Η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή πρόκληση επηρεάζουν πλέον άμεσα τον ελληνικό τουρισμό, μεταμορφώνοντας το τοπίο και επαναπροσδιορίζοντας τις προτεραιότητες τόσο για μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες όσο και για μικρότερα τουριστικά καταλύματα. Οι επιχειρήσεις καλούνται να ανασχεδιάσουν τον τρόπο λειτουργίας τους, υιοθετώντας τεχνολογίες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και πρακτικές που περιορίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Δεν πρόκειται μόνο για ένα περιβαλλοντικό στοίχημα, αλλά και για μια νέα οικονομική στρατηγική. Η εξοικονόμηση ενέργειας μειώνει τα λειτουργικά κόστη, αναβαθμίζει τις υποδομές και ενισχύει την εικόνα των επιχειρήσεων στους περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους ταξιδιώτες. Ένα τέτοιο βιώσιμο μοντέλο δεν βασίζεται αποκλειστικά στις μαζικές αφίξεις, αλλά ενδυναμώνει την ανθεκτικότητα του τουριστικού τομέα έναντι κρίσεων ή διακυμάνσεων στις τιμές ενέργειας.
Καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση διαδραματίζει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Ομάδα Ερευνών Κτιριακού Περιβάλλοντος, που μελετούν πώς τα κτήρια μπορούν να μετατραπούν σε ενεργειακά αποδοτικές, βιώσιμες υποδομές. Όπως αναφέρει ο δρ. Βασίλης Ντούρος, είναι πλέον εφικτή η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα ξενοδοχεία κατά 72%, φτάνοντας ακόμη και κάτω από 120 κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό μέτρο το χρόνο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 30 ευρώ ανά τετραγωνικό ετησίως, ποσό καθόλου αμελητέο για μεγάλες μονάδες.
Οι μεγαλύτερες ενεργειακές ανάγκες αφορούν την ψύξη και το φωτισμό. Στην περίπτωση του φωτισμού, οι λύσεις είναι εύκολες και άμεσα αποδοτικές: LED, αισθητήρες και έξυπνα συστήματα διαχείρισης. Για την ψύξη και τη θέρμανση απαιτούνται πιο δομικές παρεμβάσεις, όπως ενίσχυση της θερμομόνωσης και σύγχρονα συστήματα διαχείρισης.
Η πράσινη μετάβαση ως στρατηγική επιλογή
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μαρινάκο, Αντιπρόεδρο της ΠΟΞ, η κλιματική κρίση επιβάλλει στα ξενοδοχεία να προχωρούν σε ενεργειακές επενδύσεις, τόσο για λόγους βιωσιμότητας όσο και για λόγους ανταγωνιστικότητας. Το 2024, πάνω από 1 δισ. ευρώ επενδύθηκε στον ξενοδοχειακό τομέα, με το 20% να αφορά δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό ποσοστό των μονάδων παρακολουθεί συστηματικά κατανάλωση νερού ή εφαρμόζει πρακτικές ανακύκλωσης.
Ένα νέο σύστημα περιβαλλοντικής κατάταξης ξενοδοχείων σχεδιάζεται από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, το ΤΕΕ και το Υπουργείο Τουρισμού, με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και την παροχή κινήτρων για πράσινες επενδύσεις.
Το παράδειγμα της φοιτητικής Εστίας του ΕΚΠΑ
Μέσα από το ευρωπαϊκό έργο ProGETonE, το ΕΚΠΑ υλοποιεί τη ριζική ενεργειακή ανακαίνιση της φοιτητικής Εστίας του. Πρόκειται για ένα πρότυπο έργο που αποτυπώνει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και ο ξενοδοχειακός τομέας: συνεχή λειτουργία, υψηλές απαιτήσεις άνεσης και μεγάλη κατανάλωση ενέργειας. Η ανακαίνιση προβλέπει σχεδόν μηδενική κατανάλωση, αντισεισμική προστασία και ενίσχυση της αρχιτεκτονικής ταυτότητας, αποδεικνύοντας ότι η πράσινη μετάβαση είναι εφικτή ακόμα και για παλαιά κτήρια.
Η καθηγήτρια Μαργαρίτα Ασημακοπούλου τονίζει ότι η ενεργειακή αναβάθμιση αποτελεί και παιδαγωγική πρόκληση, καθώς οι νέοι επιστήμονες πρέπει να εκπαιδευτούν στη λογική της βιωσιμότητας. Παράλληλα, απαιτείται και η περιβαλλοντική «εκπαίδευση» του ίδιου του τουρίστα, ώστε να κατανοεί τους περιορισμούς των προορισμών και να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του.
Η ανάγκη για προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα
Η κλιματική αλλαγή ήδη επηρεάζει το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας. Η αύξηση της θερμοκρασίας και οι συχνοί καύσωνες ενδέχεται να μειώσουν την ελκυστικότητα παραδοσιακών καλοκαιρινών προορισμών, ενώ παράλληλα δημιουργούνται ευκαιρίες σε ορεινές περιοχές λόγω της παράτασης της ζεστής περιόδου. Παράλληλα, η άνοδος της στάθμης και της θερμοκρασίας της θάλασσας απειλεί τα θαλάσσια οικοσυστήματα και αυξάνει τις ανάγκες σε ενέργεια για κλιματισμό.
Πολλά παλαιά ξενοδοχεία, ιδιαίτερα σε θερμές περιοχές, χαρακτηρίζονται από χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση του ΥΠΕΝ, η ενέργεια που καταναλώνεται σε νέα ή ανακαινισμένα κτήρια προσωρινής διαμονής έχει μειωθεί έως και 50% και η συμμετοχή της ηλιακής ενέργειας φτάνει το 35%. Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι η αλλαγή έχει ξεκινήσει.
Το στοίχημα για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού
Η επιτάχυνση αυτής της μετάβασης είναι ζωτικής σημασίας. Οι στόχοι της ΕΕ για το 2030 και το 2050 απαιτούν άμεση δράση. Κάθε καθυστέρηση αυξάνει το κόστος, μειώνει την ανθεκτικότητα και απειλεί την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού. Υπάρχουν διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, που μπορούν να στηρίξουν τη μετάβαση σε βιώσιμες υποδομές και να επεκτείνουν την τουριστική περίοδο.
Η αλλαγή είναι ήδη σε εξέλιξη. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συμβεί, αλλά αν θα κινηθούμε γρήγορα και αποφασιστικά προς μια τουριστική ανάπτυξη ανθεκτική, περιβαλλοντικά υπεύθυνη και οικονομικά βιώσιμη.
Πηγή: newmoney.gr
