«Η επιχειρηματικότητα στις νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις, οι οποίες απαιτούν στοχευμένα και άμεσα μέτρα ενίσχυσης». Αυτό τονίζει μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του προς τη “δημοκρατική” ο νέος πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας, κ. Γιάννης Βουτσινάς.
Ο ίδιος μιλάει για τον επιμελητηριακό θεσμό και τον ρόλο του, τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις καθώς και για τις εξελίξεις στη γεωπολιτική σκακιέρα.
• Κύριε Βουτσινά, πώς θα πρέπει να λειτουργεί ο επιμελητηριακός θεσμός με γνώμονα τη στήριξη των τοπικών οικονομιών και της επιχειρηματικότητας; Τα επιμελητήρια της χώρας, θα πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για διεκδικήσεις και προτάσεις;
Επιμελητήρια και ΚΕΕΕ είμαστε στην πρώτη γραμμή διαβούλευσης-συζήτησης και υποβολής προτάσεων.
Ο επιμελητηριακός θεσμός εκπροσωπεί τις επιχειρήσεις κάθε περιοχής, καταγράφοντας τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους, και μεταφέροντας αυτές τις πληροφορίες στην κεντρική διοίκηση. Επίσης συμμετέχει σε ομάδες εργασίας για τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση των τοπικών σχεδίων ανάπτυξης, συμβάλλοντας στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη.
Συνεπώς η παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης, κατάρτισης, συμβουλευτικής και δικτύωσης, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι πρωταρχικός στόχος μας, ενώ παραλλήλως τα κατά τόπους επιμελητήρια αλλά και η ΚΕΕΕ συλλέγουν στοιχεία για το επιχειρηματικό περιβάλλον, τα οποία αξιοποιούνται για τη δημιουργία μιας «Λευκής Βίβλου Ανάπτυξης» ανά περιοχή.
Η ΚΕΕΕ περαιτέρω έχει ως στρατηγικό στόχο τον συντονισμό των δράσεων των κατά τόπους Επιμελητηρίων, προωθώντας κοινές πρωτοβουλίες και στρατηγικές ανάπτυξης, ενώ διεκδικεί πόρους και ρόλο στη διαχείριση αναπτυξιακών έργων και την ενίσχυση του ρόλου των Επιμελητηρίων στην οικονομική διακυβέρνηση. Βασικός πυλώνας δράσεών της είναι και η ενίσχυση των δικτύων συνεργασίας μεταξύ των Επιμελητηρίων, προωθώντας την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την από κοινού πρόσβαση σε καινοτόμα εργαλεία στήριξης.
• Οι εξελίξεις στη γεωπολιτική σκακιέρα επηρεάζουν την ενέργεια, τον τουρισμό αλλά και τις επιχειρήσεις. Η χώρα μας μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις;
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις του 2025, ιδιαίτερα η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζουν σημαντικά την Ελλάδα σε τρεις βασικούς τομείς: ενέργεια, τουρισμό και εν γένει την επιχειρηματικότητα.
Η Ελλάδα, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και της εξάρτησής της από την εισαγόμενη ενέργεια, επηρεάζεται άμεσα από τις αναταράξεις. Η πρόσφατη κρίση Ισραήλ–Ιράν έχει οδηγήσει σε άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής και των τιμολογίων ρεύματος.
Ο τουριστικός τομέας, ειδικά οι ροές από τη Μέση Ανατολή και το Ισραήλ, παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης. Η αβεβαιότητα και οι φόβοι για ασφάλεια επηρεάζουν τις κρατήσεις, ενώ οι αυξημένες τιμές ενέργειας ενδέχεται να μετακυλήσουν στο κόστος φιλοξενίας και μεταφορών.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος λειτουργίας, καθυστερήσεις στις εισαγωγές πρώτων υλών και πιέσεις από τον πληθωρισμό. Χαρακτηριστική περίπτωση η κρίση στο Ιράν των τελευταίων ημερών. Όταν ανεβαίνουν τα ναύλα και τα ασφάλιστρα στη ναυτιλία τότε το κόστος πρώτων υλών ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις εκτοξεύεται. Άλλωστε, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Φυσικά αναμένουμε την εξέλιξη της κατάστασης τόσο των συρράξεων σε Ουκρανία και Ιράν όσο και των δασμών με τη συμφωνία ΗΠΑ – ΕΕ με ψυχραιμία, ώστε να ποσοτικοποιήσουμε τις όποιες επιπτώσεις και αναλόγως να αιτηθούμε στην κυβέρνηση τη λήψη μέτρων.
Συνεπώς άμεσα πρέπει να λάβουμε μέτρα σχετικά με την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας μέσω ΑΠΕ και στρατηγικών συνεργασιών, τη διατήρηση της τουριστικής ελκυστικότητας με έμφαση στην ασφάλεια και στην ποιότητα, στη στήριξη των επιχειρήσεων με στοχευμένα μέτρα και ευρωπαϊκή βοήθεια και στη διπλωματική ενεργοποίηση για σταθερότητα στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο.
