– «Βρήκα πευκοβελόνες λουσμένες με οινόπνευμα» – «Να μας παρουσιάσει το κλιμάκιο της Πυροσβεστικής που ήρθε από την Αθήνα το σχέδιο που είχε για την αντιμετώπιση της φωτιάς»
Η συνέντευξη με τον Παναγιώτη Εγγλέζο έγινε σταδιακά τις προηγούμενες ημέρες. Σε κάθε αναζωπύρωση, κάθε που σήμαινε συναγερμός μέσω του ασυρμάτου, κάθε φορά που τον καλούσαν για συνδρομή, βάζαμε άνω τελεία…
Εν μέσω της αγωνίας για τη διάσωση του δάσους του Προφήτη Ηλία, των επιχειρήσεων για την κατάσβεση, του συντονισμού των εθελοντών, ο επικεφαλής της Εθελοντικής Ομάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου περιέγραψε στη «δημοκρατική» όλα όσα συνέβαιναν στην περιοχή ευθύνης του όλες αυτές τις εφιαλτικές μέρες.
Ούτε σε αυτή μας τη συζήτηση μάσησε τα λόγια του. Ξεκαθάρισε ότι μόλις ολοκληρωτικά μπει τέλος σε όλα τα μέτωπα της φωτιάς, θα μιλήσει. Για όσα θλιβερά είδε, για όσα συγκινητικά έζησε, για τις φορές που οργίστηκε, για όσα προκάλεσαν την τεράστια οικολογική καταστροφική στη Ρόδο.
«Δεν θέλω να βάλεις φωτογραφία δική μου, θα βάλεις των εθελοντών που περάσαμε νύχτα μέρα μαζί εδώ πάνω», μου είπε όταν καταφέραμε να ολοκληρώσουμε τη συζήτηση.
«Αν αυτή η καταστροφή αφήνει κάτι καλό πίσω της, είναι ο εθελοντισμός και η διαπίστωση του κόσμου ότι αν δεν κινητοποιηθούμε εμείς οι ίδιοι οι πολίτες κι αν δεν δουλέψουμε με τα χέρια μας, δεν θα μας βοηθήσει κανένας… Αυτό να γράψεις». Και γράψαμε κι αυτό και όλες τις πικρές αλήθειες για όσα συνέβησαν στο μέτωπο του Προφήτη Ηλία…
• Θέλω ξεκινώντας να σε ρωτήσω, αν έχεις ξαναδεί τέτοια κατάσταση σαν αυτή που βιώσαμε με τη φωτιά όλες αυτές τις μέρες.
Στη Ρόδο πρώτη φορά. Είχαμε ζήσει τις φωτιές του ’81 και του 2008. Το 2008 η φωτιά είχε ξεκινήσει από τα Απόλλωνα, αλλά τότε ήταν τελείως διαφορετικές οι συνθήκες. Είχε 10 μποφόρ, υπήρχε ξηρασία. Και δεν έκαψε σε έκταση πλάτος, έκαψε σε μήκος. Τώρα η φωτιά πάει πίνει καφέ στη Γλύστρα, κάνει βουτιά στο Χαράκι και ξαναγυρίζει.
• Υπάρχουν ενδείξεις για εμπρησμό;
Ναι, υπάρχουν. Δέχθηκα, ανάμεσα σε πολλά τηλεφωνήματα, ένα πριν από λίγο από Μαλώνα-Μάσαρη και μου είπαν ότι στις 3 τα ξημερώματα από το πουθενά ενώ είχαμε σβήσει τα πάντα ξέσπασε φωτιά. Αυτό για εμένα λέει πολλά. Υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες. Εγώ βρήκα πευκοβελόνες σε 10 σημεία λουσμένες με οινόπνευμα.
• Λες ότι υπάρχει οργανωμένο σχέδιο;
Λέω ότι προφανώς κάποιοι εκμεταλλεύθηκαν την αναρχία και την ανικανότητα ορισμένων. Και βρήκαν πρόσφορο έδαφος.
