• «Οι αριθμοί μπορεί να εντυπωσιάζουν, αλλά το πραγματικό στοίχημα είναι τι μένει στους προορισμούς και στους ανθρώπους τους» • «Το ΠΑΣΟΚ μιλά για τουρισμό βιώσιμο, με κοινωνικό αντίκρισμα και τοπικό αποτύπωμα» • «Ο ΕΟΤ, που ιστορικά σήκωνε στις πλάτες του το βάρος της τουριστικής προβολής της χώρας, απαξιώνεται συστηματικά με μεθοδεύσεις που συρρικνώνουν τον ρόλο του»
Η Κατερίνα Σπυριδάκη, τομεάρχης Τουρισμού του ΠΑΣΟΚ, στη συνέντευξή της σήμερα στη «δημοκρατική» ασκεί έντονη κριτική στην κυβέρνηση, μιλώντας για απουσία στρατηγικού σχεδίου στον τουρισμό.
Υπογραμμίζει ότι τα θετικά οικονομικά στοιχεία της φετινής σεζόν δεν αρκούν, καθώς η μέση δαπάνη των επισκεπτών μειώνεται και οι τοπικές κοινωνίες δεν βλέπουν ουσιαστικά οφέλη.
Παρουσιάζει τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ για έναν τουρισμό βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο, με αναβάθμιση υποδομών, στήριξη των εργαζομένων και ενίσχυση του ρόλου του ΕΟΤ, ενώ αναφέρεται και στην ανάγκη θεσμικής θωράκισης των προορισμών απέναντι σε περιβαλλοντικές πιέσεις.
Παράλληλα, τοποθετείται και για την πορεία του ΠΑΣΟΚ, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών μέσα από καθαρό πολιτικό λόγο και συγκεκριμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης. Για τον Αλέξη Τσίπρα και τη φημολογούμενη επιστροφή του, σημειώνει ότι η δημόσια συζήτηση δεν μπορεί να εξαντλείται σε πρόσωπα και σενάρια, αλλά χρειάζεται να στραφεί σε σταθερές λύσεις και σε μια πολιτική που απαντά στις ανάγκες της κοινωνίας.
• Κυρία Σπυριδάκη, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με τον απολογισμό της τουριστικής περιόδου μιας και μπήκαμε πλέον στον Οκτώβριο και η σεζόν βρίσκεται στην αποδρομή της.
Η τουριστική περίοδος του 2025 δείχνει να κλείνει με μια ακόμη αντιφατική εικόνα.
Τα έσοδα αυξήθηκαν, +11% στο πρώτο εξάμηνο και +12,5% στο επτάμηνο, αλλά οι αφίξεις κινήθηκαν οριακά ανοδικά, με πτώση -2,7% τον Μάιο και -1,7% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, πριν την ανάκαμψη του Ιουλίου. Τι μας λένε όλα αυτά; Ότι το μοντέλο μας δείχνει σημάδια κόπωσης. Η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη υποχωρεί τα τελευταία δύο χρόνια και η άνοδος των εσόδων είναι στην ουσία πλασματική: προέρχεται από τον πληθωρισμό και την ακρίβεια σε διαμονή, εστίαση και μεταφορές, όχι από ποιοτική αναβάθμιση. Οι επισκέπτες πληρώνουν περισσότερα την ημέρα, αλλά μένουν λιγότερες νύχτες.
Αυτό δεν είναι κέρδος· είναι προειδοποίηση. Θέλουμε έναν τουρισμό που ζει από την ακρίβεια ή έναν τουρισμό που αφήνει αξία στον τόπο; Αν θέλουμε ο ελληνικός τουρισμός να παραμείνει ανταγωνιστικός, οφείλουμε να επενδύσουμε στην ποιότητα, στη διαφοροποίηση εμπειριών, στον χειμερινό τουρισμό και στη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες. Γιατί οι αριθμοί μπορεί να εντυπωσιάζουν, αλλά το πραγματικό στοίχημα είναι τι μένει στους προορισμούς και στους ανθρώπους τους.
• Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με τη στρατηγική της κυβέρνησης στον τουρισμό;
Την ώρα που το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο παραμένει ανοιχτή πληγή για την οικονομία μας, η κυβέρνηση βλέπει τον τουρισμό μόνο ως τον βασικό αιμοδότη, χωρίς να του δείχνει τον σεβασμό που αξίζει μέσα από έναν στρατηγικό σχεδιασμό με όραμα και τόλμη. Αντί για στρατηγική, βλέπουμε αποσπασματικά μέτρα, πρόχειρες παρεμβάσεις και αποφάσεις κατόπιν εορτής, από το μνημονιακό τέλος διανυκτέρευσης που βαφτίστηκε “ανθεκτικότητας” χωρίς ανταποδοτικότητα, μέχρι το πρόχειρο νομοσχέδιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Μα μπορεί ο τουρισμός να πορεύεται έτσι; Ο τουρισμός σήμερα δεν αντέχει στην προχειρότητα. Χρειάζεται νέο χωροταξικό με βάση τη φέρουσα ικανότητα, αναβάθμιση υποδομών σε δρόμους, αεροδρόμια και λιμάνια, επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, γιατί οι 80.000 κενές θέσεις είναι καμπανάκι κινδύνου, και στήριξη των μικρομεσαίων που κρατούν ζωντανό κάθε προορισμό. Το ΠΑΣΟΚ μιλά για τουρισμό βιώσιμο, με κοινωνικό αντίκρισμα και τοπικό αποτύπωμα. Γιατί το στοίχημα δεν είναι να μετράμε αφίξεις, αλλά να μετράμε τι μένει τελικά στις τοπικές κοινωνίες και στους ανθρώπους τους.
• Η Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού φέτος ήταν αφιερωμένη στη βιώσιμη μεταμόρφωση. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση έχει κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και ποια είναι η δική σας πρόταση για έναν πιο βιώσιμο ελληνικό τουρισμό;
Η βιώσιμη μεταμόρφωση δεν μπορεί να είναι σύνθημα για διαφημιστικά σποτ. Κι όμως, η κυβέρνηση την αντιμετωπίζει επικοινωνιακά, περιοριζόμενη σε αποσπασματικές κινήσεις χωρίς συνολικό σχεδιασμό. Πόσοι προορισμοί κινδυνεύουν από λειψυδρία και ακόμα παλεύουν για φράγματα και έργα ύδρευσης; Πόσοι δεν έχουν ασφαλή λιμάνια; Στη Σαντορίνη, που συνεισφέρει μόνη της το 2,5% του ΑΕΠ – σχεδόν 6 δισεκατομμύρια ευρώ από τον τουρισμό – χρειάστηκε σεισμικό φαινόμενο για να κινητοποιηθεί το κράτος για το λιμάνι της. Οδικά δίκτυα; Αρκεί να θυμηθούμε τον ΒΟΑΚ στην Κρήτη. Διαχείριση απορριμμάτων και αποχέτευση στα Δωδεκάνησα; Ακόμα ζητούμενα. Η απάντηση της κυβέρνησης;
Ελλιπής ανταποδοτικότητα, απουσία εθνικής καμπάνιας, έλλειψη οράματος, χωρίς καν έναν ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό. Την ίδια ώρα, οι υποδομές πιέζονται, οι κοινωνίες δεν βλέπουν ανταπόδοση και οι προορισμοί κινδυνεύουν από κορεσμό.
Εμείς μιλάμε για νέο μοντέλο: θεσμική θωράκιση των DMMOs, νέο χωροταξικό με κλιματική διάσταση και φέρουσα ικανότητα, επένδυση στον άνθρωπο και στους εργαζόμενους, σύνδεση με τον πρωτογενή τομέα και τον πολιτισμό. Γιατί ο βιώσιμος τουρισμός δεν είναι μόδα· είναι το εισιτήριο για να μείνει η Ελλάδα ελκυστική, δίκαιη και ανταγωνιστική τις επόμενες δεκαετίες.
• Στην Επιτροπή Περιβάλλοντος ασχοληθήκατε με την αναθεώρηση του Πράσινου Ταμείου και ζητήσατε απλούστευση διαδικασιών και αύξηση της διαφάνειας. Μιλήστε μας γι΄αυτή την πρόταση.
Το Πράσινο Ταμείο θα έπρεπε να είναι αιχμή του δόρατος στην περιβαλλοντική πολιτική της χώρας. Στην πράξη, όμως, λειτουργεί με παρωχημένους περιορισμούς και μια λογική που περισσότερο συγκεντρώνει πόρους παρά τους επιστρέφει στην κοινωνία. Δεν είναι δυνατόν, με τα ταμειακά διαθέσιμα να ξεπερνούν τα 485 εκατομμύρια ευρώ, να μειώνεται η χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά 45 εκατομμύρια, τη στιγμή που οι Δήμοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης. Ο περιορισμός του 2,5% για πράσινα έργα είναι παράλογος και ουσιαστικά κρατά αδρανείς πόρους, ενώ οι μικροί και νησιωτικοί Δήμοι αποκλείονται λόγω γραφειοκρατίας και έλλειψης τεχνικής επάρκειας. Καταθέσαμε ερώτηση προς τα αρμόδια Υπουργεία ζητώντας εξηγήσεις και συγκεκριμένες δεσμεύσεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση.
