• Την 30ή Μαΐου 2025 θα κριθεί το θέμα της εκτέλεσης και τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης του δημοτικού ανθόκηπου • Αναλυτική παρουσίαση της υπόθεσης που αφορά πέντε προσφυγές της εταιρείας κατά του Δήμου Ρόδου σχετικά με παρατάσεις και τροποποιήσεις σε έργο οπτικοακουστικού θεάματος
Μία υπόθεση που απλώνεται σε δικαστικά έδρανα, δημοτικά συμβούλια και απασχόλησε για μεγάλο χρονικό διάστημα την επικαιρότητα θα αναβιώσει την 30ή Μαΐου 2025 ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς (μεταβατική έδρα Ρόδου).
Πρωταγωνιστές: η εταιρεία ειδικού σκοπού «Ήχος και Φως ΑΕ» και ο Δήμος Ρόδου. Αντικείμενο της διαμάχης: η σύμβαση παραχώρησης της χρήσης και εκμετάλλευσης του οπτικοακουστικού θεάματος στον δημοτικό ανθόκηπο πλατείας Ρίμινι, μία συμφωνία που υπογράφηκε το 2018 μετά από διεθνή διαγωνισμό και έκτοτε βρίσκεται σε τροχιά συγκρούσεων.
Τον Φεβρουάριο του 2018, η ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού αναδείχθηκε μέσω διεθνούς ανοικτού διαγωνισμού ως ανάδοχος για την υλοποίηση και εκμετάλλευση ενός πρωτοποριακού οπτικοακουστικού θεάματος στον δημοτικό ανθόκηπο πλατείας Ρίμινι στη Ρόδο. Η σύμβαση που υπεγράφη τότε με τον Δήμο Ρόδου, αποτελούσε το επιστέγασμα μίας προσπάθειας για την πολιτιστική και τουριστική αναβάθμιση της περιοχής. Το έργο στόχευε στην αξιοποίηση ενός εμβληματικού δημοτικού χώρου με την εγκατάσταση σύγχρονου εξοπλισμού, προβολών, ηχητικών εγκαταστάσεων και διαδραστικού περιεχομένου.
Η αρχική σύμβαση όριζε ως καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης των εργασιών τον Δεκέμβριο του 2018. Ωστόσο, ήδη από τα πρώτα έτη εφαρμογής της, η ανάγκη για τροποποιήσεις στο χρονοδιάγραμμα έγινε εμφανής. Ο Δήμος Ρόδου, αναγνωρίζοντας τις τεχνικές, θεσμικές και λειτουργικές προκλήσεις, χορήγησε τρεις διαδοχικές παρατάσεις της προθεσμίας, επεκτείνοντας τη διάρκεια εκτέλεσης μέχρι τον Απρίλιο του 2020. Οι εν λόγω παρατάσεις εγκρίθηκαν με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου (1171/2018, 328/2019, 690/2019) και βασίστηκαν σε αιτιολογημένα αιτήματα της εταιρείας που αφορούσαν στην ανάγκη ολοκλήρωσης κρίσιμων υποδομών και τον συντονισμό με δημόσιες υπηρεσίες, ιδίως την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Πολιτισμού.
Καθώς πλησίαζε η προθεσμία της 30ής Απριλίου 2020, η εταιρεία κατέθεσε νέο αίτημα παράτασης, αυτή τη φορά για διάστημα 12 μηνών. Η αίτηση συνοδευόταν από εκτενή τεκμηρίωση που περιελάμβανε τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, η οποία είχε εν τω μεταξύ ξεσπάσει και επηρέαζε κάθε πτυχή της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, η εταιρεία ανέφερε ότι η πανδημία είχε καταστήσει αδύνατη την παρουσία ειδικών συνεργατών, τεχνικών, σκηνοθετών και δημιουργών από το εξωτερικό. Επιπλέον, επισήμανε ότι πολλές από τις εργασίες εξαρτόνταν από την έγκριση επικαιροποιημένων μελετών, η διαδικασία των οποίων είχε καθυστερήσει λόγω διοικητικών καθυστερήσεων που δεν μπορούσαν να αποδοθούν σε υπαιτιότητα του αναδόχου.
