Εμείς οι πολίτες με το δικό μας δήλιον πρόβλημα, της καθημερινότητάς μας και οι πολιτικοί με το δήλιον πρόβλημα του… ΕΣΡ. «Δήλιον πρόβλημα» . Η λόγια αποτύπωση μιας αδιέξοδης κατάστασης, ενός δύσκολου θέματος.
Ένα χρόνο μετά την έναρξη του πελοποννησιακού πολέμου, το 430 π.Χ., έπεσε στην Δήλο φοβερός λοιμός. Φαίνεται ότι ήταν μια εποχή επιδημιών, γιατί και η Αθήνα υπέφερε από τον φοβερό λοιμό, ένα από τα θύματα του οποίου ήταν και ο Περικλής. Οι Δήλιοι ήταν σε απόγνωση και ξεκίνησαν να πάνε στους Δελφούς, για να ρωτήσουν τον θεό Απόλλωνα, που τον ευλαβούνταν, αφού ήταν συγχωριανός τους. Ο θεός, που -μέσω της Πυθίας- έδινε χρησμούς, αλλά όχι ξεκάθαρους τούς είπε να φτιάξουν έναν κύβο διπλάσιο σε όγκο από κάποιον άλλο δεδομένο κύβο, που είχαν μπροστά τους. Αυτός ο δεδομένος κύβος ήταν ο ίδιος ο ναός του Απόλλωνα, που είχε σχήμα κύβου. Αν το κατάφερναν αυτό, θα γλίτωναν από την αρρώστια την πόλη τους. Βέβαια, ακόμη και η ίδια η προέλευση της φράσης είναι σωστό δήλιον πρόβλημα, γιατί υπάρχουν κι άλλες εκδοχές για την γένεσή της.
Μερικές πληροφορίες θέλουν το δήλιον πρόβλημα να προέρχεται από μια απαίτηση που είχε ο μυθικός βασιλιάς της Κρήτης Μίνωας. Ο δύστυχος Μίνωας έχασε τον γιο του, τον Γλαύκο, και διέταξε να του φτιάξουν έναν τάφο σχήματος κυβου. Όταν οι τεχνικοί τον κατασκεύασαν, ο πατέρας ένιωσε θλίψη θυμούμενος το γιο του και βρήκε το μνημείο μικρό. Διέταξε, επομένως, να τον διπλασιάσουν σε όγκο.
Το δήλιον πρόβλημα, όπως φαίνεται, ήταν η προσπάθεια να διπλασιαστεί ο όγκος του κύβου. Κάτι τέτοιο ήταν περίπλοκο, γιατί στους αρχαίους χρόνους, που προέκυψε το θέμα, κάθε μαθηματική μέθοδος που δεν χρησιμοποιούσε κανόνα και διαβήτη θεωρούνταν ασέβεια. Έτσι, όμως, το δήλιον πρόβλημα παρέμενε άλυτο και με αυτό ασχολήθηκαν μεγάλοι μαθηματικοί της αρχαιότητας. Όλοι κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι και κάτι άλλο πρέπει να σκεφθεί ο λύτης, κάτι πρέπει να ενεργοποιήσει εκτός από τον κανόνα και τον διαβήτη. Πολλοί μαθηματικοί από την αρχαιότητα μέχρι και τα νεότερα χρόνια έδωσαν πληροφορίες για την λύση του δυσεπίλυτου διπλασιασμού του όγκου του κύβου και οδήγησε στην ανάπτυξη της γεωμετρίας. Σε εμάς, όμως, έμεινε η φράση ως συνώνυμη μιας ανυπέρβλητης δυσκολίας.
(Με την ετυμολογική βοήθεια του liberal)
