Εφόσον οι γιατροί χρησιμοποιούν τις αξονικές τομογραφίες μόνο όταν πραγματικά χρειάζεται, οι ασθενείς λαμβάνουν καλύτερη φροντίδα και εκτίθενται σε λιγότερη ακτινοβολία. Αυτό όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει στη χώρα μας, όπου μόλις 6 στις 10 αξονικές τομογραφίες είναι πραγματικά αναγκαίες.
Το παραπάνω προκύπτει από ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό European Radiology για το πόσο απαραίτητες είναι οι παραπομπές για αξονικές τομογραφίες και ποιες εναλλακτικές εξετάσεις θα μπορούσαν να γίνουν.
Συνολικά αξιολογήθηκαν 6.734 ανώνυμες παραπομπές για αξονική τομογραφία (CT) σε 125 κέντρα σε Βέλγιο, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ουγγαρία και Σλοβενία.
Η ανάλυση με τίτλο “Συμμόρφωση με τις οδηγίες παραπομπής για αξονικές τομογραφίες στην Ευρώπη: ευρήματα από έλεγχο σε επτά χώρες” (Computed tomography referral guidelines adherence in Europe: insights from a seven-country audit), που έγινε στο πλαίσιο του έργου EU-JUST-CT που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έδειξε πως ο μέσος όρος καταλληλότητας των αξονικών τομογραφιών ήταν 75%, με διακύμανση από 58% στην Ελλάδα έως 86% στη Δανία.
Η έρευνα, όσον αφορά ειδικά την Ελλάδα, κατέγραψε μεγάλες διαφορές για την αναγκαιότητα της αξονικής τομογραφίας ανάλογα με το εάν το νοσοκομείο ήταν δημόσιο ή ιδιωτικό, την κατάσταση του ασθενούς, αλλά και την ειδικότητα του ιατρού που ζήτησε την εξέταση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι αξονικές τομογραφίες που πραγματοποιούνται σε δημόσια νοσοκομεία ήταν κατά 72% κατάλληλες/ αναγκαίες, δηλαδή έπρεπε να γίνουν, ενώ στον ιδιωτικό τομέα το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 50%. Αντίστοιχα, οι εξετάσεις σε νοσηλευόμενους ή επείγοντα περιστατικά παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά καταλληλότητας (82%) σε σύγκριση με τις εξετάσεις σε εξωτερικούς ασθενείς (40%).
Η ειδικότητα του γιατρού που ζητά την εξέταση φάνηκε επίσης να παίζει καθοριστικό ρόλο. Οι ογκολόγοι είχαν τα υψηλότερα ποσοστά κατάλληλων εξετάσεων (76,6%), ακολουθούμενοι από χειρουργικές ειδικότητες (60%). Χαμηλότερα ποσοστά καταλληλότητας παρατηρήθηκαν στην παθολογία (52,5%), σε ειδικότητες που σχετίζονται με τον εγκέφαλο (48%) και στη γενική ιατρική (40%).
Όσον αφορά την ηλικία, οι αξονικές τομογραφίες σε ενήλικες ήταν κατάλληλες στο 58% των περιπτώσεων, ενώ στα παιδιά τα ποσοστά ήταν 100%, αν και η μικρή συμμετοχή παιδιών στη μελέτη (μόνο δύο περιπτώσεις) δεν επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα. Επιπλέον, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές ανά φύλο.
Τι έδειξε η ανάλυση στις επτά χώρες
Περίπου 3 στις 4 αξονικές τομογραφίες (75%) κρίθηκαν πλήρως κατάλληλες για τον σκοπό που ζητήθηκαν, δηλαδή είχαν βαθμολογία 7–9 σύμφωνα με το ESR iGuide (πρόκειται για ένα εργαλείο κατευθυντήριων οδηγιών για την παραπομπή σε ιατρικές απεικονιστικές εξετάσεις, που αναπτύσσεται η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ακτινολογίας). Ωστόσο, τα ποσοστά αυτά διέφεραν σημαντικά μεταξύ των χωρών. Η Δανία κατέγραψε την υψηλότερη καταλληλότητα, με 86% των εξετάσεων να θεωρούνται πλήρως δικαιολογημένες. Ακολουθούν η Φινλανδία και η Σλοβενία με περίπου 79%, η Ουγγαρία και το Βέλγιο με περίπου 76%, η Εσθονία με 69%, ενώ η Ελλάδα εμφάνισε το χαμηλότερο ποσοστό, μόλις 58%.
Αντίθετα, ένα μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό εξετάσεων κρίθηκε ακατάλληλο (βαθμολογία 1–3), με μέσο όρο 8,2%. Το ποσοστό αυτό ήταν χαμηλότερο στη Δανία (3,6%) και υψηλότερο στην Ελλάδα (15,6%), υποδεικνύοντας διαφορές στην ποιότητα των παραπομπών και στη συμμόρφωση με τις οδηγίες.
Τέλος, ένα ποσοστό εξετάσεων κρίθηκε μερικώς κατάλληλο (βαθμολογία 4–6), δηλαδή η αξονική θα μπορούσε να είναι χρήσιμη αλλά η παραπομπή δεν ήταν πλήρως δικαιολογημένη. Αυτό το ποσοστό κυμαινόταν από 10,5% στη Δανία έως 26,5% στην Ελλάδα, δείχνοντας ότι σε κάποιες χώρες ένα σημαντικό μέρος των εξετάσεων θα μπορούσε να επανεκτιμηθεί ή να αντικατασταθεί με άλλες απεικονιστικές μεθόδους.
Πηγή: capital.gr
