Ψηφίστηκε την Τρίτη κατά πλειοψηφία τόσο επί της αρχής όσο και επί των άρθρων του, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την εναρμόνισή της με το κοινοτικό δίκαιο.
Η ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου αλλάζει και το τοπίο στη διαχείριση των απορριμμάτων – ανακυκλώσιμων και των μονάδων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στα νησιά. Πιο συγκεκριμένα για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες, το άρθρο 93 του νομοσχεδίου, προβλέπει τη συγκρότηση διαβαθμιδικών ΦΟΔΣΑ (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), οι οποίοι θα λειτουργούν με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρίας ΟΤΑ.
Σε επίπεδο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, πρόκειται να ιδρυθεί ενιαίος περιφερειακός ΦΟΔΣΑ για Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Θα λειτουργεί με επταμελές συμβούλιο, με πρόεδρο τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου και 3 μέλη από την Π.Ν.Α.Ι. και 4 μέλη από τους 34 Δήμους του Νοτίου Αιγαίου (μέτοχοι με 60%).
Η συμμετοχή δε της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στο σχήμα είναι αναμενόμενη αφού μέχρι σήμερα όλα τα έργα που αφορούν στην διαχείριση των απορριμμάτων στη Ρόδο έχουν χρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκούς Πόρους μέσω αυτής, ενώ περαιτέρω η συμμετοχή ενός μεγαλύτερου σχήματος θα αποτελέσει εχέγγυο για περισσότερη διαφάνεια στην διαχείριση έργων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου.
Μέχρι τώρα οι Δήμοι της χώρας είχαν τις αρμοδιότητες σχετικά με τα σκουπίδια, που αναφέρονται στο άρθρο 228 του Κλεισθένη. Δηλαδή την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή για τα ανακυκλώσιμα υλικά και τα βιοαπόβλητα (ανακύκλωση) και τη συλλογή και αποκομιδή όλων των σκουπιδιών (ανακυκλώσιμων και μη). Επίσης είχαν την αρμοδιότητα να κλείσουν τις χωματερές τους και να υλοποιήσουν το τοπικό σχέδιό τους.
Οι νησιωτικοί Δήμοι, εκτός από τα παραπάνω είχαν και τις αρμοδιότητες του άρθρου 227, δηλαδή τις αρμοδιότητες των ΦΟΔΣΑ, που υπάρχουν σ’ όλη την ηπειρωτική χώρα και στην Κρήτη.
Με την ψήφιση του νόμου προχθές και την δημιουργία του Ειδικού Περιφερειακού Διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε., οι αρμοδιότητες αυτές φεύγουν από τους Δήμους και μεταφέρονται στον νέο ΦΟΔΣΑ, όπως ήδη συμβαίνει στην υπόλοιπη χώρα.
Ποιες όμως είναι αυτές; Η κατασκευή και λειτουργία των Σταθμών Μεταφόρτωσης, των ΧΥΤΑ και των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), δηλαδή των εργοστασίων επεξεργασίας σκουπιδιών, που ναι μεν σήμερα δεν υπάρχουν στο Νότιο Αιγαίο, αλλά θα υπάρξουν στο άμεσο μέλλον, μιας και για κάποια απ’ αυτά όπως το ΣΔΙΤ της Ρόδου βρίσκονται σε στάδιο σχεδιασμού, καθώς και όλων των σχετικών με τα παραπάνω επενδύσεων π.χ. βιοέριο, ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων, ιλύος κλπ.
Φυσικά υπάρχει αντίλογος αλλά δεν θα πρέπει, ιδίως οι αιρετοί, να ξεχνούν ότι ενώ το 2015 με την έγκριση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου) είχαν συμφωνήσει στην ανάγκη δημιουργίας του Διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ ως την βέλτιστη λύση σήμερα το αποσιωπούν βγαίνοντας ξαφνικά στα… «κάγκελα».
Αυτό που χάνεται κυρίως από τους Δήμους είναι η αρμοδιότητα να δημοπρατήσουν την κατασκευή όλων αυτών των έργων ενώ μένει αναπάντητο από αυτούς που αντιτίθενται στο νομοσχέδιο το πως εφάρμοσαν -αν εφάρμοσαν- τα Τοπικά Σχέδια των Δήμων τους, κυρίως με την διαχείριση των ΧΑΔΑ. Η αλήθεια είναι ότι κανένας Δήμος μόνος του δεν φάνηκε ως σήμερα ικανός να έχει τις αρμοδιότητες ενός ΦΟΔΣΑ. Το ίδιο διαπιστώνει και ο κόσμος που βιώνει το επίπεδο της διαχείρισης των σκουπιδιών στα νησιά μας.
Αυτό που καταλαβαίνει ο κόσμος και ήταν και η θέση όλων των όψιμων διαμαρτυρόμενων, είναι ότι η λύση θα βρεθεί μέσα από τη συνεργασία όλων των Δήμων του Νοτίου Αιγαίου με την Περιφέρεια, μέσω του Διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ.
Ενα από τα έργα που θα αναλάβει πλέον ο ΦΟΔΣΑ θα είναι η σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών με αντικείμενο «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΤΟΥ Χ.Υ.Τ.Α. ΒΟΡΕΙΑΣ ΡΟΔΟΥ».
Θυμίζουμε ότι με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ρόδου, εγκρίθηκε η έκδοση διαπιστωτικής πράξης ματαίωσης του δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για το έργο αυτό.
