• Η αρμόδια αντιδήμαρχος απαντά αυτούσια για τις εισαγγελικές παραγγελίες και τα κριτήρια χορήγησης εγγράφων από το Τμήμα Δημοτικής Κατάστασης
Η δημόσια συζήτηση στη Ρόδο γύρω από τις διαδικασίες πρόσβασης σε ληξιαρχικά και δημοτολογικά πιστοποιητικά έχει μετατραπεί σε μείζον θέμα, με τον νομικό κόσμο να ζητά σαφείς κανόνες και τον Δήμο να καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στο δικαίωμα πρόσβασης και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Η αντιπαράθεση που έχει ανακύψει στους κόλπους του δικηγορικού σώματος ανέδειξε ένα πρακτικό ζήτημα καθημερινότητας που αγγίζει πολίτες και επαγγελματίες.
Στο κέντρο της συζήτησης βρίσκεται το πώς και πότε χορηγούνται πιστοποιητικά όταν το αίτημα δεν αφορά στον ίδιο τον αιτούντα αλλά τρίτους, καθώς και ποια είναι η ενδεδειγμένη οδός όταν μια υπηρεσία αρνείται αιτιολογημένα να εξυπηρετήσει.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αρμόδια αντιδήμαρχος απέστειλε γραπτή απάντηση με σαφείς διευκρινίσεις την οποία παραθέτουμε αυτούσια παρακάτω, όπως καταγράφηκε σε έγγραφο με ημερομηνία 25/11/2025.
Το χρονικό της έντασης
Η ένταση δεν προέκυψε τυχαία. Στην πράξη, δικηγόροι που αναλαμβάνουν υποθέσεις πολιτών προσέρχονται στο Τμήμα Δημοτικής Κατάστασης και ζητούν πιστοποιητικά που αφορούν είτε στους εντολείς τους είτε τρίτα πρόσωπα. Η υπηρεσία καλείται να κρίνει αν συντρέχει έννομο συμφέρον, ειδικά όταν τα αιτήματα αφορούν τρίτους, και να αποφασίσει αν θα χορηγήσει ή θα αρνηθεί εγγράφως την πρόσβαση. Η διαδικασία αυτή αγγίζει πολύ ευαίσθητες περιοχές του δικαίου, όπου συναντώνται το επαγγελματικό λειτούργημα των δικηγόρων, οι διοικητικές εγγυήσεις διαφάνειας και οι υποχρεώσεις προστασίας προσωπικών δεδομένων. Η έλλειψη μιας ενιαίας πρακτικής οδηγούσε σε παρεξηγήσεις και διαφωνίες, γεγονός που επέβαλε μια επίσημη τοποθέτηση.
Αυτούσια η απάντηση της αρμόδιας αντιδημάρχου
Η αρμόδια αντιδήμαρχος του Δήμου Ρόδου κ. Σταματία Γιαννέλη απέστειλε στην προϊστάμενη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ρόδου, στον Δικηγορικό Σύλλογο Ρόδου και στον υποψήφιο πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου κ. Βασίλειο Καταβενάκη την ακόλουθη επιστολή:
Διευκρινίσεις για έκδοση εισαγγελικής παραγγελίας χορήγησης πιστοποιητικών από το Τμήμα Δημοτικής Κατάστασης Δήμου Ρόδόυ
Κατόπιν πολλών σχετικών ερωτημάτων, διευκρινίζουμε τα εξής :
Σύμφωνα με το έγγραφο Α Π. 27458/2019 της Διεύθυνσης Αστικής Κατάστασης του Υπουργείου Εσωτερικών οι δικηγόροι νομιμοποιούνται να λαμβάνουν πιστοποιητικά από την Υπηρεσία μας, για λογαριασμό των εντολέων τους, ως εξής:
α) Για τη διεκπεραίωση από τον δικηγόρο διοικητικών υποθέσεων του εντολέα του. αρκεί για τη νομιμοποίησή του ενώπιον των διοικητικών αρχών η απόδειξη της ιδιότητάς του με την επίδειξη της επαγγελματικής του ταυτότητας και η δήλωσή του προς τα διοικητικά όργανα ότι εκπροσωπεί συγκεκριμένο εντολέα, αναλαμβάνοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις έναντι του εντολέα του και κάθε τρίτου κατά την εκτέλεση του λειτουργήματός του, με βάση τόσο τις γενικές διατάξεις περί ευθύνης του πληρεξουσίου, όσο και τις ειδικές διατάξεις που αφορούν στην πειθαρχική και ασπκή επαγγελματική ευθύνη των δικηγόρων.
β) Όταν τα αιτούμενα ληξιαρχικά ή δημοτολογικά έγγραφα ή στοιχεία αφορούν τρίτο πρόσωπο (λ.χ. αντίδικο ή άλλο) και όχι τον εντολέα του προσερχόμενου στην αρμόδια υπηρεσία δικηγόρου, απαιτείται, επιπλέον, από την αρμόδια υπηρεσία η διακρίβωση της ύπαρξης ή μη, σχετικού έννομου συμφέροντος, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα παρασχεθείσες οδηγίες από την Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης του Υπουργείου Εσωτερικών και τις σχετικές γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (73/1994, 13/2016) και αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (134/2001, 77/2015) το οποίο κρίνεται με βάση το πρόσωπο του εντολέα και όχι του δικηγόρου.
