Καμπανάκι για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον στη Ρόδο – Απόφαση-καταπέλτης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου αποκαλύπτει σοβαρές παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας – Χωρίς άδεια λειτουργίας η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων επί χρόνια
Με απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη Δωδεκανήσου κ. Χρήστου Ευστρατίου, επιβλήθηκε πρόστιμο συνολικού ύψους 19.906,54 ευρώ στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ρόδου (ΔΕΥΑΡ), για σοβαρή παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Η καταγγελλόμενη παραβίαση αφορά τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στην Κρεμαστή, χωρίς να υπάρχει σε ισχύ η απαιτούμενη περιβαλλοντική άδεια, όπως επιβάλλει ο νόμος 4014/2011 και οι επανειλημμένα επικαιροποιημένες κοινοτικές οδηγίες.
Η διαπίστωση της παράβασης τεκμηριώθηκε μέσα από σειρά επιθεωρήσεων, εργαστηριακών ελέγχων και αυτοψιών, οι οποίες ενεργοποιήθηκαν τόσο από την Περιφέρεια όσο και από εισαγγελικές εντολές. Οι ελεγκτές εντόπισαν ότι η εγκατάσταση λειτουργούσε εκτός νομοθετικού πλαισίου, με ελλείψεις τόσο στη διαχείριση όσο και στην ποιότητα των εξερχόμενων αποβλήτων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η απολύμανση μέσω χλωρίωσης απουσίαζε εντελώς.
Μακρόχρονη παραβίαση και επαναλαμβανόμενα ευρήματα
Το πρόβλημα δεν είναι περιστασιακό. Η λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού Κρεμαστής αποτελεί αντικείμενο περιβαλλοντικής και διοικητικής διερεύνησης εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Απόφαση του 1999 ενέκρινε προσωρινά τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας της εγκατάστασης, οι οποίοι έπαψαν να ισχύουν από το 2004. Έκτοτε, σύμφωνα με την Περιφέρεια, η μονάδα λειτουργεί χωρίς θεσμική κάλυψη.
Το 2019 και το 2020 είχαν επιβληθεί ξανά διοικητικές κυρώσεις στη ΔΕΥΑΡ για τις ίδιες ή παρόμοιες παραβάσεις, ωστόσο καμία από τις αποφάσεις αυτές δεν συνοδεύτηκε από πλήρη συμμόρφωση. Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, με αποκορύφωμα τις αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν το 2024 και το 2025, ύστερα από εντολές της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ρόδου.
Επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον
Οι διαπιστώσεις των ελέγχων δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Ο βιολογικός καθαρισμός, σύμφωνα με τις εκθέσεις, ρυπαίνει το υδάτινο περιβάλλον, με καταγραφή ρύπανσης ποταμού από ανεπεξέργαστα απόβλητα. Παράλληλα, η απουσία επαρκούς απολύμανσης αυξάνει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, ιδίως σε περίοδο αυξημένων θερμοκρασιών και τουριστικής πίεσης.
Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έπειτα από τα ευρήματα, χαρακτήρισαν τη λειτουργία της μονάδας ως επικίνδυνη και μη σύμφωνη με τις θεμελιώδεις προδιαγραφές ασφαλείας. Το γεγονός αυτό οδήγησε όχι μόνο στην επιβολή του προστίμου αλλά και στην κατάρτιση Πλάνου Διορθωτικών Ενεργειών, η υλοποίηση του οποίου θεωρείται υποχρεωτική και επείγουσα.
Νομικές και πολιτικές προεκτάσεις
Η απόφαση προβλέπει τη δυνατότητα προσφυγής της ΔΕΥΑΡ εντός 60 ημερών στο Διοικητικό Πρωτοδικείο. Ωστόσο, η ουσία του ζητήματος ξεπερνά τα όρια ενός τυπικού προστίμου. Η υπόθεση βρίσκεται ήδη υπό προκαταρκτική εξέταση, με έγγραφα να έχουν διαβιβαστεί στο Πρωτοδικείο Ρόδου. Οι Αρχές ερευνούν αν υφίστανται ποινικές ευθύνες για υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή για εγκληματική αμέλεια.
Τι μένει να γίνει
Η Περιφέρεια υπογραμμίζει πως η επιβολή του προστίμου είναι ανεξάρτητη από την εφαρμογή των διορθωτικών ενεργειών που έχουν ήδη ζητηθεί. Η ΔΕΥΑΡ, ακόμη και αν προσφύγει δικαστικά, οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην αδειοδότηση της μονάδας και στη συμμόρφωση με τους όρους επεξεργασίας λυμάτων.
Η κοινωνία της Ρόδου περιμένει λύσεις, όχι εξηγήσεις. Και το περιβάλλον δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Η υπόθεση αυτή δεν αποτελεί απλώς ένα νομικό ή διοικητικό επεισόδιο, αλλά έναν καθρέφτη των παθογενειών που εξακολουθούν να πλήττουν τη διαχείριση των δημοτικών υποδομών στην Ελλάδα.