• Είστε άνθρωπος που έχει εικόνα της αγοράς. Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και οι επιχειρήσεις (από τις πιο μικρές έως και τις μεγαλύτερες) και τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση;
Το 2025 τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, είναι τα ίδια με αυτά της περιόδου πριν το 2010 μεγεθυμένα από τα αποτελέσματα των μνημονιακών χρόνων.
Ενδεικτικά το υψηλό κόστος χρήματος και επιτοκίων, η παρατεταμένη περίοδος υψηλών επιτοκίων που, δυσχεραίνει τη χρηματοδότηση επενδύσεων και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, η γραφειοκρατία και αργή απονομή δικαιοσύνης, που αποθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και τις επενδύσεις, το δημογραφικό πρόβλημα και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού που δημιουργούν ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό, η βεβαιότητα λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, η ακρίβεια και οι πληθωριστικές πιέσεις με το αυξημένο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών μειώνει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, οι συσσωρευμένες οφειλές των μνημονιακών ετών που στερούν από τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις τη δυνατότητα εξυγίανσης.
Βασικά προτεινόμενα μέτρα στήριξης είναι η μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, η ενίσχυση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, μέσω νέων εργαλείων, εγγυήσεων και απλοποιημένων διαδικασιών για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία, με επενδύσεις σε τεχνολογίες, ψηφιακές υποδομές και εκπαίδευση προσωπικού για την προσαρμογή στη νέα εποχή, η αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, με στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση, την απλοποίηση διαδικασιών και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και η στήριξη της εξωστρέφειας και των εξαγωγών, διαμέσου στοχευμένων δράσεων οικονομικής διπλωματίας.
• Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα καλό εργαλείο για τις επιχειρήσεις που θα την αξιοποιήσουν από εδώ και στο εξής; Υπάρχουν και πολλοί που είναι επιφυλακτικοί.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη ένα πολύτιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις, αλλά η επιφυλακτικότητα που εκφράζεται από ορισμένους είναι επίσης βάσιμη και υγιής.
Ενδεικτικά τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης για τις επιχειρήσεις είναι η αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων εργασιών, η ανάλυση δεδομένων και η πρόβλεψη τάσεων, η εξατομίκευση υπηρεσιών και η καινοτομία σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν επιφυλάξεις και προβληματισμοί με ενδεικτικούς την απώλεια θέσεων εργασίας, ηθικά και νομικά ζητήματα για την προστασία προσωπικών δεδομένων, οι ανισότητες στην πρόσβαση και η αναξιοπιστία ή η προκατάληψη, ιδίως για τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις.
Γι’ αυτό πρέπει να δώσουμε βαρύτητα στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στην ανάπτυξη ενός ισχυρού κανονιστικού πλαισίου και στην υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για εξασφαλισμένη προσπελασιμότητα σε εργαλεία ΤΝ μέσω επιδοτήσεων ή συνεργασιών.
• Τα προβλήματα της νησιωτικότητας είναι πολλά όπως η αυξημένη φορολογία, το κόστος μεταφοράς, τα καύσιμα κ.λπ. Ποια είναι η θέση της ΚΕΕΕ για τα αιτήματα των επιχειρήσεων στις νησιωτικές περιοχές;
Η επιχειρηματικότητα στις νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις, οι οποίες απαιτούν στοχευμένα και άμεσα μέτρα ενίσχυσης. Η εμπειρία μου τόσο ως πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Πειραιά που περιλαμβάνει τον Αργοσαρωνικό και τα Κύθηρα όσο και ως αντιπεριφερειάρχης νήσων Αττικής μου επιβεβαιώνει την ανάγκη ενός σχεδιασμού που θα αναγνωρίζει τη μοναδικότητα κάθε νησιού.
Βεβαίως τα βασικότερα κοινά προβλήματα είναι το υψηλό κόστος λειτουργίας, οι επιχειρήσεις στα νησιά επιβαρύνονται με αυξημένα κόστη μεταφορών, ενέργειας και πρώτων υλών σε σύγκριση με την ηπειρωτική Ελλάδα. Υπάρχουν σημαντικά κενά σε δίκτυα, λιμάνια, ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, που επηρεάζουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού λόγω των μικρών πληθυσμών και της φυγής των νέων.
Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα με στοχευμένα χρηματοδοτικά προγράμματα, την ενίσχυση των τοπικών υποδομών, όχι μόνον σε έργα μεταφορών, ενέργειας και ψηφιακής συνδεσιμότητας, αλλά και σε κοινωνικές υποδομές, τη δημιουργία τοπικών κέντρων υποστήριξης επιχειρηματικότητας, την παροχή κινήτρων, φορολογικών και στεγαστικών, για εγκατάσταση και παραμονή εργαζομένων και πρωτίστως την ανάπτυξη τοπικών οικονομιών με βάση την καινοτομία και την κυκλική οικονομία ενισχύοντας την αγροδιατροφή, τον βιώσιμο τουρισμό και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Γιάννης Βουτσινάς, πρόεδρος ΚΕΕΕ: «Η επιχειρηματικότητα στις νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις»
