• Την ίδια ώρα πολλοί επιχειρηματίες περιμένουν ακόμη να πληρωθούν για το δεύτερο εξάμηνο του 2022, ενώ για τα καύσιμα δεν υπάρχει καμία εξέλιξη
Με το σταγονόμετρο γίνεται η καταβολή του Μεταφορικού Ισοδύναμου στους ιδιώτες για το έτος 2024, την ίδια ώρα που πολλοί επιχειρηματίες περιμένουν ακόμη το δεύτερο εξάμηνο του 2022, ενώ για τα καύσιμα δεν υπάρχει καμία εξέλιξη, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις για τους χειρισμούς του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Το μέτρο, παρότι ξεκίνησε με αναπτυξιακό πρόσημο για να αποκαταστήσει, έστω και εν μέρει, μια θεσμική αδικία, έχει εξελιχθεί σε αναποτελεσματικό, και κανείς δεν ξέρει τι μέλλει γενέσθαι.
Οι τελευταίες πληρωμές ιδιωτών αφορούν στο διάστημα από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2024, με τη διαδικασία των καταβολών να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.
Οι 325.000 συνολικά δικαιούχοι αναμένεται να λάβουν 31 εκατομμύρια ευρώ για το συγκεκριμένο εννεάμηνο, και ήδη ένας μεγάλος αριθμός είδε τους τραπεζικούς του λογαριασμούς να πιστώνονται. Η πληρωμή ξεκίνησε στις 2 Ιουνίου και υποτίθεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέσα σε 15 ημέρες.
Παράλληλα, ενεργοποιήθηκε και η πίστωση 9 εκατομμυρίων ευρώ για τις επιχειρήσεις, ποσό όμως που δεν καλύπτει παρά ένα ελάχιστο μέρος όσων δικαιούνται οι επαγγελματίες των νησιών. Κι αυτό γιατί το δεύτερο εξάμηνο του 2022, τρία ολόκληρα χρόνια μετά, παραμένει απλήρωτο για μεγάλο αριθμό επιχειρηματιών, το 2023 δεν έχει καν ξεκινήσει και για το 2024 δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση.
Οι επαγγελματίες βρίσκονται επί της ουσίας εκτός πλάνου. Δεν γνωρίζουν πότε θα πληρωθούν, αν θα πληρωθούν, με ποια ποσά και βάσει ποιων κριτηρίων.
Για το σκέλος που αφορά στα καύσιμα, και που αποτελεί για τα νησιά βασικό παράγοντα κόστους, δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση. Και το χειρότερο είναι ότι δεν λειτουργεί κανένας μηχανισμός πρόβλεψης ή προγραμματισμού. Το κράτος πληρώνει όποτε βρει χρήματα, χωρίς κανείς να ξέρει πότε, πόσα και σε ποιους.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, Γιάννης Πάππου, έχει επισημάνει δημόσια και επανειλημμένα τις στρεβλώσεις του συστήματος. Με τεκμηριωμένες παρεμβάσεις έχει ζητήσει την άμεση εκκαθάριση όλων των εκκρεμοτήτων, αλλά και τη μόνιμη διοικητική ενίσχυση του μέτρου. Όπως σημειώνει, η εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδύναμου σήμερα δεν έχει καμία σχέση με τον αρχικό του στόχο. Η λογική της αποζημίωσης έχει χαθεί, οι πολίτες δεν ξέρουν πότε θα πληρωθούν και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να κάνουν βασικό προγραμματισμό, αφού δεν γνωρίζουν αν και πότε θα λάβουν ό,τι δικαιούνται.
Στην πράξη, δεν μιλάμε πια για μια ελλιπή εφαρμογή, αλλά για πλήρη αλλοίωση του χαρακτήρα του μέτρου. Οι νησιώτες, σε δημόσιες αναρτήσεις και μαρτυρίες τους, κάνουν λόγο για απόγνωση και αγανάκτηση.
Κάτοικος της Λέρου που επικοινώνησε με τη «δ», σημειώνει ότι για εισιτήριο 50 ευρώ του επιστράφηκαν μόλις 9,31 ευρώ, ενώ για την αντίθετη διαδρομή η επιστροφή φτάνει σχεδόν τα 15 ευρώ. Από τη Ρόδο, άλλος πολίτης καταγράφει τη σταδιακή μείωση του ΑΝΗΚΟ για το δρομολόγιο Ρόδος – Κάρπαθος: από 9,52 ευρώ το 2022, σε 4,46 ευρώ το 2023 και πλέον 3,38 ευρώ το 2024.
Η εικόνα είναι ίδια σε όλα τα νησιά. Επιχειρηματίες που παραμένουν απλήρωτοι, οικογένειες που βλέπουν τις επιστροφές να συρρικνώνονται και, το κυριότερο, κανείς δεν μπορεί να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις, ούτε για το πότε, ούτε για το πόσα.
Αν δεν υπάρξει μια σοβαρή, δημόσια, ειλικρινής επανεκκίνηση του μέτρου, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και μόνιμη παρακολούθηση, τότε το Μεταφορικό Ισοδύναμο δεν έχει μέλλον.
Το μέτρο υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2018, επί θητείας στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής του αείμνηστου Νεκτάριου Σαντορινιού, και αποτέλεσε μία από τις ελάχιστες πραγματικά στοχευμένες νησιωτικές πολιτικές των τελευταίων ετών.
Ο ίδιος είχε δώσει αγώνα για να ενταχθεί στον κρατικό προϋπολογισμό ως μόνιμο εργαλείο, επιμένοντας ότι η ισοτιμία στο κόστος μεταφοράς δεν είναι πολυτέλεια, αλλά δικαίωμα. Και τότε, το μέτρο λειτούργησε.
Από το 2020 και μετά όμως, το Μεταφορικό Ισοδύναμο ξεκίνησε να αποδομείται και να απαξιώνεται, πιθανόν και σκόπιμα, όπως εντόνως φημολογείται, μέχρι να καταργηθεί ως «αναποτελεσματικό».
Επί του παρόντος δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση για το πότε αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εκκρεμείς πληρωμές του 2022 και του 2023 για τις επιχειρήσεις, ούτε για το αν προβλέπεται κάποια πρόβλεψη για το σκέλος των καυσίμων, σε ένα οικονομικό περιβάλλον που γίνεται όλο και πιο απαιτητικό για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