• Εσύ πόσα χρόνια επιχειρείς σε φωτιές;
Εγώ είμαι ενεργός εθελοντής πυροσβέστης από το 2007.
• Τώρα πώς είναι τα πράγματα στον Προφήτη Ηλία;
Εμείς την ελέγχουμε προς το παρόν τη φωτιά.
• Πάλι μόνοι σας είστε;
Αυτό μην το ξαναρωτήσετε… Ενα πεζοπόρο τμήμα ήρθε για να μας βοηθήσει, τώρα πρόσφατα. Αν μας δεις, νομίζεις ότι είμαστε ζωντανοί νεκροί. 10η μέρα στη φωτιά άυπνοι και συνεχώς σε επαγρύπνηση. Φτύνουμε στάχτες και πίσσα… Χθες κατάφερα να κοιμηθώ δύο ώρες.
• Πού κοιμήθηκες, εκεί στο μέτωπο;
Το κρεβάτι μας είναι κούτες από χαρτόνια χάμω και προσκέφαλο η τσάντα μας, όλες αυτές τις μέρες.
• Πόσα άτομα είστε στην ομάδα;
Στην ομάδα μου είμαστε 25 άτομα που παραμένουμε εδώ στο μέτωπο. Το βράδυ μένουμε 15, τους υπόλοιπους 10 τους διώχνω με το ζόρι να πάνε να ξεκουραστούν. Μέλος μας είναι μηχανικός, έχει μαγαζί το οποίο είναι δέκα μέρες κλειστό επειδή είναι εδώ. Ο άλλος είναι ηλεκτρολόγος, έχει παρατήσει τις δουλειές του και κάθεται μαζί μας. Και με την ευκαιρία που μου δίνεις, θέλω να πω το εξής: Μην διανοηθεί κανείς εργοδότης να κόψει μεροκάματο από τους πιστοποιημένους εθελοντές που επιχειρούν στα μέτωπα της φωτιάς. Θα γίνει χαμός, ειλικρινά σου μιλάω.
• Σε ακούω οργισμένο.
Είμαι. Για πολλά και με πολλούς. Αλλά θα έρθει η ώρα που θα μιλήσουμε και γι΄αυτά. Προέχει να σβήσει η φωτιά σε όλα τα μέτωπα. Είναι επικίνδυνες οι αναζωπυρώσεις και δεν πρέπει να εφησυχάζουμε ούτε λεπτό, ασχέτως αν εδώ στον Προφήτη Ηλία προς το παρόν είναι καλύτερα τα πράγματα.
• Μεταξύ σας τι συζητάτε όταν δεν επιχειρείτε;
Κάνουμε την προσευχή μας για μας και για όσους επιχειρούν στα άλλα μέτωπα και ευχόμαστε να έχουμε δύναμη να αντέξουμε και να τα καταφέρουμε να μη γίνει στη δυτική πλευρά αυτό που γίνεται στην ανατολική. Μέχρι στιγμής έχουμε καταφέρει να σώσουμε Ελεούσα, Διμυλιά, Απόλλωνα, Αγιο Σουλά, Σορωνή και ό,τι υπάρχει από πίσω. Αυτά έχουν μείνει. Δεν έχει ρίξει πυροσβέστης νερό εδώ πέρα στον Προφήτη Ηλία. Να το γράψεις αυτό. Ενα πυροσβεστικό όχημα υπάρχει μόνο πάνω στις κεραίες.
• Ερχονται εθελοντές εκεί που είστε;
Βεβαίως. Ερχονται εθελοντές και τους στέλνω κάτω. Τους λέω παιδιά εμείς εδώ τα καταφέρνουμε, πηγαίνετε βοηθήστε κάτω τους άλλους που καίγονται οι περιουσίες τους.
