Σενάρια για πρόωρες κάλπες και εσωκομματικές διεργασίες • Η πολιτική ατζέντα πυκνώνει με τη ΔΕΘ να προηγείται, τις εσωκομματικές εκλογές στη Νέα Δημοκρατία να ακολουθούν και το σενάριο πρόωρης εθνικής κάλπης να παραμένει στο τραπέζι, ενώ οι αλλαγές στο σύστημα της αυτοδιοίκησης προμηνύουν μεγάλες ανατροπές
Το φθινόπωρο βρίσκει το πολιτικό σκηνικό σε έντονη κινητικότητα και ρευστότητα. Στο επίκεντρο τοποθετείται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), η οποία θα λειτουργήσει ως βαρόμετρο για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Η ΔΕΘ προηγείται χρονικά των εσωκομματικών εκλογών στη Νέα Δημοκρατία και, παρότι οι πρόωρες εθνικές εκλογές θεωρούνται δύσκολο να προκύψουν άμεσα, το ενδεχόμενο αυτό δεν πρέπει να αποκλείεται, καθώς το πολιτικό τοπίο είναι δυναμικό και απρόβλεπτο.
Οι εθνικές κάλπες, όποτε κι αν στηθούν, αναμένεται να φέρουν σημαντικές ανακατατάξεις, ενώ αμέσως μετά θα ακολουθήσουν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με νέο εκλογικό πλαίσιο, το οποίο ήδη προκαλεί συζητήσεις για το πώς θα επηρεάσει τις ισορροπίες στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η ΔΕΘ και το ενδεχόμενο αιφνιδιασμού
Η φετινή ΔΕΘ αποτελεί κρίσιμο σταυροδρόμι. Ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα ύψους τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ, επικεντρωμένα στη μεσαία τάξη, στον ΕΝΦΙΑ και στη φορολογία των ελευθέρων επαγγελματιών. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν να αλλάξουν το πολιτικό κλίμα και να προσφέρουν ανάσα στην κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει τις πιέσεις από την ακρίβεια και τη στεγαστική κρίση.
Παρά τις δημόσιες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν το 2027, στελέχη της ΝΔ δεν αποκλείουν την πιθανότητα πρόωρης κάλπης, αξιοποιώντας το θετικό momentum μετά τη ΔΕΘ.
Το βασικό επιχείρημα υπέρ μιας τέτοιας κίνησης είναι ότι θα προλάβει την οργανωτική συγκρότηση νέων κομμάτων, τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά της ΝΔ, ενώ παράλληλα θα αξιοποιήσει το κλίμα συσπείρωσης.
Από την άλλη, η εμπειρία δείχνει ότι οι κυβερνήσεις που προκήρυξαν εκλογές αμέσως μετά από εξαγγελίες βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, καθώς οι πολίτες δεν είχαν προλάβει να δουν στην πράξη τα μέτρα. Συνεπώς, το σενάριο αιφνιδιασμού δεν συγκεντρώνει μεγάλες πιθανότητες, αν και κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει απολύτως.
Τα επιχειρήματα υπέρ και κατά των πρόωρων εκλογών
Υπέρ της προσφυγής στις κάλπες το φθινόπωρο προβάλλεται το επιχείρημα ότι η κυβέρνηση θα προλάβει την οργάνωση νέων κομμάτων τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά της ΝΔ. Ο Αντώνης Σαμαράς εφέρετο να διερευνά το ενδεχόμενο ίδρυσης νέου δεξιού κόμματος, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να εξετάζει σοβαρά την ανακοίνωση νέου πολιτικού φορέα.
Από την άλλη πλευρά, έμπειρα στελέχη της ΝΔ υπενθυμίζουν ότι όποια κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα και προχώρησε άμεσα σε εκλογές βρέθηκε τελικά σε δυσμενή θέση. Η λογική της «πρώτα εφαρμογής, μετά κάλπες» θεωρείται ασφαλέστερη, καθώς οι πολίτες καλούνται να κρίνουν με βάση το απτό αποτέλεσμα στην καθημερινότητά τους. Επομένως, το σενάριο των εκλογών το 2027 εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρή δυναμική.
Το σενάριο των τριπλών εκλογών
Σύμφωνα με τα τελευταία σενάρια που εξετάζει το Μέγαρο Μαξίμου, δεν αποκλείεται η χώρα να οδηγηθεί σε τρεις απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις το 2027, λόγω της αδυναμίας σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Το ενδεχόμενο αυτό δείχνει πόσο ασταθές είναι το πολιτικό τοπίο και πόσο δύσκολο είναι να προβλεφθούν οι εξελίξεις. Η συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού φαντάζει περιορισμένη, καθώς οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων παραμένουν χαοτικές.