Μάλιστα, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος τονίσαμε ότι χρειάζεται απλοποίηση διαδικασιών, θεσμοθετημένος διάλογος με την Αυτοδιοίκηση και αύξηση της διαφάνειας στη χρήση των πόρων. Το ΠΑΣΟΚ πιστεύει ότι το Πράσινο Ταμείο πρέπει να γίνει πραγματικός μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης, με έργα που αφήνουν μετρήσιμο αποτύπωμα στο περιβάλλον και την καθημερινότητα των πολιτών, όχι ένας “κουμπαράς” του κράτους.
• Έχετε μιλήσει στη Βουλή για λάθος χειρισμούς της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά στην εθνική τουριστική καμπάνια και στην αποδυνάμωση του ΕΟΤ. Πού το αποδίδετε;
Δυστυχώς, η κυβέρνηση έχει αποτύχει να διαμορφώσει μια σοβαρή στρατηγική για τον ελληνικό τουρισμό. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εθνική καμπάνια τουριστικής προβολής, για τρίτη χρονιά ακυρώνεται, με το Υπουργείο να παρακάμπτει τον ΕΟΤ και να αναθέτει το έργο στο ΤΕΕ, έναν καθόλα σεβαστό εταίρο και φορέα, χωρίς εμπειρία, όμως, στην τουριστική επικοινωνία. Το αποτέλεσμα; Μπλοκαρισμένοι διαγωνισμοί, φωτογραφικοί όροι, απώλεια πολύτιμου χρόνου και κίνδυνος απώλειας ευρωπαϊκών πόρων. Παράλληλα, ο ΕΟΤ, που ιστορικά σήκωνε στις πλάτες του το βάρος της τουριστικής προβολής της χώρας, απαξιώνεται συστηματικά με μεθοδεύσεις που συρρικνώνουν τον ρόλο του. Αυτή η πολιτική επιλογή υπονομεύει τον ίδιο τον στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας στον τουρισμό. Η ηγεσία του Υπουργείου έχει κάνει συνήθεια την αποψίλωση του ΕΟΤ. Αντί να αξιοποιεί τον μοναδικό φορέα που διαθέτει εμπειρία και τεχνογνωσία, συγκεντρώνει αρμοδιότητες σε ένα ήδη υποστελεχωμένο Υπουργείο, αφήνοντας τον ΕΟΤ να λειτουργεί σχεδόν σαν χορηγός εκδηλώσεων στο εσωτερικό της χώρας. Ακόμη και στο κρίσιμο πεδίο των ελέγχων, ο Οργανισμός έχει βρεθεί στο περιθώριο. Ως ΠΑΣΟΚ έχουμε καταθέσει σειρά ερωτήσεων και έχουμε τοποθετηθεί στη Βουλή για αυτή την πολιτική επιλογή της αποδόμησης, που στερεί από τον ελληνικό τουρισμό το πιο ισχυρό εργαλείο που διέθετε: τον ΕΟΤ με το εξειδικευμένο προσωπικό και τη διεθνή του εμπειρία. Γιατί ο τουρισμός δεν μπορεί να πορεύεται με μπαλώματα και επικοινωνιακές φιέστες· χρειάζεται σχέδιο, διαφάνεια και ένα εθνικό brand αντάξιο της χώρας μας.
• Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με εποχικότητα, χαμηλές αμοιβές και σκληρές συνθήκες και ένα επίδομα ανεργίας το οποίο έχει συρρικνωθεί αρκετά και χρονικά και οικονομικά. Ποιες είναι οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ;
Ας μην ξεχνάμε ποιοι σηκώνουν τα “ρεκόρ” του ελληνικού τουρισμού στις πλάτες τους: οι εργαζόμενοι. Είναι οι άνθρωποι που δουλεύουν σε εξαντλητικές συνθήκες, με χαμηλές αμοιβές και την αγωνία της εποχικότητας. Και φέτος οι ελλείψεις προσωπικού ξεπέρασαν τις 80.000 θέσεις, γεγονός που απειλεί άμεσα την ποιότητα των υπηρεσιών φιλοξενίας. Κι όμως, αντί η Πολιτεία να σταθεί στο πλευρό τους, τους αφήνει με ένα επίδομα ανεργίας που έχει συρρικνωθεί χρονικά και οικονομικά. Σε όλες τις κοινοβουλευτικές μας παρεμβάσεις το Υπουργείο Τουρισμού δηλώνει “αναρμόδιο” και το Υπουργείο Εργασίας σιωπά. Το ΠΑΣΟΚ, αντίθετα, κατέθεσε τροπολογίες για την αναλογική επέκταση της τακτικής επιδότησης ανεργίας των εποχικών εργαζομένων και για τη χορήγηση επιδόματος μητρότητας στις μητέρες του κλάδου, ώστε καμία γυναίκα να μην αποκλείεται. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, αρνήθηκε να τις συζητήσει. Αν θέλουμε έναν τουρισμό με μέλλον, πρέπει να επαναφέρουμε την αίγλη του επαγγέλματος: με αξιοπρεπείς αμοιβές, κοινωνική προστασία και συνθήκες που δίνουν προοπτική και κάνουν τους νέους να θέλουν να μείνουν στον κλάδο.
• Κυρία Σπυριδάκη, παρακολουθούμε ότι το τελευταίο διάστημα έχει ανοίξει και πάλι συζήτηση για τα καθηλωμένα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ, παρά τη φθορά που καταγράφει η ΝΔ με βάση τις δημοσκοπήσεις. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Είναι αλήθεια πως υπάρχει διάχυτη δυσαρέσκεια και βαθιά αμφισβήτηση απέναντι στην κυβέρνηση. Στην τελευταία δημοσκόπηση, το 74% πιστεύει ότι υπήρξε συγκάλυψη στο έγκλημα των Τεμπών και το 70% θεωρεί ότι η λέξη “διαφθορά” ταιριάζει στην κυβέρνηση. Αυτό δείχνει πως η κοινωνία έχει κουραστεί από το παρακράτος, τα σκάνδαλα και την αλαζονεία της εξουσίας. Για εμάς στο ΠΑΣΟΚ, ο στόχος δεν είναι απλώς να μετράμε δυνάμεις σε δημοσκοπήσεις· είναι να αλλάξουμε το πολιτικό σκηνικό της χώρας. Να παλέψουμε όλοι μαζί, σκληρά, ώστε το ΠΑΣΟΚ να είναι πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δεν αποτυπώνουν τη δουλειά που κάνουμε καθημερινά, για να φτάσει το πρόγραμμά μας σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Η μεγάλη εικόνα είναι η καθημερινότητα του πολίτη, που αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα. Αυτή τη μάχη θέλουμε να τη μετατρέψουμε σε προοπτική· σε ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο Αλληλεγγύης και Εμπιστοσύνης, με διαφάνεια, κοινωνική δικαιοσύνη και ισχυρούς θεσμούς.
• Η φημολογούμενη επιστροφή Τσίπρα και η δημιουργία νέου φορέα, πόσο θεωρείτε ότι θα επηρεάσει την πορεία του ΠΑΣΟΚ;
Η δημόσια συζήτηση δεν μπορεί να περιστρέφεται γύρω από προσωπικές επιστροφές και σενάρια πολιτικού come back. Η χώρα δεν έχει ανάγκη από ανακύκλωση προσώπων αλλά από νέα αρχή. Ο κ. Τσίπρας μπορεί να αποφασίσει για τον δικό του δρόμο, αλλά η κοινωνία αναζητά κάτι πολύ διαφορετικό: σταθερότητα, σοβαρότητα και μια πολιτική που να λέει την αλήθεια. Ο λαϊκισμός δοκιμάστηκε, από κάθε κατεύθυνση, και απέτυχε. Το ΠΑΣΟΚ δεν μετρά την πορεία του σε σχέση με κινήσεις τακτικής άλλων· έχει δικό του όραμα, βαθιές ρίζες και συγκεκριμένο, κοστολογημένο σχέδιο διακυβέρνησης. Εμείς μιλάμε για το αύριο, για ένα κράτος που λειτουργεί με διαφάνεια, για κοινωνική δικαιοσύνη που αγγίζει όλους, για θεσμούς που στέκονται όρθιοι. Αυτό είναι το δικό μας στοίχημα. Όχι να κοιτάμε πίσω, αλλά να προχωράμε μπροστά, χτίζοντας ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο εμπιστοσύνης με τους πολίτες.
