Η μεγάλη παγίδα

Τη δεκαετία που φεύγει γνωρίσαμε τα social media, αλλά ακόμα δεν έχουμε αντιληφθεί το μέγεθος και όλες τις συνέπειες αυτής της αλλαγής. Μάθαμε τα τρολς και τα fake news. Και αισθανθήκαμε ότι συμμετέχουμε όλοι σε ένα περιβάλλον αγοράς, κατά τον αρχαιοελληνικό όρο. Πόσο επηρέασε όλο αυτό την πολιτική και κοινωνική μας συμπεριφορά; Πολύ. Οι πολίτες, ειδικά στην Ελλάδα, απέρριψαν τα συστημικά κανάλια ενημέρωσης και άρχισαν να αντλούν ερείσματα πολιτικής συμπεριφοράς από τα social media. Αφέθηκαν, σε μεγάλο βαθμό, στο δόλο των τρολς, σε θεωρίες συνωμοσίας και σε κοινά ψεύδη. Και ακόμα δεν ξέρουμε αν σήμερα οι πολίτες είναι πιο ενημερωμένοι, σε σχέση με το 2010, ή, απλώς, πιο παραπλανημένοι. Ο  κοινωνιολόγος, συγγραφέας και στοχαστής Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Έλεγε σχετικά με τα social media: «Αυτό που παρέχουν τα social media είναι ένα υποκατάστατο κοινότητας, αλλά στην ουσία είναι ένα δίκτυο. Η διαφορά έγκειται στο ότι κάποιος ανήκει σε μια κοινότητα, ενώ το δίκτυο τού δίνει την ψευδαίσθηση ότι ανήκει σ’ αυτόν, νιώθει ότι ο ίδιος έχει τον έλεγχο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα social media ούτε για να συνδεθούν ούτε για να ανοίξουν τους ορίζοντές τους, αλλά για να νιώσουν ασφαλείς σε μια “comfort zone” όπου ακούν μόνο τον απόηχο της φωνής τους και βλέπουν μόνο την αντανάκλαση του προσώπου τους στην οθόνη. Τα social media μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα, μπορεί να προσφέρουν απόλαυση, αλλά από τη φύση τους συνιστούν μια μεγάλη παγίδα».