• Ανατροπή ταχυπλόου ανοιχτά του Παραδεισίου με είκοσι έναν επιβαίνοντες χωρίς σωσίβια και δεύτερη καταδίωξη με προειδοποιητικά πυρά στα Αφάντου σκιαγραφούν την κλιμάκωση ενός οδικού χάρτη διακίνησης από τα απέναντι παράλια
Μία πυκνή σε γεγονότα νύχτα στο νότιο ανατολικό Αιγαίο αποκάλυψε, για ακόμη μία φορά, τη σκληρή πραγματικότητα των θαλάσσιων διαδρομών παράτυπης μετακίνησης προς τα Δωδεκάνησα. Μέσα σε λίγες ώρες στη Ρόδο, εντοπίστηκαν δύο ξεχωριστές υποθέσεις μεταφοράς πολιτών τρίτων χωρών από τα τουρκικά παράλια. Η πρώτη κατέληξε σε τραγωδία με δύο θανάτους ανοιχτά του Παραδεισίου. Η δεύτερη εξελίχθηκε σε καταδίωξη και ακινητοποίηση ταχυπλόου στα Αφάντου μετά από χρήση προειδοποιητικών πυρών. Τα επίσημα έγγραφα του Κεντρικού Λιμεναρχείου Ρόδου προς την Εισαγγελία αποτυπώνουν βήμα προς βήμα το χρονικό, τις συλλήψεις, τις αρχικές ομολογίες και τα ποσά που καταγγέλλεται ότι κατέβαλαν οι μεταφερόμενοι.
Το χρονικό της ανατροπής στο Παραδείσι
Η πρώτη ειδοποίηση ήρθε τα ξημερώματα της 14ης Οκτωβρίου 2025. Περιπολικό σκάφος Λιμενικού που βρισκόταν σε προγραμματισμένη περιπολία σε συνεργασία με στρατιωτικά παρατηρητήρια εντόπισε ταχύπλοο με κατεύθυνση προς τη Ρόδο. Σύμφωνα με την αναφορά, ο χειριστής επιχείρησε διαφυγή, αγνόησε τα ηχητικά και φωτεινά σήματα και προχώρησε σε επικίνδυνους ελιγμούς. Το σκάφος ανετράπη και είκοσι ένας επιβαίνοντες βρέθηκαν στη θάλασσα χωρίς σωσίβια. Ακολούθησε επιχείρηση διάσωσης με τη συνδρομή δεύτερου περιπολικού. Λίγο αργότερα, εντοπίστηκαν και ανασύρθηκαν δύο σοροί που μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου, ενώ διατάχθηκαν νεκροψία, νεκροτομή, τοξικολογικές εξετάσεις και λήψη γενετικού υλικού.
Οι συλλήψεις και οι πρώτες μαρτυρίες
Στο πλαίσιο της προανάκρισης συνελήφθησαν τρεις ύποπτοι ως χειριστές του ταχυπλόου και βοηθός κυβερνήτη. Πρόκειται για άνδρα 31 ετών αρμενικής καταγωγής, άνδρα 30 ετών αζερικής καταγωγής και άνδρα 33 ετών αρμενικής καταγωγής. Ο πρώτος αποδέχθηκε ότι οδήγησε το σκάφος από κοινού με τους άλλους δύο. Οι δύο συγκατηγορούμενοι αρνήθηκαν κάθε συμμετοχή και υπέδειξαν ως αποκλειστικό χειριστή τον 31χρονο. Μεταφερόμενοι κατέθεσαν ότι είχαν πληρώσει από 3.500 έως 4.000 ευρώ έκαστος για το πέρασμα, αναφέροντας ως σημείο εκκίνησης τη Μαρμαρίδα. Οι κατηγορίες που αποδίδονται αφορούν παράνομη είσοδο και παράνομη μεταφορά από το εξωτερικό στην Ελλάδα, ενώ στη δικογραφία συνδυάζονται διατάξεις περί απείθειας και ανθρωποκτονίας από αμέλεια λόγω των συνθηκών της ανατροπής.
Τα θύματα και οι οικογένειες που ταξίδευαν
Οι πρώτες ταυτοποιήσεις έδωσαν ανθρώπινη διάσταση στην τραγωδία. Συγγενείς που επέβαιναν στο ίδιο ταξίδι αναγνώρισαν ως ένα από τα θύματα αγόρι 10 ετών από το Κουβέιτ. Για τη δεύτερη σορό υπάρχουν ενδείξεις ότι ανήκει σε νεαρό 21 ετών από την Παλαιστίνη. Στο σκάφος επέβαιναν οικογένειες και μεμονωμένοι ταξιδιώτες από Κουβέιτ, Παλαιστίνη και Σομαλία, χωρίς να φέρουν σωστικά μέσα. Η εικόνα που προκύπτει είναι μιας μετακίνησης με υψηλό ρίσκο, χωρίς βασικές προδιαγραφές ασφάλειας και με αδιαφορία για την ευαλωτότητα ανηλίκων.
Δεύτερο επεισόδιο στα Αφάντου με προειδοποιητικά πυρά
Λίγες ώρες αργότερα, στις τρεις τα ξημερώματα της ίδιας ημέρας, το Πλοίο Ανοικτής Θαλάσσης «Γαύδος» εντόπισε μέσω θερμικής κάμερας άλλο ταχύπλοο χωρίς φώτα να κινείται με υψηλή ταχύτητα προς τις ακτές. Ακολούθησε καταδίωξη, ενημερώθηκαν τα ναυτικά παρατηρητήρια και εκδόθηκαν διαδοχικές εντολές ακινητοποίησης. Μετά την εξάντληση των ηπιότερων μέτρων, δόθηκε άδεια για προειδοποιητικές βολές σε ασφαλή τομέα. Το σκάφος ακινητοποιήθηκε εντός ελληνικών χωρικών υδάτων και ο χειριστής, άνδρας 28 ετών τουρκικής καταγωγής, συνελήφθη. Το ταχύπλοο κατασχέθηκε και μεταφέρθηκε στο νέο καρνάγιο Ρόδου, ενώ στη στεριά εντοπίστηκαν δεκατρία άτομα που είχαν ήδη αποβιβαστεί στην παραλία Αφάντου.
