Το “μήνυμα” για πιο αυστηρή δημοσιονομική παρακολούθηση στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη της ΕΕ που έχουν σχετικά “χαλαρές” διαδικασίες χάραξης, εκτέλεσης και -κυρίως- τροποποίησης των στόχων του προϋπολογισμού δίδει μέσα από έκθεσή της για τα μεσοπρόθεσμα προγράμματα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σκιαγραφεί -φέροντας ως παράδειγμα τον τρόπο που τηρούν απαρέγκλιτα τους στόχους τα κράτη του Βορρά- την πολιτική παρακολούθησης και στη μετά μνημονίου εποχή.
Η έκθεση “σκανάρει” τους προϋπολογισμούς κάθε κράτους με βάση τα νέα δεδομένα δημοσιονομικής εποπτείας που έχουν τεθεί σε ισχύ ανά την ΕΕ.
Ωστόσο, ειδικά για την Ελλάδα, τα περιθώρια ευελιξίας μπορεί να είναι πολύ πιο στενά καθώς η “αυστηρότητα” που θα υπάρξει στο άμεσο και απώτερο μέλλον συνδέεται, όπως γράφει η εφημερίδα “Κεφάλαιο” που κυκλοφορεί, και με τα δημοσιονομικά ανταλλάγματα σε όρους τήρησης πρωτογενών πλεονασμάτων για παρεμβάσεις στο χρέος.
Το Μεσοπρόθεσμο που έρχεται
Η έμφαση δίδεται στις δαπάνες και στο κατά πόσο τηρούνται απαρέγκλιτα οι στόχοι ανά πεδίο και κατηγορία (πχ κεντρική κυβέρνηση, ασφαλιστικά ταμεία, περιφέρειες, δήμοι κλπ).
Και τούτο όταν στην αξιολόγηση που ξεκινά -βάσει προγραμματισμού- στις 18 Ιανουαρίου η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευθεί το νέο Μεσοπρόθεσμο 2016-2019 που θα πρέπει να διασφαλίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ στο διηνεκές. Και ήδη υπάρχει η πίεση για κάλυψη “τρύπας” 900 εκατ. ευρώ περίπου για το 2016 αλλά και η δέσμευση για πρόσθετα μέτρα 2 δισ. ευρώ για τη 2ετία 2017-2018.
Αποτιμώντας το επίπεδο αυστηρότητας όσον αφορά την τήρηση των σχεδίων που προβλέπονται στο Μεσοπρόθεσμο, οι χώρες διακρίνονται σε 6 κατηγορίες. Η Ελλάδα κατατάσσεται μαζί με πολλά άλλα κράτη στην 3η πιο χαλαρή κατηγορία.
Τα πιο “σκληρά” κράτη είναι η Σουηδία και η Φινλανδία. Σε αυτά οι ετήσιοι στόχοι δαπανών κλειδώνουν για την 4ετία ανεξάρτητα από τις συνθήκες (εκτός και μία νέα κυβέρνηση έρχεται στην εξουσία ή αν αλλάξει η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των επιπέδων διακυβέρνησης).
Στη 2η κατηγορία “αυστηρών” κρατών, στη Δανία και στην Ολλανδία, τα ανώτατα όρια δαπανών μπορούν να αυξηθούν μόνο υπό τον όρο ότι οι πηγές χρηματοδότησης των πρόσθετων δαπανών θα προσδιορίζονται εκ των προτέρων.
Στην κατηγορία πριν την Ελλάδα οι στόχοι δαπανών μπορούν να προσαρμόζονται ανάλογα με τις αλλαγές σε μια σειρά ειδικών παραμέτρων που ορίζονται από τη νομοθεσία ή άλλα έγγραφα, αλλά οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να αιτιολογούνται δημοσίως (Αυστρία, Ιρλανδία, Λετονία).
Η αποτίμηση για την εφαρμογή των νέων δημοσιονομικών κανόνων έχει ως σκοπό να ξεκινήσει “μια συζήτηση σχετικά με τα πιο επιθυμητά χαρακτηριστικά” των μεσοπροθέσμων αφού οι σχετικοί κανονισμοί ενσωματώθηκαν σε κάθε κράτος με ευελιξία (σ.σ. προβλέπουν και το νέο Δημοσιονομικό Συμβούλιο που πριν από λίγο καιρό στελεχώθηκε στην Ελλάδα για να προτείνει ημιαυτόματες δημοσιονομικές προσαρμογές).
Δίνουν έμφαση στην ενεργή συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων και στην συνεκτικότητα μεταξύ των μεσοπρόθεσμων σχεδίων και των ετήσιων προϋπολογισμών.
Ως παραδείγματα-πρότυπα φέρεται η ολλανδική διαδικασία που προβλέπει διορθωτικό μηχανισμό αποκλίσεων τον επόμενο χρόνο, αλλά και το σουηδικό πρότυπο που έχει ανώτατα όρια δαπανών για την κεντρική κυβέρνηση σε επίπεδο 3ετίας που δεν προσαρμόζονται καν για τον πληθωρισμό, ενώ αν τα στοιχεία δείξουν υπέρβαση, η κυβέρνηση οφείλει να λάβει μέτρα κατά το τρέχον έτος για να την αποφύγει.
Στη Φινλανδία τα 3ετή όρια αναπροσαρμόζονται μόνο για τον πληθωρισμό και δεν προβλέπονται άλλη τυχόν αναθεώρησή τους.
Capital.gr
