Γράφει ο Νίκος Θεοδώρου
Την Τρίτη 29.10.2019 δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή κείμενο του κ. Ηλία Μπέλλου με τίτλο:« Σκιές στα έργα οδοφωτισμού σε πολλούς δήμους της χώρας».
Στο κείμενο αυτό ο κ. Ηλίας Μπέλλος έκανε σαφή αναφορά στα σοβαρότατα ζητήματα που δημιούργησαν κάποιοι επιτήδειοι, οι οποίοι μεθόδευσαν και μεθοδεύουν την υπέρ τους και σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος εκμετάλευση των δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας που παρέχει η εφαρμογή της τεχνολογίας LED στο φωτισμό, αναφέροντας μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
1. « Περισσότεροι από 30 δήμοι έχουν ολοκληρώσει τις διαγωνιστικές διαδικασίες αναβάθμισης του δικτύου οδοφωτισμού τους. Στους μισούς περίπου εξ αυτών, ανάδοχος έχει αναδειχθεί η (ίδια) κοινοπραξία. Τον σχεδιασμό των περισσότερων διαγωνισμών έχει κάνει ένας μελετητής που συχνά τοποθετείται και ως επιβλέπουσα αρχή της εκτέλεσης των συμβάσεων».
2. «Η κοινοπραξία αυτή φέρεται να επηρεάζει τις προδιαγραφές και τα κριτήρια στους διαγωνισμούς μέσω της προαπαιτούμενης μελέτης που διαμορφώνει τα τεύχη δημοπράτησης», εξηγούν κύκλοι της αγοράς.
Μελετητής σύμβουλος στα περισσότερα από αυτά τα έργα, στα οποία έχουν υπάρξει έντονες αντιδράσεις, φέρεται να είναι μία συγκεκριμένη εταιρεία. Και καθώς τα περισσότερα από αυτά τα έργα καταλήγουν στο ένα κυρίαρχο σχήμα, αυτό που προαναφέρθηκε, εγείρονται εύλογα ερωτήματα για την ακεραιότητα των διαδικασιών.
Ειδικά αφού, στη συντριπτική πλειονότητα των εν λόγω διαγωνισμών, τελικά αξιολογείται μόνο μία προσφορά «λόγω του τεύχους δημοπράτησης που αφήνει εκτός τον ανταγωνισμό», ισχυρίζονται οι ίδιες πηγές».
3 «Επιπλέον καταγγέλλεται πως συχνά ο προϋπολογισμός των έργων είναι ιδιαίτερα διογκωμένος (σε σχέση με τον πολλαπλασιαστή τιμής ευρώ ανά watt της υπάρχουσας κατάστασης ονομαστικής ισχύος προ της αναβάθμισης) και υποστηρίζεται μέσα από υποκειμενικές και αυθαίρετες παραδοχές και υπολογισμούς.
Εν τω μεταξύ, σε πολλές προκηρύξεις περιλαμβάνονται δικαιώματα προαιρέσεων που μπορούν να αυξήσουν σημαντικά το κόστος του έργου, δίχως να υπάρχει μηχανισμός προσδιορισμού της αξίας αυτών των options.
Η προαίρεση αυτή είναι, σύμφωνα πάντα με αυτά τα τεύχη δημοπράτησης, αποτέλεσμα πρότασης του μελετητή-συμβούλου. Αλλά «ο ασαφής προσδιορισμός της αξίας της προαίρεσης μπορεί να οδηγήσει τελικά τον δήμο όχι μόνο στη μικρή σχέση ωφέλειας αλλά ακόμα και σε αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα», ισχυρίζονται ορισμένες πλευρές.
4. «Ακόμα πιο ανησυχητικό για ορισμένους, όμως, είναι το γεγονός πως οι διαγωνισμοί αυτοί προβλέπουν σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ των συμβαλλομένων προσφυγή σε μια διαιτησία η οποία αποτελείται από τον σύμβουλο-μελετητή (που συχνά πυκνά ορίζεται και ως υπεύθυνος πιστοποίησης της εξοικονόμησης), τον ανάδοχο και τον δήμο και όχι κάποια ανεξάρτητη αρχή ή εξειδικευμένο φορέα».
Κάνοντας παραδειγματική αναφορά και στη περίπτωση του Δήμου Ρόδου, γράφει:
5. «Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις, σύμφωνα με όσα ισχυρίζονται ανταγωνιστικές εταιρείες, δημοτικοί σύμβουλοι ή νέοι δήμαρχοι και άλλοι αυτοδιοικητικοί παράγοντες, οι δήμοι είναι «ριγμένοι», αφού η τελική ωφέλεια μοιράζεται περίπου κατά 80% στον ανάδοχο και 20% στον δήμο.
Τέτοιοι ισχυρισμοί, αντιδράσεις και καταγγελίες υπήρξαν από αντιπολιτευόμενες παρατάξεις προεκλογικά (π.χ. σε Ζάκυνθο, Ρόδο, Σαρωνικό, Διόνυσο κ.α.), με αποτέλεσμα οι νέες δημοτικές αρχές να εξετάζουν ακόμα και την προσφυγή στη δικαστική οδό για να μην προχωρήσουν τα έργα αυτά»
Το μόνο, επί του παρόντος, που θα ήθελα να προσθέσω στα ως άνω και σε όσα συναφή έχω ήδη δημοσιοποιήσει, είναι ότι οι επιτήδειοι ( θέλω να ελπίζω ότι η εμπλοκή της COSMOTE είναι αποτέλεσμα πλάνης της…) που έστησαν το όλο σύστημα δημιούργησαν επί σκοπού ιδίου οφέλους μία υβριδική μορφή σύμβασης ΣΔΙΤ-ΣΕΑ-ΣΠΥ παραβιάζοντας: Το νόμο 3389/2005 (ΦΕΚ Α’ 232) «Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)» όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει. Το νόμο 3855/2010 «Συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ)» όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.
Το νόμο 4412/2016, στο σκέλος του που αφορά στις Συμβάσεις Παροχής Υπηρεσιών (ΣΠΥ) όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.
Προσδοκώ οι εντεταλμένοι για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος να επιτελέσουν το καθήκον τους και η νέα Δημοτική Αρχή να μην υποχωρήσει στις μεθοδεύσεις των επιτήδειων και τις παγίδες που φρόντισαν να περιλάβουν στην υπογραφείσα σύμβαση.