Ομολογία χειριστή και το οικονομικό αποτύπωμα
Στην απολογία του ο συλληφθείς χειριστής του δεύτερου σκάφους παραδέχθηκε ότι είχε συμφωνήσει αμοιβή δέκα χιλιάδων ευρώ για τη μεταφορά. Τα πρόσωπα που αποβιβάστηκαν στα Αφάντου προέρχονται κυρίως από Παλαιστίνη και Συρία, ανάμεσά τους γυναίκες και ανήλικοι, με ορισμένους να φέρουν ταξιδιωτικά έγγραφα και άλλους να στερούνται νομιμοποιητικών στοιχείων. Η εικόνα συνθέτει ένα σταθερά κερδοφόρο επιχειρηματικό μοντέλο για τα κυκλώματα, με τιμολόγηση που διαφέρει ανάλογα με τη διαδρομή, το μέσο και την επικινδυνότητα του περάσματος.
Το νομικό πλαίσιο και οι κατηγορίες
Οι δύο δικογραφίες που σχηματίστηκαν περιλαμβάνουν αδικήματα που σχετίζονται με την παράνομη είσοδο και μεταφορά πολιτών τρίτων χωρών, όπως προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία περί μετανάστευσης. Στην πρώτη υπόθεση συμπεριλαμβάνονται επίσης αναφορές σε απείθεια και ανθρωποκτονία από αμέλεια, λόγω της μοιραίας ανατροπής. Στη δεύτερη υπόθεση, μετά την ακινητοποίηση με προειδοποιητικά πυρά και τη σύλληψη του 28χρονου χειριστή, περιγράφεται λεπτομερώς η κατάσχεση του σκάφους ως μέσου τέλεσης της πράξης και ο διορισμός μεσεγγυούχου. Οι αναφορές των λιμενικών αρχών προς την Εισαγγελία επιβεβαιώνουν τη διαδικαστική συνέχεια με την αποστολή καταθέσεων, εκθέσεων σύλληψης και διορισμούς διερμηνέων.
Οι αριθμοί πίσω από τις ιστορίες
Στο πρώτο περιστατικό, διασώθηκαν δεκάδες άνθρωποι και δύο χάθηκαν στη θάλασσα. Στο δεύτερο, δεκατρία άτομα βρέθηκαν ήδη στη στεριά μετά την αποβίβαση. Οι ηλικίες και οι εθνικότητες συνθέτουν ένα μωσαϊκό από ζώνες αστάθειας. Ανάμεσά τους υπάρχουν παιδιά 8 έως 14 ετών, νεαροί 20 έως 30 ετών, αλλά και γονείς που ταξιδεύουν με τα ανήλικά τους. Τα ποσά που αναφέρθηκαν από μάρτυρες και κατηγορούμενους σκιαγραφούν την οικονομική εκμετάλλευση. Το εύρος από 3.500 έως 4.000 ευρώ στην πρώτη διαδρομή και η συμφωνία για 10.000 ευρώ στη δεύτερη δείχνουν ότι το κόστος αυξάνεται όταν εμπλέκονται ταχύπλοα, νυχτερινές προσεγγίσεις και υψηλές ταχύτητες.
Η επόμενη μέρα της έρευνας
Στην υπόθεση του Παραδεισίου αναμένονται τα πορίσματα νεκροψίας και τοξικολογικών που θα αποσταλούν στις δικαστικές αρχές για συσχέτιση με το προανακριτικό υλικό. Η ταυτοποίηση της δεύτερης σορού θα γίνει με εργαστηριακές διαδικασίες ώστε να υπάρξει βεβαιότητα για την ταυτότητα και να ενημερωθούν οι οικείοι. Στο περιστατικό των Αφάντου η κατάσχεση του σκάφους, οι καταθέσεις των μεταφερθέντων και η παραδοχή του χειριστή διαμορφώνουν μια δικογραφία με σαφή αφήγηση των γεγονότων και της διαδρομής από τα απέναντι παράλια. Και στις δύο περιπτώσεις το σύνολο των εκθέσεων, από τις συλλήψεις έως τους διορισμούς διερμηνέων, έχει ήδη διαβιβαστεί για την ποινική αξιολόγηση.
Η συνύπαρξη τραγωδίας και καταστολής στο ίδιο 24ωρο δεν είναι τυχαία. Δείχνει ότι τα κυκλώματα αναζητούν ευκαιρίες με ευμετάβλητες συνθήκες και τοπικά κενά επιτήρησης. Η Ρόδος, λόγω γεωγραφίας και υποδομών, βρίσκεται σε τροχιά σταθερής πίεσης. Η ενίσχυση της θαλάσσιας επιτήρησης με μέσα έγκαιρης προειδοποίησης, η στοχευμένη έρευνα κατά μήκος της αλυσίδας διακίνησης και η προστασία των πιο ευάλωτων κρίκων, ιδίως των ανηλίκων, παραμένουν οι τρεις άξονες που θα κρίνουν το αν παρόμοια περιστατικά θα μειωθούν ή θα επαναληφθούν.
