• Το θέμα ξεκίνησε από τον δήμαρχο Σύμης, συμφωνούν 34 νησιωτικοί δήμοι • Ανοίγει ο δρόμος για επιβολή ανάλογου τέλους σε σημεία όπως η Μεσαιωνική Πόλη και η Λίνδος • Τα επόμενα βήματα σε θεσμικό και νομικό επίπεδο
Κερδίζει καθημερινά έδαφος η πρόταση για την επιβολή τέλους εισόδου στους ημερήσιους τουρίστες. Το θέμα ξεκίνησε από τον δήμαρχο Σύμης, κ. Λευτέρη Παπακαλοδούκα, ο οποίος κατά τη συνεδρίαση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων τον περασμένο Αύγουστο και μετά από σχετική απόφαση του δημοτικού του συμβουλίου επιδιώκει να εξασφαλίσει άδεια από τα συναρμόδια υπουργεία για την καθιέρωση ειδικού τέλους ύψους τριών (περίπου) ευρώ κατ’ άτομο για τους ημερήσιους επισκέπτες.
Στην εισήγησή του ο κ. Λευτέρης Παπακαλοδούκας είχε επισημάνει μεταξύ άλλων ότι η Σύμη δέχεται 500.000 επισκέπτες κάθε σεζόν. Από αυτούς, οι 350.000 περίπου επισκέπτες πηγαίνουν στο νησί με ημερήσιες εκδρομές από τη Ρόδο -με 22 δρομολόγια που εκτελούνται σε καθημερινή βάση, αλλά δεν διαχέονται στο νησί και μένουν κυρίως στο λιμάνι:
«Η Σύμη είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Είναι ένα μικρό νησί με τον μεγαλύτερο διακινητέο πληθυσμό σε όλη την Ελλάδα. Δύσκολη η συντήρηση αυτού του οικισμού, αλλά δύσκολη και η καθαριότητα σε καθημερινή βάση και κυρίως στον χώρο του λιμανιού. Αυτό σημαίνει ότι έρχονται στη Σύμη, σε καθημερινή βάση, 5000 επισκέπτες. Το Λιμενικό Ταμείο εισπράττει από τα σκάφη αναψυχής (που βγάζουν πολλά σκουπίδια καθημερινά). Από τα κρουαζιερόπλοια τα έσοδα πηγαίνουν στο κράτος. Ο Δήμος Σύμης δεν μπορεί να μαζεύει τόσα απορρίμματα χωρίς να εισπράττει τίποτε, ούτε ένα ευρώ και χωρίς να έχει προσωπικό. Εμείς δεν μπορούμε να ζητήσουμε να αναλάβει ιδιωτική εταιρεία, διότι δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε οικονομικά. Σκεφτήκαμε ότι σε αυτούς τους ημερήσιους εκδρομείς μπορεί να μπει ένα τέλος της τάξης των τριών (3) ευρώ. Και άλλα νησιά, από άλλες περιοχές της χώρας, συμφωνούν με την πρότασή μας και θέλουν να την υιοθετήσουν κι εκείνοι. Εμείς, δεν μιλάμε για μόνιμους επισκέπτες που έρχονται και διαμένουν σε ξενοδοχεία ή έρχονται με ιδιωτικά σκάφη. Δεν μπορούν να πληρώνουν οι κάτοικοι, οι Συμιακοί, την καθαριότητα των εκατοντάδων χιλιάδων ημερήσιων επισκεπτών και ο Δήμος να μην εισπράττει ούτε ένα ευρώ από αυτή τη δραστηριότητα. Δεν μιλάμε για πόρους που τους χρειαζόμαστε για να κάνουμε έργα. Μιλάμε για ανταποδοτικότητα. Ειδάλλως θα αναγκαστούμε να αυξήσουμε τα τέλη τον χειμώνα, σε βάρος των Συμιακών, πράγμα που θεωρούμε ότι είναι άδικο».
Το αίτημα, το οποίο υιοθέτησε η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, βλέπουν με θετικό τρόπο και προορισμοί στην άλλη πλευρά της Ελλάδας, όπως στα νησιά του Ιονίου, ο Δήμος Παξών αλλά και ο Δήμος Ιθάκης. Την ίδια ώρα, άλλοι δήμοι, όπως για παράδειγμα στη Νάξο, έχουν αποφασίσει αύξηση των τιμολογίων ύδρευσης και άλλοι αύξηση των δημοτικών τελών για να αντιμετωπίσουν λίγο-πολύ ανάλογα προβλήματα. Στήριξε ωστόσο την απόφαση της ΠΕΔ, σημειώνοντας ότι το θέμα πρέπει να τεθεί στο πλαίσιο διεκδίκησης των οικονομικών πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης στη γραμμή της ΚΕΔΕ, ενώ επανέφερε παλαιότερη πρόταση για την εκούσια συγχώνευση των λιμενικών ταμείων με τους δήμους.