• Τέτοια κινητοποίηση εθελοντών εσύ έχεις ξαναδεί;
Είδα και στη φωτιά στις Πεταλούδες. Αλλά αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι πρωτόγνωρο. Ξέρεις γιατί; Γιατί εδώ κινδύνευαν τα σπίτια τους, οι περιουσίες των φίλων τους, των γνωστών τους… Η φωτιά απείλησε 15 χωριά. Σε 15 χωριά από έναν γνωστό να έχει ο καθένας, μπορείς να καταλάβεις την κινητοποίηση. Αν δεν ήταν αυτοί οι άνθρωποι όμως… Το τηλέφωνό μου δεν σταματάει να χτυπάει, με ρωτάνε εθελοντές πού να πάνε, τι να κάνουν… Πώς μπορούν να βοηθήσουν. Με κάθε τρόπο. Μέχρι και μάνικες στα οχήματα της Πυροσβεστικής δίνουν οι εθελοντές.
• Ανάμεσα στους εθελοντές είδαμε και πολλά παιδιά.
Βεβαίως. Θα σου πω για μένα εδώ που έχω την παρέα της κόρης μου, μαζί κι εκείνη, που είναι στα 15. Παιδιά 14, 15, 16, 17 χρονών. Αλλά και ανθρώπους 60, 70 ετών. Από το χωριό έρχονται ηλικιωμένοι άνθρωποι και μας κουβαλούν νερό. Ο καθένας ό,τι μπορεί. Απίστευτα πράγματα. Ειδικά η νεολαία. Στην περιοχή Σάλακο προς Προφήτη Ηλία, ήρθαν παιδιά από τη Λίνδο και μας είπαν είμαστε στη διάθεσή σας, πείτε μας τι να κάνουμε. Ηρθαν από Μάσαρη, Αφάντου, Κρητηνία, Αγιο Ισίδωρο… Και σας μιλάω μόνο για τα παιδιά που ήρθαν εδώ σε εμάς στον Προφήτη Ηλία να βοηθήσουν. Από όλα τα χωριά μας κινητοποιήθηκαν άνθρωποι σε όλα τα μέτωπα. Ηρθε ένας άνθρωπος από τη Σορωνή που είχε ένα βυτίο πάνω στο αυτοκίνητό του, το όνομά του είναι Μανώλης. Καινούργιο αυτοκίνητο 4Χ4, το διέλυσε για να μας κουβαλάει νερό και δεν είπε τίποτα. Η προσπάθεια στον Προφήτη Ηλία ήταν από κοινού της ΕΘΟΜΑΚ Σαλάκου, της Ομάδας Εθελοντών από Διμυλιά Ελεούσα, του πεζοπόρου Τμήματος της Πυροσβεστικής από τη Σάμο που ενσωματώθηκε μαζί μας τις τελευταίες ημέρες, ενός οχήματος της ΕΤΑΙΠΡΟΦΥΚΑ, της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Ρόδου αλλά και των γύρω κατοίκων των χωριών που με όλα τα μέσα οι άνθρωποι μάς τροφοδοτούσαν νερό. Λειτουργούσαμε και λειτουργούμε ως μια ομάδα.
• Δύσκολος αγώνας…
Πολύ δύσκολος. Εδώ στον Προφήτη Ηλία, αν η φωτιά μας έφευγε μερικά μέτρα, πάει από τη μια μεριά προς Απόλλωνα και από την άλλη προς Σάλακο. Και μετά θα ακολουθούσε το χάος. Αυτή την αγωνία μοιραζόμαστε όλοι. Τι να σας πω… Μέλος μας έσβηνε φωτιά με κατεστραμμένο από τη φωτιά άρβυλο. Και για να μη χάσει χρόνο, το τύλιξε με μονωτική ταινία μέχρι να τελειώσει η πυρόσβεση.
