• Ρεκόρ εσόδων στους αρχαιολογικούς χώρους, παραμένουν στα αζήτητα χιλιάδες αρχαία ευρήματα • Άλλο εγκρίθηκε στο ΚΑΣ, άλλο εφαρμόστηκε στην κατασκευή του προκάτ κτηρίου στο Μόντε Σμιθ
Με εισπράξεις που ξεπέρασαν τα 8,8 εκατομμύρια ευρώ το 2024 και σχεδόν 800.000 επισκέπτες σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, η Ρόδος κατέγραψε μία από τις υψηλότερες επιδόσεις στη χώρα, με την Ακρόπολη της Λίνδου να αναδεικνύεται σε έναν από τους πλέον εμβληματικούς αρχαιολογικούς προορισμούς της Μεσογείου.
Παρ’ όλα αυτά, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου, ένα από τα σημαντικότερα της Δωδεκανήσου, αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, με αρχαιολόγους και πολίτες να επαναφέρουν επιτακτικά το αίτημα για δημιουργία νέου Μουσείου, αντάξιου της ιστορικής και πολιτιστικής βαρύτητας στην περιοχή της Ακρόπολης της Ρόδου- Μόντε Σμιθ – καθώς βρίσκονται σε διαδικασία εξέλιξης παρεμβάσεις στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο.
Εκατοντάδες ευρήματα σε αποθήκες
Με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η Ρόδος αναδείχτηκε και το 2024 ως ένας από τους μεγαλύτερους αιμοδότες του κρατικού ταμείου. Το Παλάτι των Ιπποτών, κατέγραψε το 2024 συνολικά 370.055 επισκέπτες, σημειώνοντας αύξηση 8% σε σύγκριση με τους 342.607 επισκέπτες του 2023.
Οι εισπράξεις ανήλθαν σε 2.366.060 ευρώ. Η Ακρόπολη της Λίνδου, ένα από τα πιο εμβληματικά αρχαιολογικά σύνολα του Αιγαίου, σημείωσε ακόμα πιο εντυπωσιακά νούμερα. Το 2024, την επισκέφθηκαν 702.363 άτομα, έναντι 629.089 το 2023, καταγράφοντας αύξηση 11,6%.
Οι εισπράξεις άγγιξαν τα 6.465.600 ευρώ. Κι όμως η Ρόδος στερείται ενός συγχρόνου μουσείου καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων, χιλιάδες μοναδικά ευρήματα από τις αρχαίες πόλεις της Ιαλυσού, Καμείρου και Λίνδου βρίσκονται στοιβαγμένα σε αποθηκευτικούς χώρους, πολλοί από τους οποίους δεν πληρούν ούτε τις βασικές προδιαγραφές συντήρησης. Το Καστέλο, που φιλοξενεί προσωρινά μεγάλο όγκο συλλογών, χρησιμοποιείται ως «αποθήκη», με αρχαιολόγους να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη στατικότητα του μνημείου.
Η αρχαιολόγος Μαρία Μιχαλάκη-Κόλλια δηλώνει ότι «η Ρόδος στερείται μουσειακών χώρων ικανών να στεγάσουν την πολιτιστική της κληρονομιά. Είναι απολύτως αναγκαία η δημιουργία ενός σύγχρονου μουσείου και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Μόντε Σμιθ, που παραμένει υποβαθμισμένος παρά τη σημασία του», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο λόφος του Αγ. Στεφάνου (Μόντε Σμιθ) ως νέα πολιτιστική εστία
Η πρόταση για τη χωροθέτηση του νέου Μουσείου στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου (Μόντε Σμιθ) επανέρχεται δυναμικά, με αρχαιολόγους και πολίτες να ζητούν την επικαιροποίηση της μελέτης του 1991, που παραμένει ξεχασμένη στα συρτάρια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Σημειώνεται ότι στην ίδια περιοχή το κράτος έχει ήδη δαπανήσει εκατομμύρια για απαλλοτριώσεις και κήρυξη του χώρου ως αρχαιολογικού, με αυστηρούς περιορισμούς δόμησης. «Έχουμε την προίκα, δεν έχουμε το περιτύλιγμα», τονίζει η αρχαιολόγος, μουσειολόγος Αθηνά Λιόλιου με αφορμή και την αντίδραση πολιτών και φορέων στην προκάτ κατασκευή που στήθηκε στην ευρύτερη περιοχή για να στεγάσει τις ανάγκες του εργοταξίου της υπηρεσίας μετά την απόφαση ανάδειξης της περβόλας, αλλά και μεταφοράς μέρους αυτής στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης της Ρόδου.
Σε σχέση με την προκάτ κατασκευή η κα Λιόλιου υποστηρίζει «ότι αυτό που εφαρμόστηκε δεν είναι αυτό που είχε εγκριθεί από το ΚΑΣ. «Υπάρχει θέμα στην εφαρμογή, καθώς προέβλεπε το κτήριο να είναι πιο μέσα με πρόσβαση και κόμβο, ως υπόσκαφο σε βάθος δυο μέτρων με επένδυση από σκυρόδεμα και ξύλο, ώστε να ταιριάζει η αισθητική του με την αρχαιολογική ζώνη», τονίζει η κα Λιόλιου, που βεβαίως εκτιμά, ότι η Ρόδος διαθέτει αμύθητο πολιτιστικό πλούτο, όμως η έλλειψη χώρων τον κρατά εγκλωβισμένο.
Νέες χρηματοδοτήσεις για Μουσεία
Την ίδια ώρα, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει νέες χρηματοδοτήσεις για τη δημιουργία νέων μουσείων σε πόλεις όπως η Λάρισα, τα Ιωάννινα και η Καβάλα, στο πλαίσιο αναβάθμισης της περιφερειακής πολιτιστικής πολιτικής.
Η Ρόδος, με το διαχρονικό της βάρος, απουσιάζει μέχρι στιγμής από τη σχετική λίστα, γεγονός που προκαλεί ερωτήματα. Η αναζήτηση νέου σημείου αναφοράς για τη Ρόδο καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.
Το νέο Μουσείο μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο πολιτιστικής ανάταξης και παγκόσμιας προβολής για το νησί. «Η Ρόδος δεν μπορεί να παραμένει ένας θερινός προορισμός ήλιου και θάλασσας», επισημαίνει η κα Λιόλιου.
«Με ένα αρχαιολογικό μουσείο σύγχρονων προδιαγραφών, διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και παγκόσμιας εκστρατείας στήριξης το νησί μπορεί να κάνει ένα άλμα δεκαετιών μπροστά. Αρκεί να το πιστέψουμε. Το νέο Μουσείο είναι μία επένδυση με πολλαπλά οφέλη – αισθητικά, οικονομικά, συμβολικά», αναφέρει χαρακτηριστικά.
