• Ζήτησαν αντίγραφα της δικογραφίας που ξεπερνά τις 2.700 σελίδες και θα αρχίσουν να δίνουν εξηγήσεις από τις 3 Νοεμβρίου 2025, ενώ συνεχίζεται η λήψη μαρτυρικών καταθέσεων
Η δικαστική διερεύνηση της μεγάλης πυρκαγιάς που σάρωσε τη Ρόδο τον Ιούλιο του 2023 εισέρχεται πλέον στην πιο κρίσιμη φάση της. Δύο χρόνια μετά την καταστροφή που σημάδεψε το νησί και συγκλόνισε τη χώρα, ύποπτοι για κατηγορούμενοι προσήλθαν χθες ενώπιον της Προανακρίτριας Ρόδου, ζήτησαν αντίγραφα της ογκώδους δικογραφίας και προθεσμία για να δώσουν τις πρώτες τους εξηγήσεις.
Η δικογραφία, που αριθμεί περισσότερες από 2.700 σελίδες, περιλαμβάνει δύο πραγματογνωμοσύνες, εκθέσεις της Πυροσβεστικής, αλληλογραφία κρατικών υπηρεσιών και δεκάδες καταθέσεις που αποκαλύπτουν το μέγεθος των αστοχιών και της αποδιοργάνωσης του κρατικού μηχανισμού.
Οι εξηγήσεις των εμπλεκομένων αναμένεται να ξεκινήσουν διαδοχικά από τις 3 Νοεμβρίου 2025, ενώ στο μεταξύ θα συνεχιστεί η εξέταση μαρτύρων και η συλλογή νέων στοιχείων.
Ειδικότερα δώδεκα ύποπτοι –υψηλόβαθμοι αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος, στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Ελληνικής Αστυνομίας– εμφανίστηκαν στο Δικαστικό Μέγαρο Ρόδου. Δύο ακόμη υψηλόβαθμα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας και της Πυροσβεστικής έδωσαν εξηγήσεις σε Πταισματοδίκη των Αθηνών.
Η έρευνα, που ξεκίνησε με εισαγγελική παραγγελία, αφορά πιθανή τέλεση σοβαρών ποινικών αδικημάτων όπως παράβαση καθήκοντος, παρεμπόδιση αποτροπής κοινού κινδύνου, παράλειψη οφειλόμενης βοήθειας, βαριά σωματική βλάβη από αμέλεια διά παραλείψεως και υποβάθμιση περιβάλλοντος.
Η Δικαιοσύνη ερευνά δύο παράλληλα σκέλη: αφενός τον εμπρησμό, ο οποίος αποδίδεται σε άγνωστους δράστες, και αφετέρου τις διοικητικές και επιχειρησιακές ευθύνες των υπηρεσιών που φέρονται να καθυστέρησαν ή να χειρίστηκαν ανεπαρκώς τη διαχείριση της κρίσης. Ο διαχωρισμός αυτός επιτρέπει την ταυτόχρονη αναζήτηση τόσο των φυσικών αυτουργών όσο και των θεσμικών υπευθύνων που συνέβαλαν, με πράξεις ή παραλείψεις, στη γιγάντωση της φωτιάς.
Από πλευράς Πυροσβεστικού Σώματος, κλήσεις έχουν λάβει ο τότε αρχηγός, ο περιφερειακός διοικητής Δωδεκανήσου, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ρόδου και στελέχη του Κλάδου Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων. Από την Τοπική Αυτοδιοίκηση ερευνώνται οι ενέργειες του τότε δημάρχου, δύο αντιδημάρχων, του προϊσταμένου της ΔΕΥΑΡ, καθώς και στελεχών της Περιφέρειας και της Αστυνομικής Διεύθυνσης.
Η προανάκριση επικεντρώνεται στις καθυστερήσεις στην ενεργοποίηση του σχεδίου «Ιόλαος 2», στην απουσία συντονισμού των δυνάμεων, στην ανεπαρκή πρόληψη και στην αποτυχία των μηχανισμών εκκένωσης των τουριστικών περιοχών.
Η φωτιά ξέσπασε στις 18 Ιουλίου 2023, στις 19:11, στην περιοχή «Μελανοπή» του Απόλλωνα Ρόδου. Μέσα σε λίγες ώρες εξαπλώθηκε ανεξέλεγκτα προς τον νότο, καταστρέφοντας 176.960 στρέμματα δασικής, αγροτικής και οικιστικής γης. Οι ζημιές ήταν τεράστιες: 95 κατοικίες, 15 ξενοδοχεία, 9 καταστήματα και δεκάδες θερμοκήπια και φωτοβολταϊκά πάρκα παραδόθηκαν στις φλόγες.
Περίπου 20.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τουριστικές ζώνες μέσα σε συνθήκες πανικού. Κάτοικοι και παραθεριστές έτρεχαν προς τις ακτές, αναζητώντας σωτηρία με όποιο μέσο έβρισκαν. Παρά το χάος, δεν υπήρξαν θύματα, γεγονός που αποδόθηκε στη συγκινητική αυτοθυσία πυροσβεστών και εθελοντών.
Οι δύο εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης που περιλαμβάνονται στη δικογραφία περιγράφουν έναν μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας που λειτούργησε με αδυναμίες και καθυστερήσεις. Ο πρώτος πραγματογνώμονας επισημαίνει ότι υπήρξε καθυστέρηση άνω της μίας ώρας στην πλήρη κινητοποίηση των δυνάμεων, ενώ ο δεύτερος σημειώνει ότι οι ενέργειες των αρμόδιων οργάνων ήταν αποσπασματικές και χωρίς κεντρικό σχεδιασμό.
Και οι δύο καταλογίζουν ευθύνες στην αλληλοεπικάλυψη νομοθετικών πλαισίων και στη σύγχυση αρμοδιοτήτων που εμπόδισε την αποτελεσματική δράση. Επισημαίνουν επίσης ότι το θεσμικό πλαίσιο εκκενώσεων παραμένει ανεπαρκές, αφού δεν προβλέπει μηχανισμό για την απομάκρυνση τουριστών σε περιπτώσεις εξωτερικής απειλής όπως η πυρκαγιά.