• Και είστε σε ετοιμότητα 24 ώρες το 24ωρο;
Ναι, εννοείται. Κάνουμε περίπολο ανά μισή ώρα. Ουσιαστικά δεν κοιμάται, δεν ξεκουράζεται κανένας μας. Για παράδειγμα χθες πέσαμε στις 3 το πρωί να κοιμηθούμε λίγο και στις 5 βλέπω καπνό. Ευτυχώς δεν ήταν τελικά, ήταν από τη διαφορά θερμοκρασίας και την υγρασία που έβγαινε μέσα από το δάσος και φαινόταν σαν καπνός. Μέχρι να δούμε όμως τι ήταν, ποιος μπορούσε να ξανακοιμηθεί μετά… Είναι ψυχοφθόρο και είναι εξοντωτικό. Εμείς οι εθελοντές είμαστε στη φωτιά όσο μπορούμε να αντέξουμε, δεν κάνουμε οκτάωρα. Επιπλέον εγώ προσωπικά έχω τη μεγάλη ευθύνη του συντονισμού ως επικεφαλής της Ομάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου και τους εθελοντές που είναι από Διμυλιά-Ελεούσα και από Σορωνή, ακόμα και το πεζοπόρο της πυροσβεστικής από τη Σάμο, που είναι στη δική μας περιοχή, πρέπει να τα συντονίζω με απόλυτο σεβασμό στο ρόλο και στο έργο του καθενός. Εμείς όμως ξέρουμε καλύτερα την περιοχή και γι΄αυτό έχουμε αναλάβει αυτό το ρόλο.
• Εχετε εικόνα εκεί πάνω που βρίσκεστε της αναγνώρισης του τεράστιου έργου των εθελοντών της Ρόδου, όχι μόνο στο νησί μας αλλά σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό;
Κοίτα, την ώρα που πρέπει να ξεκουραστούμε, μπαίνουμε στο διαδίκτυο και βλέπουμε τι συμβαίνει και όλα αυτά που γράφουν για την προσφορά των εθελοντών σε όλα τα μέτωπα. Στην διαδικτυακή σελίδα της Ομάδας μας, μου έρχονται μηνύματα από Αμερική, Καναδά, Σουηδία, Γερμανία από ομογενείς που θέλουν να μας στείλουν χρήματα και εξοπλισμό και για να καλύψουν όποιες άλλες ανάγκες έχουμε. Δημιουργείται μια αλυσίδα προσφοράς γύρω από τις εθελοντικές ομάδες που συμμετέχουν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς της Ρόδου. Η ΓΣΕΕ για παράδειγμα στέλνει είδη πυρόσβεσης αξίας 3.000 ευρώ στην ομάδα μας. Κλιμάκιο της ALPHA BANK από την Αθήνα, θα μας παραδώσει 10 κράνη πυρόσβεσης.
• Με τη φωτιά τι γίνεται, πώς τα βλέπεις τα πράγματα;
Τι να λέμε… Εφτασε στη Γλύστρα και πάλι δεν έσβησε. Ούτε εκεί μπορούσαν να την πιάσουν. Αυτά όλα τα λάθη και τις παραλείψεις και όχι από τους ντόπιους, αλλά εκείνους που μας έστειλαν για να βοηθήσουν στην κατάσβεση, θα τα πούμε μόλις σβήσει η φωτιά. Ολα θα τα πούμε. Το αίτημά μας, είναι ένα. Να μας παρουσιάσει το κλιμάκιο της Πυροσβεστικής που ήρθε από την Αθήνα το σχέδιο που είχε για την αντιμετώπιση της φωτιάς.
• Είδαμε κάποια στιγμή και την αγανάκτησή σου όταν απηύθυνες έκκληση για ρίψεις νερού από αέρος.
