Η θέση του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ν. Ρόδου για το ΕΣΧΑΔΑ Αφάντου

Προς:

• ΓΓ Δημόσιας Περιουσίας, κ. Νίκο Ματζάκο,
• Γραμματέα του ΚΣΔΠ κ. Μαρίνο Παπαδάκη
• ΤΑΙΠΕΔ

Κοιν.

• Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου
• Δήμαρχο Ρόδου
• Βουλευτές Νομού Δωδεκανήσου

                                                                                                Ρόδος, 20/05/2016

Αξιότιμοι κύριοι,

Σας αποστέλλουμε αυτή την επιστολή ενόψει της επικείμενης συνεδρίασης του Κεντρικού Συμβουλίου Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας και της έγκρισης του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης (ΕΣΧΑΔΑ) για την αξιοποίηση του Βόρειου και Νότιου Αφάντου εκτάσεως 1359 και 255,7 στρεμμάτων αντίστοιχα πριν την αποστολή στο ΣτΕ και την τελική του θεσμοθέτηση. Δε θα αναφερθούμε στο ιστορικό της διαδικασίας αξιοποίησης μιας και αυτή είναι γνωστή σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Ωστόσο, θα αναφερθούμε στους φόβους που μας διακατέχουν τόσο για την περιβαλλοντική διάσταση του θέματος όσο και το οικονομικό όφελος για τον τόπο αλλά και εν τέλει για το ελληνικό δημόσιο. Και οι δύο παράμετροι είναι κρίσιμες αν πραγματικά θέλουμε να υπάρξουν κατά το δυνατόν αειφορικές επενδύσεις για το νησί σε βάθος χρόνου. Κι αυτό παρόλο που από την πλευρά μας υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες για τις συγκεκριμένες στρατηγικές επιλογές που έγιναν για την αξιοποίηση του Αφάντου, δηλαδή ανάπτυξη γηπέδου γκολφ σε 530 στρέμματα και ακόμα περισσότερες, περίπου 3522, τουριστικές κλίνες σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), όμοιες με αυτές που ήδη υπάρχουν σε ένα τουριστικά υπερ-κορεσμένο νησί.

Τα κρίσιμα ζητήματα κατά την άποψή μας αλλά και άλλων φορέων είναι τα παρακάτω:

1. Πρόσβαση σε αιγιαλό και παραλία. Η πιο σημαντική παράμετρος η οποία αφορά το σύνολο του πληθυσμού του νησιού είναι η εξασφάλιση ελεύθερης πρόσβασης στον αιγιαλό και την παραλία για τους κατοίκους και παραθεριστές. Δυστυχώς με τα σημερινά δεδομένα και την εισήγηση της ΕΥΠΕ δεν εξασφαλίζονται τα παραπάνω. Μια ρύθμιση που δεν θα επέτρεπε την ελεύθερη πρόσβαση στην παραλία, της οποίας το μέτωπο μόνο στο Βόρειο τμήμα είναι 3.300 μέτρα, θα ήταν εγκληματική και δεν πρόκειται φυσικά σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτή από τους πολίτες της Ρόδου, καθώς η παραλία Αφάντου είναι η μόνη που έχει μείνει ελεύθερη για τους κατοίκους και τις οικογένειές τους αλλά και τους λοιπούς παραθεριστές του νησιού.  Προς την κατεύθυνση διασφάλισης της ελεύθερης πρόσβασης στην παραλία, κρίνεται πρωταρχικής σημασίας η διατήρηση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του Τουριστικού Δημόσιου Κτήματος

2. Κάλυψη υδρευτικών και αρδευτικών αναγκών. Η κάλυψη των ιδιαίτερα υψηλών αρδευτικών αναγκών που έχει το γήπεδο γκολφ σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) είναι της τάξης του 1 εκ m³ ετησίως χωρίς να γίνεται πρόβλεψη για τις υδρευτικές ανάγκες των ξενοδοχειακών μονάδων και των τουριστικών κατοικιών που θα είναι βέβαια αυξημένες. Εάν υπολογίσουμε ότι ολόκληρο το νησί της Ρόδου έχει σήμερα μια κατανάλωση που υπολογίζεται στα 15-17 εκ. m³, εύκολα καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγάλη είναι αυτή η κατανάλωση και πόσο σημαντική η περιβαλλοντική της διάσταση.

Στη ΣΜΠΕ δε γίνεται σαφής αναφορά σχετικά με τον τρόπο που θα καλυφθούν αυτές οι ανάγκες ενώ η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος αναφέρει ότι οι ανάγκες άρδευσης θα εξυπηρετηθούν από υδρογεωτρήσεις και μόνο σε ανάγκη επιπλέον ποσοτήτων θα αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις όπως εγκαταστάσεις ταμίευσης, επαναχρησιμοποίησης υγρών αποβλήτων, αφαλάτωσης κλπ. Με λίγα λόγια, η πρόθεση είναι να δίδεται κατά προτεραιότητα πόσιμο νερό για αρδευτικές ανάγκες και όχι η χρήση εναλλακτικών πηγών για την κάλυψη αυτών των αναγκών.

Εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι το ζήτημα των υδρευτικών-αρδευτικών αναγκών Βόρειου και Νότιου Αφάντου δεν αντιμετωπίζεται στο σύνολό του  και σε όλες του τις διαστάσεις. Όπου υπάρχουν προβλέψεις (π.χ άρδευση γκολφ) δεν δίνονται αειφορικές λύσεις που να μη θέτουν σε κίνδυνο την ικανοποίηση των ως άνω αναγκών, οικιακών και επιχειρηματικών, ολόκληρου του νησιού της Ρόδου.

3. Διάθεση Υγρών Αποβλήτων. Αυτή τη στιγμή δυστυχώς στην περιοχή δεν υφίσταται αποχετευτικό δίκτυο για τη διάθεση των υγρών αποβλήτων ούτε υπάρχει σαφής και συγκεκριμένη προοπτική τα επόμενα χρόνια να κατασκευαστεί ο αγωγός Αρχάγγελος – Βόδι (βλ. έγγραφο Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Περ. Ν. Αιγαίου 1314/30-03-2016).

Είναι ευνόητο ότι εάν δεν υπάρχει ρητή και σαφής πρόβλεψη περί χωροθέτησης Εγκαταστάσεων Βιολογικού Καθαρισμού για την εξυπηρέτηση των εγκαταστάσεων και του Βόρειου και του Νότιου Τμήματος οι οποίοι θα χωροθετηθούν, κατασκευαστούν και θα λειτουργούν με αποκλειστικές δαπάνες και ευθύνη των επενδυτών, είναι πολύ πιθανό να ζητηθεί η ανάληψη των δαπανών και της όλης ευθύνης από το δημόσιο, πράγμα που όπως καταλαβαίνετε δεν είναι δυνατόν να συμβεί.

4. Λοιπές υποδομές και δίκτυα. Ενέργεια και αρχιτεκτονική. Τα παραπάνω πρέπει να αφορούν και τις υπόλοιπες υποδομές και δίκτυα, ότι δηλαδή οι δαπάνες διασύνδεσης με τις υφιστάμενες υποδομές δημόσιες, δημοτικές και άλλες θα βαρύνουν αποκλειστικά τους επενδυτές.

Το θέμα της ενέργειας και της αρχιτεκτονικής είναι ένα ακόμα σημαντικό θέμα. Για τέτοιας εκτεταμένης μορφής επενδύσεις θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να αξιοποιείται το αιολικό και ηλιακό δυναμικό του νησιού, να έχουν ενεργειακή αποδοτικότητα και βιοκλιματικό και αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που να ταιριάζει και να αναδεικνύει το περιβάλλον της περιοχής. Θα ήταν ευχής έργο να επιτραπεί στους επενδυτές να προχωρήσουν σε αυτοπαραγωγή ενέργειας, γεγονός που θα ωφελήσει και τους ίδιους αλλά και δε θα επιβαρύνει την παραγωγή της Ρόδου η οποία είναι σημαντικά αυξημένη και αυτή τη στιγμή βασίζεται σε ένα σταθμό παραγωγής, τον ΑΗΣ Σορώνής. Ο δεύτερος σταθμός είναι υπό κατασκευή αλλά θα ήταν πολύ σημαντικό αλλά και ελπιδοφόρο για ένα βιώσιμο μέλλον του νησιού οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες τέτοιων επενδύσεων να καλύπτονται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Κάτι τέτοια άλλωστε θα ήταν και σύμφωνο με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

5. Διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος. Η όλη επένδυση θα ήταν παραγωγική εάν μπορούσε να διαφοροποιήσει το τουριστικό προϊόν του νησιού και όχι απλά να προσθέσει κλίνες σε ένα νησί που κατά γενική ομολογία είναι πλέον κορεσμένο. Η προσθήκη καταλυμάτων όμοιων με αυτά που υπάρχουν το μόνο αποτέλεσμα που θα είχε θα ήταν να αυξήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, να μειώσει περαιτέρω τις συμπιεσμένες λόγω all-inclusive τιμές και να επιδεινώσει την εργασιακή και οικονομική κατάσταση των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα και την οικονομική θέση των τουριστικών επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να υπάρξει σαφής πρόβλεψη για την κατασκευή καταλυμάτων υψηλών προδιαγραφών, με αντίστοιχα, χαμηλές πυκνότητες και δυναμικότητα.
6. Λιμενική εγκατάσταση: Η δυνατότητα κατασκευής λιμενικής εγκατάστασης πρέπει να συναρτάται από τα πορίσματα εγκεκριμένης ακτομηχανικής μελέτης και πάντα με όρους και προϋποθέσεις προστασίας του περιβάλλοντος και του δημόσιου χαρακτήρα της παραλίας και του αιγιαλού.

Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, έργο που είναι καθήκον σας από τις συστατικές πράξεις ίδρυσης των φορέων σας,  δεν είναι δυνατόν να γίνεται με τρόπο που να μη διαφυλάσσει το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον και την ευημερία της κοινωνίας και των πολιτών αλλά και να μην προστατεύει το περιβάλλον για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές.

Με τιμή

Για το ΔΣ

 Ο πρόεδρος