Κατά την Πανηγυρική Συνεδρία της (18.12.2025), η Ακαδημία Αθηνών απένειμε Βραβείο στον κ. Κωνσταντίνο Καρανάσο, διδάκτορα της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, για την πρόσφατη έκδοση του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς με τίτλο «Ρόδος 1912- 1947. Η πολιτική για τον σχεδιασμό του χώρου και τη διαχείριση των μνημείων κατά την ιταλική κατοχή».
Υπενθυμίζεται ότι τα Βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών απονέμονται κάθε χρόνο σε φορείς και προσωπικότητες, ως ένδειξη τιμής για τη συμβολή τους στην επιστήμη, τον πολιτισμό και την κοινωνία.
Το βιβλίο είχε παρουσιαστεί σε μια βραδιά υψηλού επιστημονικού ενδιαφέροντος, δοσμένη με τρόπο κατανοητό στο ευρύ κοινό. στο Νεστορίδειο Μέλαθρο της Ρόδου, στις 28.11.2025, παρουσία πολυπληθούς ακροατηρίου, που είχε την ευκαιρία να γίνει κοινωνός ενός πλούσιου αρχειακού υλικού από ελληνικά και ιταλικά αρχεία, και να ακούσει αναλύσεις για τις αποκαταστάσεις και τις πολεοδομικές παρεμβάσεις που καθόρισαν τη σημερινή μορφή της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου.
Για το έργο του συγγραφέα στην εκδήλωση της Ρόδου μίλησαν με ειδική γνώση του θέματος:
Κατερίνα Μανούσου-Ντέλλα: δρ αρχιτέκτων, Προϊσταμένη Τμήματος Μελετών & Έργων της ΥΝΜΤΕ Δωδεκανήσου ε.τ.
Πάνος Βενέρης: αρχιτέκτων μηχανικός, πρώην Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και πρώην Πρόεδρος ΤΕΕ Δωδεκανήσου.
Γιώτα Ψαρρή: αρχαιολόγος, Τμήμα Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου.
Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Δ. Καρανάσος, δρ αρχιτέκτονας–μηχανικός.
Όπως ανέδειξαν οι ομιλητές, στην ιταλική περίοδο (1912-1947), η πόλη της Ρόδου μεταμορφώθηκε ριζικά. Η πολιτική εξουσία χρησιμοποίησε τον χώρο, τα μνημεία και την αρχιτεκτονική ως ισχυρά εργαλεία προβολής, ιδεολογίας και ταυτότητας.
Γιατί το Βιβλίο Είναι Σημαντικό Σήμερα
Το βιβλίο του Κώστα Καρανάσου δεν είναι απλώς μια ιστορική καταγραφή. Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για μελετητές ιστορίας της αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας και ιστορίας του Αιγαίου, καθώς συνδυάζει την τεχνική/αρχιτεκτονική ανάλυση με την πολιτική/θεσμική ανάγνωση των επιλογών της ιταλικής διοίκησης.
Τα βασικά συμπεράσματα για τη σημερινή Ρόδο:
Η διατήρηση των τειχών, του ιστού και των βασικών μνημείων της Μεσαιωνικής Πόλης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις επιλογές που έγιναν κατά την ιταλική Κατοχή.
Η μελέτη αποκαλύπτει ότι η «προστασία» των μνημείων δεν ήταν ποτέ μόνο αρχαιολογικό ζήτημα, αλλά συνδεόταν άμεσα με πολιτικές, ιδεολογικές, κοινωνικές και τουριστικές επιδιώξεις.
Ένα βιβλίο, μια ιστορία…
Η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο συνδύασε επιστημονικό ενδιαφέρον και προσβασιμότητα, φωτίζοντας με τρόπο κατανοητό τις συνθήκες και τις επιλογές της ιταλικής Κατοχής και το αρχιτεκτονικό–πολεοδομικό τους αποτύπωμα στο νησί.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της βραδιάς ήταν η συνειδητοποίηση ότι η σημερινή εικόνα της Μεσαιωνικής Πόλης — εκεί όπου περπατάμε καθημερινά, εκεί όπου ακούγονται οι ομιλίες του καλοκαιριού και το βουητό των επισκεπτών — είναι αποτέλεσμα εκείνων των παρεμβάσεων.Όλα όσα θεωρούμε «αυτονόητα»: τα τείχη, ο πολεοδομικός ιστός, η αισθητική συνοχή, η αντιμετώπιση του ιστορικού κέντρου ως μνημειακού συνόλου — όλα ξεκίνησαν τότε.