Ναι, παρακαλούσαμε για μια ρίψη νερού από αέρος για να μην καεί ο Προφήτης Ηλίας. Τα μηχανήματα που έχουμε εμείς δεν είναι τόσο δυνατά. Και ξέρεις τι εισπράξαμε στο αίτημά μας; Ειρωνεία. Μόνοι μας τη σβήσαμε τελικά τη φωτιά στον Προφήτη Ηλία. Αλλά θα τα πούμε με το όνομά τους όλα για το πώς έγινε ο σχεδιασμός από την Αθήνα και πώς έγινε η κατανομή των δυνάμεων. Εδώ είχαμε ένα πυροσβεστικό όχημα πέντε τόνων που ήρθε από την Κω στις 5 το απόγευμα της Τετάρτης και μας το πήραν πίσω στις 6 το απόγευμα. Το πυροσβεστικό που βρίσκεται πάνω στις κεραίες, δεν έχει όπισθεν, το σπρώχνουμε εμείς. Μέχρι σήμερα που μιλάμε δεν ξέρει κανένας αρμόδιος από την Πυροσβεστική τι έχει κάψει η φωτιά στον Προφήτη Ηλία και τι έχει μείνει. Δεν μας ρώτησε κανένας.
• Επειδή ξέρουν ότι μπορείτε να τα καταφέρετε;
Επειδή ξέρουν ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε; Ισως. Ή μπορεί να συμβαίνει και κάτι άλλο που εμείς δεν γνωρίζουμε. Θα τα πούμε όλα. Γιατί αν είναι να αρχίσουν να πέφτουν κεφάλια θα πρέπει να αρχίσουν από ψηλά. Μέχρι που είχε ο διοικητής της Πυροσβεστικής Ρόδου, ο Βενιός, δικαίωμα να διοικεί, υπήρχε έλεγχος. Μετά που ανέλαβαν ο Ηλιος, ο Δίας και όλο το ηλιακό σύστημα -έτσι είναι οι κωδικοί τους- δεν ξέρουμε τι μας περιμένει. Κι αυτά που σου λέω εγώ, θα στα επιβεβαιώσουν και οι εκατοντάδες εθελοντές που ήρθαν εδώ. Ξέρεις τι έγινε όταν σβήσαμε τη φωτιά στον Προφήτη Ηλία, την πρώτη φορά που φοβόμασταν για αναζωπυρώσεις και έγραψα στο facebook, «βοήθεια είμαστε μόνοι μας»; Ηρθαν 200 άτομα από όλα τα χωριά της Ρόδου. Και όλο το βράδυ μέσα στη νύχτα περπατούσαμε μέσα στα καμένα και σβήναμε τις εστίες. Δεν έχει ξαναγίνει αυτό το πράγμα. Οταν ήρθε το πεζοπόρο της Σάμου και το είδε μάς είπαν τα παιδιά ότι πρώτη φορά το βλέπουν αυτό το πράγμα. Η φωτιά σβήνεται από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 6 το πρωί. Γιατί τη βλέπεις πού είναι, βλέπεις πού πας, δεν την κυνηγάς. Αυτό κάνουμε. Το πιο συγκλονιστικό απ΄όλα που βλέπουμε εδώ είναι ο εθελοντισμός. Δηλαδή βλέπουμε κάποιους χαρακτηρισμούς να μας λένε ήρωες, δεν είμαστε εμείς οι ήρωες εθελοντές. Τα παιδιά είναι που στέκονται δίπλα μας. Που δεν πάνε στη θάλασσα, που δεν πάνε στην καφετέρια και έρχονται εδώ. Εχω τέσσερα παιδιά που έρχονται από τη Σορωνή, 15 χρονών. Ερχονται κάθε μέρα στις 6 το πρωί και φεύγουν στις 12 το βράδυ. Αν αυτή η καταστροφή αφήνει κάτι καλό πίσω της, αυτό είναι. Ο εθελοντισμός και η διαπίστωση του κόσμου ότι αν δεν κινητοποιηθούμε εμείς οι ίδιοι, οι πολίτες και αν δεν δουλέψουμε με τα χέρια μας, δεν θα μας βοηθήσει κανένας…