Τα επόμενα βήματα σε θεσμικό και νομικό επίπεδο
Ερωτηθείς από τη “δ” για τα επόμενα βήματα, ο νομικός σύμβουλος της ΠΕΔ Ν.Αιγαίου και επίκουρος καθηγητής Συνταγματικού και Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών, κ. Μιχάλης Παπαγεωργίου, δήλωσε τα εξής:
«Όπως καταλαβαίνουμε η καθιέρωση ενός δημοσιονομικού μέτρου ενός φόρου ή ενός ανταποδοτικού τέλους, είναι στην αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους. Αυτό το οποίο μπορεί να αξιώσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση κατ’ επίκληση της οικονομικής της αυτονομίας, της δυναμικής της ως προς τη βιώσιμη διαχείριση των δικών της πόρων για την ανάδειξη της βιώσιμης ανάπτυξης μιας περιοχής και να προτείνει προς το κεντρικό κράτος, είναι η επιβολή και η καθιέρωση συγκεκριμένων δημοσιονομικών πόρων, οι οποίοι θα τίθενται προς όφελος και ως έσοδο στα ταμεία του εκάστοτε δήμου –όπως τα δημοτικά τέλη, κάθε είδους ανταποδοτικό τέλος κ.λπ.
Αυτό που λέμε “city tax” αφορά σε ένα τέλος (ένα είδος φόρου) το οποίο όμως θα έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα κι ένα συγκεκριμένο αντίκρισμα. Δηλαδή δεν θα μπαίνει σαν έσοδο ενός δήμου σε έναν γενικό κορβανά για να το χρησιμοποιούν όπως θέλουν. Θα έχει άμεση σχέση με την επιβάρυνση που δέχεται μια συγκεκριμένη περιοχή σε σχέση με τον μαζικό τουρισμό».
Συνεπώς, εάν θεσμοθετηθεί και επιβληθεί αυτό το τέλος, πρέπει να έχει ανταποδοτική λειτουργία με στόχο τη βελτίωση των υποδομών, της καθαριότητας, τη διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων και άλλων εγκαταστάσεων στην εκάστοτε περιοχή.
«Αυτό το τέλος θα αφορά στους ημερήσιους επισκέπτες μιας νησιωτικής περιοχής, οι οποίοι δεν μένουν πάνω από μία ημέρα. Το αίτημα μπορεί να σταθεί νομικά εφόσον αφορά σε περιοχές που έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως π.χ. σε περιοχές – μουσεία, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους ή περιοχές ιδιαίτερης πολιτιστικής κληρονομιάς, που χρήζουν ανάδειξης, συντήρησης και διατήρησης με την αρωγή των οικείων ΟΤΑ» -αναφέρει ο κ. Παπαγεωργίου.
Με αυτό όμως το επιχείρημα, ανοίγει ο δρόμος εκτός από τα μικρά νησιά, και για σημεία όπως η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου και η Λίνδος:
«Αυτό το παράδειγμα το έχουμε συναντήσει και σε άλλες περιοχές, ενώ πολλές πόλεις της Ευρώπης, όπως η Βενετία, έχουν ήδη προχωρήσει στην επιβολή τέτοιου τέλους, λόγω του υπερτουρισμού και της πίεσης που υφίσταται ο προορισμός, από τους πολυάριθμους τουρίστες. Κι αυτό ενισχύεται επειδή ο τόπος που ζητάει τη θεσμοθέτηση και την επιβολή αυτού του τέλους, δεν είναι μόνον ένα μνημείο αλλά μια ζώσα κληρονομιά, όπου κατοικούν και δραστηριοποιούνται πολλοί άνθρωποι εκεί», λέει ο νομικός σύμβουλος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου.
Αυτό που αναμένεται στο αμέσως προσεχές διάστημα (πιθανόν και μέσα στην επόμενη εβδομάδα) είναι η σύσταση ενός ψηφίσματος-πρότασης, που θα κοινοποιηθεί σε όλες τις αρμόδιες αρχές με τα αντίστοιχα συναρμόδια υπουργεία (π.χ. Υπουργείο Οικονομικών, Υπουργείο Εσωτερικών κ.λπ.), ενώ την ίδια ώρα οι ενδιαφερόμενοι δήμοι προχωρούν τις ζυμώσεις τους σε πολιτικό επίπεδο.
Όπως είχε αποφασιστεί σε προηγούμενη συνεδρίαση της ΠΕΔ, η πρόταση αναμένεται να γνωστοποιηθεί και προς τους βουλευτές Δωδεκανήσων και Κυκλάδων.
«Σε κάθε περίπτωση, το “city tax” εάν θεσμοθετηθεί θα είναι στην ευχέρεια του κάθε δήμου να το καθιερώσει, εφόσον συνοδεύεται με αντίστοιχες αναλογιστικές μελέτες και σκοπούς για την καθιέρωσή του και την αποτίμησή του –από ένα έως πέντε ευρώ κ.ο.κ.», κατέληξε ο κ. Παπαγεωργίου.
