπει να σας πω ότι στο μέτρο της ευθύνης που μου αντιστοιχεί –όχι μόνον της αγάπης για την πατρίδα μου, αλλά και ως φορέα τεχνογνωσίας του ΕΜΠ και ως εκφραστή των μηχανικών της χώρας- η αγωνία που έχω είναι πώς οι φορείς της Ρόδου, θα συνομολογήσουν ένα σχέδιο ανάπτυξης και προστασίας της Μεσαιωνικής Πόλης που να είναι εφικτό. Αν δεν συνομολογηθεί αυτό το σχέδιο, οι όποιοι από πάνω σχεδιασμοί θα πέφτουν στο κενό. Αυτή είναι η ουσία και είναι μια ευκαιρία αυτή την δεδομένη στιγμή, να αποσταλεί αυτό το σχέδιο στην ΟΥΝΕΣΚΟ για να συνεχίσουμε να είμαστε στην παγκόσμια λίστα. Είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση».
Σε ερώτηση ποιες είναι οι πλευρές που πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια και συζήτηση, η κα Μοροπούλου ξεκαθάρισε τα εξής:
«Δεν μπορεί να υπάρξει στρατηγικός σχεδιασμός χωρίς τους φορείς της τοπικής κοινωνίας, από τον Δήμο μέχρι τους φορείς των ενεργών πολιτών –που είναι πολλοί στην Ρόδο- και οι επαγγελματίες, και οι κάτοικοι της Μ. Πόλης αλλά και οι κάτοικοι όλης της πόλης και οι σύλλογοι άλλου χαρακτήρα κ.λπ. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι ένας σημαντικός διάλογος που ανοίγει και γι αυτό οι προτάσεις ουσίας, θα πρέπει να κατατεθούν, θα πρέπει να συζητηθούν –να είναι διάλογος ειλικρινής και όχι διάλογος που θα πέσει στο κενό μιας ξύλινης γλώσσας ή κομματικών σκοπιμοτήτων και άλλων τέτοιων διαδικασιών που δεν οδηγούν στην σύνθεση.
Συνεπώς, αυτό το οποίο επεξεργαστήκαμε εμείς στο πλαίσιο μιας επιτροπής που δημιούργησε το ΥΠΠΟ το 2017 και παρέδωσε το έργο της πέρσι στο Αναπτυξιακό Συνέδριο που έγινε στην Ρόδο από την κυβέρνηση, είναι μια πρόταση που στηρίζεται στην επανάχρηση των ιστορικών κτηρίων έτσι ώστε με μια σύμπραξη ΣΔΙΤ αφενός να αποκατασταθούν τα ετοιμόρροπα κτήρια, να επαναχρησιμοποιηθούν με τρόπο που να δημιουργεί πρόσοδο –να φέρνει δηλαδή πόρους στην τοπική οικονομία και από την άλλη μεριά, να μπορούν να αποτελούν μια εμπράγματη ασφάλεια από τους τοπικούς αναπτυξιακούς φορείς, για να μπορεί με χαμηλότοκα διεθνή δάνεια να προστατευθεί το έργο μεγάλης κλίμακας, οι οχυρώσεις και τα βασικά μνημεία της Μεσ. Πόλης. Αυτή είναι μια ουσιωδώς πράξη στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας που είναι η σημερινή αντίληψη με την οποία ο σύγχρονος κόσμος προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κρίση και να διαφυλάξει τους μεγάλους πόρους του. Βεβαίως δεν θα είναι μόνο τουριστική επανάχρηση. Θα πρέπει να έχει και χαρακτήρα υποστήριξης και αποκατάστασης ενός κρίσιμου κτιριακού αποθέματος για κοινωνική κατοικία έτσι ώστε να διασφαλίσει και την κοινωνική διατήρηση της Μ. Πόλης, δηλαδή να δώσει στους κατοίκους της την δυνατότητα να παραμείνουν εκεί. Ενώ παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίσει την εξωστρέφεια της Μ. Πόλης –αυτή, που έκανε ανά τους αιώνες μια γέφυρα ανάμεσα στις τρεις ηπείρους. Κι αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλίσει την διαδικτύωσή της με τους διεθνείς οργανισμούς ώστε να τους δώσει τη δυνατότητα να έχουν παρουσία στη Ρόδο, ενώ παράλληλα, στο πλαίσιο της αναζωογόνησης της τοπικής οικονομίας, θα πρέπει να αναδείξει χώρους για την προώθηση των παραδοσιακών τεχνών και τεχνικών και φυσικά, η Ρόδος έχει πάρα πολλά να επιδείξει σε αυτούς τους τομείς».
Η κα Μοροπούλου, είπε ότι η Μ. Πόλη της Ρόδου είναι ένα τρανό παράδειγμα που μπορεί να ενταχθεί στο «WorldMonuments Watch – World Monuments Fund» που ακολουθεί μια νέα στρατηγική στο πώς η προστασία μνημείων και των ιστορικών πόλεων, φέρνει κοινωνική αλλαγή.
«Θα αποτελέσει και έναν πόλο κινητοποίησης για την προστασία της» όπως είπε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι:
«Οι Ροδίτες πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, και να μην περιμένουν από καμία κεντρική εξουσία, εάν οι ίδιοι δεν έχουν άποψη. Το 2019 είναι προεκλογική χρονιά. Οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να δεσμευτούν τι θα υποστηρίξουν. Κι επιτέλους να μπουν σε έναν διάλογο, είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση θα πρέπει να συνεννοηθούν. Ξημερώνει μια καινούργια ημέρα και απαιτεί καινούργιες πρακτικές…»
«Οι τοπικοί φορείς πρέπει να συνομολογήσουν ένα σχέδιο ανάπτυξης και προστασίας της Μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου»
