Τη σοβαρή και επαναλαμβανόμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση της Λέρου λόγω της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων φέρνουν στη Βουλή οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Μανώλης Χριστοδουλάκης υπό την ιδιότητα του Υπεύθυνου του ΚΤΕ Περιβάλλοντος, Παναγιώτης Δουδωνής υπό την ιδιότητα του Υπεύθυνου του ΚΤΕ Εσωτερικών και Γιώργος Νικητιάδης υπο την ιδιότητα του Βουλευτή Δωδεκανήσου του Κόμματος με κοινή ερώτηση στους υπουργούς Περιβάλλοντος – Ενέργειας και Εσωτερικών. Η ερώτηση κατατέθηκε την Τετάρτη 25 Ιουνίου.
Συμφώνως με το κείμενο της ερώτησης το έργο του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), της μονάδας κομποστοποίησης και του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ), συνολικού προϋπολογισμού άνω των 4,6 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ σχεδιάστηκε και εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ με βάση εγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές και μελέτες από το 2020, παραμένει σε γραφειοκρατικό τέλμα. Η δημοπράτηση προκηρύχθηκε μόλις το 2023 από τον ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη στο ΕΣΗΔΗΣ, χωρίς καμία ορατή πρόοδο στην κατασκευή.
Εν έτει 2025, η διαχείριση των απορριμμάτων στη Λέρο εξακολουθεί να βασίζεται στη δεματοποίηση, μια προσωρινή και μη βιώσιμη πρακτική, η οποία δεν ανταποκρίνεται ούτε στις ευρωπαϊκές οδηγίες ούτε στην κοινή λογική. Παραλλήλως, συνεχίζεται η παράνομη απόθεση απορριμμάτων σε αποκατεστημένο Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), με αποτέλεσμα την παραβίαση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και της εθνικής νομοθεσίας.
Σοβαρές είναι και οι καταγγελίες τοπικών φορέων για παράνομες παρεμβάσεις στον χώρο του μελλοντικού ΧΥΤΥ, με αυθαίρετες εκχερσώσεις, μετακινήσεις χωμάτων και άλλες ενέργειες που όχι μόνο δεν είναι σύμφωνες με την εγκεκριμένη Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), αλλά θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα και τη χρηματοδότηση του έργου.
Οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ερωτούν τους αρμόδιους Υπουργούς :
Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δεν έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου, παρά το ότι έχει ολοκληρωθεί η δημοπράτησή του; Ποια είναι τα εμπόδια που καθυστερούν την έναρξη των εργασιών;
Ποια συγκεκριμένα μέτρα σκοπεύουν να λάβουν άμεσα για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας στο νησί, ώστε να σταματήσει η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων και να διασφαλιστεί η ορθολογική διαχείρισή τους;
Πώς θα αντιμετωπίσουν τις πρόσφατες καταγγελίες για παράνομες εργασίες εκχέρσωσης και απομάκρυνσης χωμάτων στον χώρο του ΧΥΤΥ, που θέτουν σε κίνδυνο την περιβαλλοντική ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του έργου;
Υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών και την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών; Πότε προβλέπεται η πλήρης λειτουργία του ΧΥΤΥ και των συναφών υποδομών;
Κύριοι Υπουργοί,
Το νησί της Λέρου αντιμετωπίζει σοβαρή και επαναλαμβανόμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση λόγω της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, η οποία δεν συνοδεύεται από καμία ουσιαστική πρόβλεψη για ορθολογική διαχείριση, επεξεργασία ή ταφή τους. Η κατάσταση αυτή έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στη δημόσια υγεία των κατοίκων και στην τουριστική ταυτότητα του νησιού.
Παρότι ήδη από το 2020 είχε ολοκληρωθεί ο φάκελος για τη δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), μονάδας κομποστοποίησης και σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ) στη Λέρο, με πλήρη συμμόρφωση προς τις προδιαγραφές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΣΠΑ (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), μόλις πριν λίγο καιρό προχώρησε η δημοπράτηση και κατασκευή του έργου.
Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 4,67 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ), έχει περιληφθεί στο πλαίσιο των χρηματοδοτήσεων του ΕΣΠΑ, με σκοπό τη δημιουργία:
• Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων
• Μονάδας κομποστοποίησης για την επεξεργασία βιοαποβλήτων,
• Σταθμού μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων υλικών,
• Νέας οδού πρόσβασης στον χώρο και την αναγκαία περιβαλλοντική διευθέτηση του ρέματος στην περιοχή «Τσιγκούνας»
Παρά τις μελέτες και την έκδοση νέας Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων τον Απρίλιο 2024, ο διαγωνισμός κατασκευής, που προκηρύχθηκε από τον ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου το Μάιο 2023 και βρίσκεται σε εξέλιξη στο ΕΣΗΔΗΣ, παρουσιάζει καθυστέρηση. Στο μεταξύ, η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με τη μέθοδο δεματοποίησης, η οποία, αν και καλύτερη από την προηγούμενη πρακτική της ανεξέλεγκτης απόθεσης, δεν αποτελεί οριστική λύση.
Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου έχει ως αποτέλεσμα την συνεχιζόμενη απόθεση απορριμμάτων σε αποκατεστημένο ΧΑΔΑ, την παραβίαση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί διαχείρισης αποβλήτων και συγκεκριμένα της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και τον κίνδυνο περιβαλλοντικών καταστροφών λόγω ανεπαρκούς διαχείρισης και παράνομων επεμβάσεων στον χώρο.
Επιπλέον, πρόσφατες καταγγελίες από τοπικούς φορείς αναφέρουν παράνομες εργασίες εκχέρσωσης και απομάκρυνσης χωμάτων στον χώρο του προτεινόμενου ΧΥΤΥ, ενέργειες που δεν είναι σύμφωνες με την περιβαλλοντική νομοθεσία και θέτουν σε κίνδυνο το φυσικό περιβάλλον και την ασφάλεια των κατοίκων.
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάσθε κ.κ Υπουργοί,
1. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δεν έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου, παρά το ότι έχει ολοκληρωθεί η δημοπράτησή του; Ποια είναι τα εμπόδια που καθυστερούν την έναρξη των εργασιών;
2. Ποια συγκεκριμένα μέτρα σκοπεύετε να λάβετε άμεσα για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας στο νησί, ώστε να σταματήσει η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων και να διασφαλιστεί η ορθολογική διαχείρισή τους;
3. Πώς θα αντιμετωπίσετε τις πρόσφατες καταγγελίες για παράνομες εργασίες εκχέρσωσης και απομάκρυνσης χωμάτων στον χώρο του ΧΥΤΥ, που θέτουν σε κίνδυνο την περιβαλλοντική ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του έργου;
4. Υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών και την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών; Πότε προβλέπεται η πλήρης λειτουργία του ΧΥΤΥ και των συναφών υποδομών;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Μανώλης Χριστοδουλάκης
Παναγιώτης Δουδωνής
Γιώργος Νικητιάδης