Όπως έγραψε η «δημοκρατική», με την υπ’ αριθμ. 980/2019 89σέλιδη απόφαση του 8ου Κλιμακίου της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών έγινε δεκτή η αίτηση ακύρωσης που υπέβαλε η εταιρεία ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. για την ακύρωση του διαγωνισμού που είχε δημοπρατήσει ο Δήμος Ρόδου με προϋπολογισμό 8,3 εκατ. ευρώ.
Στον διαγωνισμό συμμετείχαν τέσσερα εταιρικά σχήματα.
Η ΑΕΠΠ έκρινε ότι η αναθέτουσα αρχή δεν έχει αιτιολογήσει νομίμως την παράλειψη ματαίωσης του διαγωνισμού.
Επεσήμανε παραπέρα ότι είναι νόμιμος βάσιμος και παραδεκτός ο μόνος λόγος της προσφυγής ότι ο διαγωνισμός έχει ματαιωθεί και ότι η αναθέτουσα αρχή αντί να εκδώσει την 25-6-2019 την σχετική διαπιστωτική πράξη ματαίωσης -ως όφειλε- όμως παρά τον νόμο και τους όρους της διακήρυξης, απέστειλε έγγραφο του Αντιδημάρχου της προσκαλώντας τους διαγωνιζόμενους όπως παρατείνουν την ισχύ των υποβληθεισών προσφορών και εγγυητικών επιστολών τους, το οποίο σε κάθε περίπτωση δεν συνιστά αιτιολογημένη απόφαση συνέχισης της διαδικασίας του διαγωνισμού.
Επιπλέον μεταφέρεται στην ευθύνη του ΦΟΔΣΑ κι άλλο σημαντικό έργο. Πιο συγκεκριμένα υπό την προεδρία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης Γιάννη Δραγασάκη εγκρίθηκε την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018 από τη Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ το έργο «Μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων Νήσου Ρόδου μέσω ΣΔΙΤ»
Το έργο αφορά στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων της Ρόδου και αποτελείται από επέκταση του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων Βόρειας Ρόδου, Μονάδα Επεξεργασίας Σύμμεικτων υπολειμματικών Απορριμμάτων και ιλύος, Μονάδα Κομποστοποίησης Προδιαλεγμένων Οργανικών, εκσυγχρονισμό και λειτουργία του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Ρόδου, μονάδα επεξεργασίας / κομποστοποίησης της ιλύος καθώς και δύο σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Το συνολικό κόστος επένδυσης εκτιμάται στα 44 εκ. ευρώ και θα αξιοποιηθούν τόσο ευρωπαϊκοί πόροι ύψους 18,5 εκ. ευρώ καθώς και ιδιωτικοί πόροι.
Εμβόλιμη, πλην όμως με την έγκριση του δημοτικού συμβουλίου της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεών της, στο εγκεκριμένο από την Διυπουργική Επιτροπή, “Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων Νήσου Ρόδου” με την Σύμπραξη του Δημοσίου και του Ιδιωτικού Τομέα και πριν ακόμη διενεργηθεί ο διαγωνισμός, ήλθε ιδιωτική επένδυση σε Μονάδα Θερμικής Επεξεργασίας Αποβλήτων στον ΧΥΤΑ της Βόρειας Ρόδου στην Αγία Βαρβάρα στο Τσαΐρι, που εγκρίθηκε ως προς τους όρους της από τον πρώην αναπληρωτή υπουργό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης συνυπέγραψε και ενέκρινε την απόφαση για την χρηματοδότηση του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων μέσω ΣΔΙΤ και ο πρώην αναπληρωτής υπουργός του ίδιου Υπουργείου κ. Σωκράτης Φάμελλος ενέκρινε τους Περιβαλλοντικούς Όρους του έργου «Μονάδα Θερμικής Επεξεργασίας Αποβλήτων (απορριμμάτων), με τη μέθοδο αεριοποίησης με πλάσμα, για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (συμπαραγωγή ηλεκτρισμού & θερμότητας υψηλής απόδοσης – ΣΗΘΥΑ), στην περιοχή Τσαΐρι – Αγ. Βαρβάρα, της ΔΕ Καλλιθέας, Δήμου Ρόδου».
Πριν διενεργηθεί ο διαγωνισμός με την διαδικασία των ΣΔΙΤ για το Ολοκληρωμένο Σύστημα, μια ιδιωτική εταιρεία, ήδη προχώρησε τις διαδικασίες και προσυμφώνησε στην αγορά του οικοπέδου, που επρόκειτο να αγοραστεί στο πλαίσιο της Σύμπραξης, που δεν έχει ξεκινήσει…
Τα προσύμφωνα, υπέγραψε με τους ιδιοκτήτες της επίμαχης κτηματομερίδας οικογένειας πρώην αντιδημάρχου του Δήμου Ρόδου.
Αυτό δεν εμπόδισε όμως τον πρώην υπουργό κ. Φάμελλο να εγκρίνει την Μ.Π.Ε. και βέβαια ούτε το γεγονός ότι το ίδιο ακίνητο προβλέπεται να αγοραστεί από την επικείμενη ΣΔΙΤ.
Ο δήμαρχος Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης είχε καταστήσει σαφές ότι δεν προτίθεται, να εγκρίνει καμία από τις διαδικασίες.
