Ο Δεκαπενταύγουστος δεν είναι απλώς μια θρησκευτική επέτειος· είναι η «Πασχαλιά του καλοκαιριού». Είναι οι καμπάνες που σημαίνουν από τα χαράματα, οι ψαλμοί που αντηχούν στα καμπαναριά, οι μυρωδιές του βασιλικού και του θυμιάματος που γεμίζουν τον αέρα.
Παιδιά κάποτε, θυμόμαστε τις γιαγιάδες με το λευκό μαντήλι, να μας οδηγούν στην εκκλησία με το κερί τυλιγμένο σε λαδόκολλα. Μετά τη λειτουργία, οι ευχές «Καλή Παναγιά» και «Χρόνια Πολλά» γίνονταν σαν φυλαχτό στην καρδιά. Και ύστερα, το πανηγύρι: λουκουμάδες, τραγούδια, κλαρίνα και χοροί που έσμιγαν γενιές, εκεί όπου η χαρά και η πίστη αγκαλιάζονταν.
Η ελληνική λογοτεχνία έχει υμνήσει το πρόσωπο της Παναγίας. Ο Στρατής Μυριβήλης την περιέγραψε ως «τη μεγάλη Μάνα που σκύβει πάνω από τη μοίρα μας», ο Ελύτης την είδε να καθρεφτίζει στο βλέμμα της το φως του Αιγαίου, ενώ ο Παπαδιαμάντης την περπάτησε στα μονοπάτια των νησιών, να παρηγορεί και να προστατεύει.
Και κάθε τόπος έχει τη δική του Παναγία.
Η Παναγία της Τήνου, η Μεγαλόχαρη, προσελκύει χιλιάδες πιστούς που ανεβαίνουν γονατιστοί τον δρόμο προς τον ναό, κρατώντας τάματα και προσευχές. Στην Πάρο, η Παναγία Εκατονταπυλιανή, ένα από τα αρχαιότερα χριστιανικά μνημεία, γεμίζει με φως το νησί. Στο Βέρμιο, η Παναγία Σουμελά γίνεται το πνευματικό κέντρο των Ποντίων όλου του κόσμου. Στην Τήνο πάλι, πέρα από τη Μεγαλόχαρη, το όνομα της Παναγίας είναι άρρηκτα δεμένο με την ιστορική μνήμη: στις 15 Αυγούστου 1940, ανήμερα της γιορτής, το καταδρομικό «Έλλη» τορπιλίστηκε από ιταλικό υποβρύχιο, προμηνύοντας τον πόλεμο που θα ακολουθούσε.
Στη Μηχανιώνα, η θαυματουργή εικόνα βγαίνει στη θάλασσα για να ευλογήσει τα νερά και τους ψαράδες. Στη Λέρο, η Παναγιά του Χάρου συγκινεί με το μοναδικό της έθιμο, στο οποίο το εικόνισμα στολίζεται με φρέσκα κρίνα που ανθίζουν θαυματουργά. Στην Κάσο, η Παναγιά της Ελαφονήσου μαρτυρά τη ναυτική ψυχή του τόπου. Στην Κρήτη, η Παναγία Κερά της Κριτσάς και η Παναγία της Θυμιανής παραμένουν σημεία πίστης και αναφοράς.
Παναγία Τσαμπίκα στην Ρόδο
Ο Δεκαπενταύγουστος είναι το ελληνικό καλοκαίρι στο πιο αγνό του πρόσωπο: ταξίδι ψυχής, συνάντηση με την παράδοση και την οικογένεια, μνήμη και πίστη. Στην Παναγία προστρέχουμε στις χαρές και στις λύπες· εκεί αφήνουμε ευχαριστίες, ελπίδες και όνειρα. Και ίσως, όπως τότε που παιδιά περιμέναμε το πανηγύρι με ανυπομονησία, έτσι και σήμερα να προσμένουμε αυτήν την ημέρα, γιατί μέσα της χωράει όλη η Ελλάδα – η γη, η θάλασσα, η μουσική, το άρωμα του θυμιατού, η ζεστασιά των ανθρώπων και η σκέπη της Μεγαλόχαρης.
Καλή Παναγιά σε όλους, με υγεία και φως.
Οι πιο γνωστές Παναγίες της Ελλάδας
Παναγία της Τήνου (Μεγαλόχαρη) – Το μεγαλύτερο προσκύνημα της χώρας, σημείο αναφοράς για εκατοντάδες χιλιάδες πιστούς κάθε χρόνο.
Παναγία Εκατονταπυλιανή (Πάρος) – Από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα χριστιανικά μνημεία στην Ελλάδα, με ιστορία που φτάνει στον 4ο αιώνα.
Παναγία Σουμελά (Βέρμιο) – Πνευματικό κέντρο του ποντιακού ελληνισμού, με βαθιές ρίζες στη Μικρά Ασία.
Παναγιά της Μηχανιώνας – Γνωστή για το έθιμο να βγαίνει η εικόνα στη θάλασσα για να ευλογήσει τα νερά και τους ψαράδες.
Παναγιά του Χάρου (Λέρος) – Ξεχωριστή για τα κρίνα που ανθίζουν θαυματουργά κάθε Αύγουστο.
Παναγία της Κάσου – Σύμβολο της ναυτικής παράδοσης και της πίστης των νησιωτών.
Παναγία Κερά (Κρήτη) – Βυζαντινός ναός μοναδικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας.
Παναγία της Θυμιανής (Κρήτη) – Ιερό που συνδυάζει την ομορφιά της φύσης με τη θρησκευτική κατάνυξη.