Επειδή συχνά προσέρχονται στην Υπηρεσία μας δικηγόροι που υποβάλλουν αιτήσεις για χορήγηση πιστοποιητικών τρίτων προσώπων (διαφορετικών των εντολέων τους), χωρίς ταυτόχρονη προσκόμιση επαρκών και ειδικών στοιχείων πού μπορούν να θεμελιώσουν αδιαμφισβήτητο έννομρ συμφέρον των εντολέων τους.
Επειδή, από την παρ. 1, αρ. 16 ν. 2690/1999 (Κωδ. Διοικ. Δ/σίας) σαφώς προκύπτει το περιεχόμενο και ο τύπος μίας διοικητικής πράξης.
Εξ όλων των ανωτέρω:
Διευκρινίζουμε ότι η Υπηρεσία μας χορηγεί, αυθημερόν, Πράξη άρνησης χορήγησης πιστοποιητικών, εφόσον δεν πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η οποία δύναται να χρησιμοποιηθεί για υποβολή αιτήματος έκδοσης σχετικής ευαγγελικής παραγγελίας.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση.
Η αντιδήμαρχος Διοικητικών Υπηρεσιών, παιδείας και δια βίου μάθησης κ. Σταματία Γιαννέλη.
Τι σημαίνουν οι διευκρινίσεις για την καθημερινή πρακτική
Το έγγραφο θέτει δύο σαφείς γραμμές. Πρώτον, όταν ο επαγγελματίας αιτείται πιστοποιητικά για τον εντολέα του, η επαγγελματική ταυτότητα και η ρητή δήλωση εκπροσώπησης αρκούν για να κινηθεί η διαδικασία. Δεύτερον, όταν το αίτημα αφορά τρίτο, η υπηρεσία οφείλει να ελέγχει αν υπάρχει συγκεκριμένο έννομο συμφέρον που να στηρίζεται σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε γενικές αναφορές. Η κρίση γίνεται με βάση το πρόσωπο του εντολέα και όχι του δικηγόρου, κάτι που αποσαφηνίζει πού ακριβώς επικεντρώνεται ο έλεγχος και γιατί πολλές αιτήσεις μπορεί να απορρίπτονται όταν δεν συνοδεύονται από επαρκή τεκμηρίωση.
Η πράξη άρνησης ως γέφυρα προς την εισαγγελική παραγγελία
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη δυνατότητα της υπηρεσίας να εκδίδει αυθημερόν πράξη άρνησης όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις. Η πράξη αυτή δεν είναι αδιέξοδο. Αντιθέτως, λειτουργεί ως επίσημο έγγραφο που τεκμηριώνει την απόφαση της διοίκησης και προσφέρει στον αιτούντα τον δρόμο να ζητήσει εισαγγελική παραγγελία. Έτσι, εξασφαλίζεται ότι τα αιτήματα που χρειάζονται δικαστική στάθμιση μπορούν να την έχουν, ενώ ταυτόχρονα η διοικητική υπηρεσία δεν υπερβαίνει τα όρια που θέτει η νομοθεσία για την προστασία τρίτων.
Η ισορροπία ανάμεσα σε πρόσβαση και προστασία
Η ουσία της αντιπαράθεσης είναι η λεπτή ισορροπία. Από τη μια πλευρά, η πρόσβαση στα απαραίτητα πιστοποιητικά είναι κρίσιμη για την ταχεία και αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης αλλά και για τη διεκπεραίωση διοικητικών υποθέσεων πολιτών. Από την άλλη, η αβασάνιστη διάθεση στοιχείων τρίτων προσώπων θα έθετε σε κίνδυνο θεμελιώδη δικαιώματα ιδιωτικότητας και θα δημιουργούσε ρωγμές στην ασφάλεια δικαίου. Το μήνυμα της αρμόδιας αντιδημάρχου είναι ότι ο Δήμος επιδιώκει να προστατεύσει και τα δύο αυτά αγαθά, θέτοντας σαφείς διαδικασίες που επιτρέπουν και τον έλεγχο νομιμότητας και την πρόσβαση όταν υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση.
Οι συνέπειες για τον νομικό κόσμο της Ρόδου
Για τους επαγγελματίες της δικαιοσύνης το κλειδί είναι η τεκμηρίωση. Τα αιτήματα για τρίτους χρειάζονται συγκεκριμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν το έννομο συμφέρον του εντολέα. Η σαφήνεια αυτή θα μειώσει τις παρεξηγήσεις στα γκισέ, θα επιταχύνει τις νόμιμες χορηγήσεις και θα δώσει στην εισαγγελική αρχή μόνο εκείνες τις περιπτώσεις που πράγματι απαιτούν την κρίση της. Παράλληλα, οι πολίτες θα γνωρίζουν ότι σε περίπτωση άρνησης θα λαμβάνουν πράξη άμεσα, γεγονός που επιτρέπει να κινηθούν θεσμικά χωρίς καθυστέρηση.
Το επόμενο βήμα
Η συζήτηση δύσκολα θα λήξει σε μια νύχτα, καθώς κάθε υπόθεση έχει ιδιαιτερότητες. Ωστόσο, οι γραπτές διευκρινίσεις που παρατίθενται βάζουν έναν πρακτικό οδηγό στην καθημερινότητα των συναλλαγών με τον Δήμο. Το ζητούμενο πλέον είναι η συνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων και η έγκαιρη επικοινωνία ανάμεσα σε υπηρεσίες και επαγγελματίες, ώστε να αποφεύγονται τριβές και να υπηρετείται ο κοινός στόχος που είναι η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του πολίτη με σεβασμό στο ισχύον πλαίσιο.