Οι εσωκομματικές εκλογές στη Νέα Δημοκρατία
Αμέσως μετά τη ΔΕΘ θα ακολουθήσουν οι εσωκομματικές εκλογές στη Νέα Δημοκρατία, στις 23 Νοεμβρίου. Οι διαδικασίες αυτές αποκτούν ιδιαίτερο βάρος, καθώς θα αναδείξουν νέες τοπικές και νομαρχιακές ηγεσίες που θα αποτελέσουν το βασικό κορμό του κομματικού μηχανισμού ενόψει των εθνικών εκλογών.
Στη Δωδεκάνησο, η μοναδική μέχρι στιγμής υποψηφιότητα είναι αυτή της κ. Έφης Χαραλαμποπούλου, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι ισορροπίες παραμένουν συγκεκριμένες, εκτός αν στο μεσοδιάστημα εμφανιστεί νέος υποψήφιος.
Οι δημοσκοπικές τάσεις και οι πιθανές ανακατατάξεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια ιδιότυπη στασιμότητα: η ΝΔ παραμένει πρώτη με ποσοστά γύρω στο 25%–30%, όμως η διαφορά με τα υπόλοιπα κόμματα διατηρείται σε διψήφια επίπεδα. Η αντιπολίτευση, και ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ, δείχνει αδυναμία να κεφαλαιοποιήσει τη φθορά της κυβέρνησης.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης βρίσκεται υπό πίεση, με το κόμμα του να απειλείται από μικρότερους σχηματισμούς, ενώ η εσωτερική αμφισβήτηση εντείνεται. Το ενδεχόμενο μιας νέας αποτυχίας στις εθνικές εκλογές θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε αλλαγή ηγεσίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι εθνικές εκλογές αναμένεται να φέρουν μεγάλες ανακατατάξεις. Η πιθανότητα δημιουργίας νέων κομμάτων, η αστάθεια στο ΠΑΣΟΚ και η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να ανακτήσει πολιτική δυναμική συνθέτουν ένα ρευστό πολιτικό περιβάλλον.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ στις εθνικές εκλογές θα υπάρξουν εκπλήξεις στα Δωδεκάνησα, με τη συμμετοχή νέων αυτοδιοικητικών στελεχών που προέρχονται από την τοπική κοινωνία και φιλοδοξούν να ανανεώσουν το πολιτικό προσωπικό του κόμματος. Η επιλογή αυτή δείχνει τη διάθεση του κυβερνώντος κόμματος να ενισχύσει την απήχησή του σε περιφερειακό επίπεδο και να προσελκύσει ψηφοφόρους που επιζητούν φρέσκα πρόσωπα.
Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με νέο σύστημα
Μετά τις εθνικές εκλογές θα ακολουθήσουν οι δημοτικές και οι περιφερειακές, με νέο εκλογικό σύστημα που αλλάζει ριζικά τους όρους του παιχνιδιού. Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης εισάγει την «εναλλακτική ψήφο» και καταργεί τη δεύτερη Κυριακή, προβλέποντας την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών σε έναν μόνο γύρο.
Το νέο πλαίσιο αναμένεται να οδηγήσει σε πολυσυλλεκτικά ψηφοδέλτια και ευρύτερες συνεργασίες, καθώς η ανάγκη εξασφάλισης πλειοψηφίας από την πρώτη Κυριακή θα ωθήσει σε ενώσεις κομμάτων και συνδυασμών. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές θα αποτελέσουν, επομένως, κρίσιμο πεδίο αναμέτρησης και για την κεντρική πολιτική σκηνή, αφού τα αποτελέσματά τους θα επηρεάσουν άμεσα τον συσχετισμό δυνάμεων.
Η πολιτική περίοδος που ξεκινά θα είναι από τις πιο κρίσιμες της τελευταίας δεκαετίας. Η ΔΕΘ θα καθορίσει εάν η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει άμεσα τις εξαγγελίες της ή θα επιμείνει στην ολοκλήρωση της τετραετίας. Οι εσωκομματικές εκλογές στη ΝΔ θα αποτυπώσουν τις εσωτερικές ισορροπίες και θα δείξουν τη δυναμική των νέων στελεχών.
Οι εθνικές κάλπες, όποτε κι αν διεξαχθούν, θα φέρουν ανακατατάξεις και πιθανές εκπλήξεις, ενώ οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με το νέο σύστημα θα αναμορφώσουν τους συσχετισμούς στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο πολιτικής ρευστότητας, όπου τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.