Η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Ρόδου, σε συνεδρίασή της στις 4 Μαΐου 2020, απέρριψε το αίτημα της εταιρείας με την απόφαση 239/2020. Στην απόφασή της, η Επιτροπή δεν αναγνώρισε επαρκή νομική βάση για τη χορήγηση της αιτούμενης παράτασης, παραπέμποντας στην ανάγκη ολοκλήρωσης των εργασιών εντός 75 ημερών και στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η απόφαση αυτή αποτέλεσε την αφετηρία μιας σειράς προσφυγών και νομικών ενεργειών από την πλευρά της εταιρείας.
Η πρώτη προσφυγή της «ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΦΩΣ Α.Ε.» κατατέθηκε κατά της συγκεκριμένης απόφασης, καθώς και κατά της μεταγενέστερης 450/2020, η οποία απορρίπτει σχετική ένσταση της εταιρείας. Παράλληλα, η εταιρεία κατέθεσε αίτηση-όχληση, επικαλούμενη το άρθρο 17 της σύμβασης, με την οποία ζήτησε επισήμως την τροποποίηση της συμφωνίας ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Και αυτό το αίτημα απορρίφθηκε από την Οικονομική Επιτροπή με την απόφαση 451/2020, γεγονός που οδήγησε στην κατάθεση επιπλέον προσφυγών.
Συνολικά, πέντε προσφυγές έχουν κατατεθεί από την εταιρεία ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς (μεταβατική έδρα Ρόδου): ΠΡ204/2020, ΠΡ307/2020, ΠΡ308/2020, ΠΡ375/2020 και ΠΡ297/2021. Οι προσφυγές αφορούν στην απόρριψη αιτημάτων τόσο για παράταση όσο και για ουσιαστική τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης. Η εκδίκαση των υποθέσεων έχει προγραμματιστεί για τις 30 Μαΐου 2025.
Στην επιχειρηματολογία της, η εταιρεία τονίζει ότι η προθεσμία περαίωσης δεν τηρήθηκε όχι λόγω δικής της αμέλειας ή αδράνειας, αλλά λόγω εξωτερικών παραγόντων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνει διοικητικές καθυστερήσεις, έργα που όφειλε να εκτελέσει ο Δήμος και δεν υλοποιήθηκαν, καθώς και την έκτακτη ανάγκη της πανδημίας. Παράλληλα, στηρίζει τη νομική της θέση στις διατάξεις του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων, που προβλέπουν δυνατότητα τροποποίησης και παράτασης όρων υπό εξαιρετικές συνθήκες, αλλά και στις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου περί ανωτέρας βίας και απρόβλεπτης μεταβολής των συνθηκών.
Η εταιρεία προβάλλει ότι η πανδημία συνιστά συνθήκη ανωτέρας βίας, η οποία εμπόδισε καθοριστικά την πρόοδο των εργασιών. Αναφέρει ότι η πλειονότητα των ειδικών συνεργατών της (καλλιτεχνικοί, τεχνικοί, ηθοποιοί, παραγωγοί, σχεδιαστές animation) προέρχονται από το εξωτερικό και βρέθηκαν σε χώρες με αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Τονίζει επίσης ότι μεγάλο ποσοστό των προβλεπόμενων επενδύσεων έχει ήδη υλοποιηθεί, και ότι οποιαδήποτε αναστολή ή καταγγελία της σύμβασης θα οδηγήσει σε απαξίωση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων.
Το διακύβευμα της υπόθεσης είναι διττό: από τη μία πλευρά, τίθεται ζήτημα προστασίας της οικονομικής ισορροπίας μόας σύμβασης παραχώρησης που επλήγη από εξωγενείς κρίσεις. Από την άλλη, ανακύπτει θέμα ερμηνείας και εφαρμογής του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων σε καιρούς κρίσης, όπως αυτοί της πανδημίας. Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για παρόμοιες υποθέσεις στο μέλλον, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στη διαχείριση θεμάτων καθυστέρησης και τροποποίησης έργων με δημόσια συμμετοχή.
Η υπόθεση της «ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΦΩΣ Α.Ε.» εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συζητήσεων για την ευελιξία των δημόσιων φορέων στη διαχείριση έργων που πλήττονται από έκτακτες περιστάσεις και επαναφέρει στον δημόσιο διάλογο την ανάγκη για σαφή και αποτελεσματικά εργαλεία προσαρμογής των δημοσίων συμβάσεων στις σύγχρονες προκλήσεις.
