Η νέα ακτοπλοϊκή σύνδεση που εγκαινίασε στις 31 Μαΐου η τουρκική εταιρεία Istanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. (IDO) μεταξύ Fethiye και Ρόδου, παρουσιάζεται ως ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος και των τοπικών οικονομιών. Για όσους όμως παρακολουθούν συστηματικά την τουρκική στρατηγική στο Αιγαίο, αποτελεί ένα ακόμη βήμα εδραίωσης της επιρροής της γείτονος μέσω των λεγόμενων «ενεργειών χαμηλής έντασης»
Το συγκεκριμένο δρομολόγιο καλύπτεται με ένα σύγχρονο ταχύπλοο 450 επιβατών, το οποίο τέσσερις φορές την εβδομάδα τον Ιούνιο και καθημερινά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, και ξανά τέσσερις φορές εβδομαδιαίως τον Σεπτέμβριο θα συνδέει την Ρόδο με την Fethiye, με ένα ταξίδι διάρκειας δύο ωρών.
Η ιδιαιτερότητα της κίνησης αυτής δεν βρίσκεται μόνο στη γεωγραφία του εγχειρήματος —με τη Ρόδο να αποτελεί νησί υψηλού στρατηγικού και αμυντικού ενδιαφέροντος— αλλά κυρίως στην ταυτότητα της εταιρείας.
Η IDO δεν είναι μια ιδιωτική εμπορική επιχείρηση, αλλά ανήκει στον Δήμο Κωνσταντινούπολης, με ιστορική σύνδεση με το τουρκικό κράτος και τις δημόσιες θαλάσσιες μεταφορές. Οποιαδήποτε επέκταση των δραστηριοτήτων της δεν μπορεί να ιδωθεί ξέχωρα από τον πολιτικό και γεωπολιτικό σχεδιασμό της Τουρκίας.
Η συγκεκριμένη γραμμή δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Εντάσσεται σε ένα δίκτυο διαρκώς εκτεινόμενων συνδέσεων ανάμεσα στα τουρκικά παράλια και τα 12 ελληνικά νησιά όπου εφαρμόζεται το καθεστώς της βίζας εξπρές για Τούρκους τουρίστες (Ρόδος, Κως, Χίος, Σάμος, Λέσβος, Λέρος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Καστελόριζο, Σύμη, Πάτμος και Αγαθονήσι).
Οι ροές ενισχύονται σταθερά. Το 2024, περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια Τούρκοι τουρίστες επισκέφθηκαν την Ελλάδα, αριθμός ρεκόρ που ξεπέρασε το προ πανδημίας επίπεδο του 2019. Για το 2025, οι επίσημες προβλέψεις κάνουν λόγο για πάνω από 1,4 εκατομμύρια επισκέπτες από την Τουρκία, με επίκεντρο τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Η δυναμική είναι υπαρκτή και απολύτως εκμεταλλεύσιμη. Κι όμως, παρά τα νούμερα, η ελληνική πλευρά παραμένει απλώς παρατηρητής.
Οι ελληνικές ακτοπλοϊκές εταιρείες —παρά τη διεθνή εμπειρία και την παρουσία τους σε σύνθετες αγορές— απουσιάζουν από τις γραμμές αυτές.
Ελάχιστες εξαιρέσεις όπως η Sea Dreams, η Exas Shipping ή μικροί τοπικοί φορείς δραστηριοποιούνται στις γραμμές αυτές περισσότερο πραγματοποιώντας ημερήσιες κρουαζιέρες και λιγότερο ακτοπλοία, ενώ οι μεγάλοι όμιλοι είτε αγνοούν είτε αποφεύγουν τη συμμετοχή. Το αποτέλεσμα είναι να διαμορφώνεται ένα ακτοπλοϊκό τοπίο υπό τουρκικό έλεγχο, όχι μόνο σε επίπεδο πλοίων, αλλά και προσωπικού, ναυλώσεων και όρων.
Η εικόνα είναι σαφής: εταιρείες όπως οι Turyol, Sky Marine Ferries, Meander Travel, Yesil Marmaris Lines, Bodrum Express Lines, Jalem Tur και Dentur Avrasya πραγματοποιούν δεκάδες δρομολόγια την εβδομάδα προς ελληνικά νησιά. Από την πλευρά της Ελλάδας, λίγες εποχικές και κυρίως τουριστικού χαρακτήρα εταιρείες συμπληρώνουν τη δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 75% των ελληνοτουρκικών ακτοπλοϊκών συνδέσεων εκτελείται σήμερα από τουρκικές εταιρείες, ενώ μόλις το 25% από ελληνικές, και αυτό κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, χωρίς σταθερή επένδυση σε γραμμές, στόλο ή παρουσία.
Το ερώτημα που τίθεται δεν είναι απλώς γιατί οι ελληνικές εταιρείες δεν συμμετέχουν. Είναι γιατί, παρά τα δεδομένα που καταδεικνύουν τη ζήτηση, το ενδιαφέρον και το κέρδος, παραμένουν εκτός παιχνιδιού.
Αν δεν υπάρξει άμεση αναθεώρηση του πλαισίου και ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας, τότε τα ελληνικά νησιά θα συνεχίσουν να συνδέονται —και να εξαρτώνται— από τουρκικά συμφέροντα. Και μαζί με την τουριστική ροή, θα ρέει και πολιτική επιρροή, έστω και ανεπίσημα. Η Τουρκία γνωρίζει καλά τη δύναμη της καθημερινής επαφής, των συνηθειών, των σχέσεων. Και τις αξιοποιεί ανάλογα.
Πηγή: reporter.gr
