• Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου έκρινε μη νόμιμη την επιλογή διαδικασίας χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για συμβάσεις 188 και 190 χιλιάδων ευρώ επικαλούμενη έλλειψη χρονικής εγγύτητας με τα πλημμυρικά φαινόμενα του 2024 και πάγιες ανάγκες συντήρησης
Ο έλεγχος νομιμότητας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου οδηγεί σε ακύρωση δύο πράξεων της Δημοτικής Επιτροπής του Δήμου Ρόδου που αφορούσαν παρεμβάσεις σε σχολικές μονάδες.
Το επίκεντρο της κρίσης είναι η επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση και το κατά πόσο αυτή αιτιολογήθηκε επαρκώς με πραγματικό κατεπείγον. Οι ακυρωτικές πράξεις φέρουν ημερομηνία 10 Νοεμβρίου 2025 και αφορούν τις αποφάσεις 683 και 684 της 29ης Σεπτεμβρίου 2025.
Τι ακυρώθηκε και γιατί
Με τις δύο πράξεις ακυρώθηκαν οι κατακυρώσεις πρακτικών διαπραγμάτευσης για έργα συντήρησης και αναβάθμισης σχολικών κτηρίων. Η πρώτη αφορούσε τη Δημοτική Ενότητα Ρόδου με ποσό σύμβασης 188.000 ευρώ με ΦΠΑ και έκπτωση 6 τοις εκατό στις τιμές του τιμολογίου μελέτης. Η δεύτερη κάλυπτε τρεις Δημοτικές Ενότητες με ποσό 190.000 ευρώ με ΦΠΑ και έκπτωση 5 τοις εκατό.
Η εποπτεύουσα αρχή έκρινε ότι δεν πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παράγραφος 2 περίπτωση γ του νόμου 4412 του 2016 που επιτρέπουν διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σε περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης από απρόβλεπτα γεγονότα. Επικαλέστηκε ότι τα πλημμυρικά φαινόμενα της 30ής Νοεμβρίου 2024 ήταν γνωστά ήδη από τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και ότι μεσολάβησε μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την επιλογή και κατακύρωση της διαδικασίας το φθινόπωρο του 2025. Κατά συνέπεια αποδυναμώνεται ο χαρακτήρας του κατεπείγοντος και λείπει η αναγκαία χρονική εγγύτητα με το απρόβλεπτο γεγονός.
Η νομική βάση και το φίλτρο του κατεπείγοντος
Στο σκεπτικό καταγράφεται η θεμελιώδης αρχή ότι η διαπραγμάτευση χωρίς προκήρυξη αποτελεί εξαίρεση από τον κανόνα των ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών και απαιτεί πλήρη και ειδική αιτιολογία. Η επίκληση κατάστασης έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας και οι διαδοχικές παρατάσεις της δεν αρκούν αυτόματα για να ενεργοποιηθεί η συγκεκριμένη διάταξη εάν οι εργασίες αφορούν πάγιες ανάγκες συντήρησης που οφείλει να προγραμματίζει ο δήμος. Η αιτιολόγηση πρέπει να αποδεικνύει ότι οι προθεσμίες ενός διαγωνισμού, ακόμη και συντετμημένες, ήταν πρακτικά αδύνατο να τηρηθούν.
Οι αποφάσεις επικαλούνται σταθερή νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αναφέρουν ρητά πρόσφατη απόφαση του 2025 που κρίνει ότι η παρατεταμένη κήρυξη μιας περιοχής σε έκτακτη ανάγκη δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτής νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία χωρίς δημοσίευση.
Ποιες παρεμβάσεις είχαν προγραμματιστεί
Στη Δημοτική Ενότητα Ρόδου, το τεχνικό αντικείμενο περιλάμβανε μεταξύ άλλων ολική ανακαίνιση τουαλετών σε δημοτικό σχολείο, αντικαταστάσεις κουφωμάτων σε ειδικές σχολικές δομές, τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων, αποκαταστάσεις επιχρισμάτων, υγρομονώσεις σε ταράτσες σχολικών κτιρίων και μικρές υδραυλικές και ηλεκτρολογικές παρεμβάσεις. Περιλαμβάνονταν επίσης χρωματισμοί σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους όπου απαιτούνταν.
Στις Δημοτικές Ενότητες Αρχαγγέλου, Αφάντου και Καλλιθέας, το έργο αφορούσε αντικαταστάσεις λεκανών τουαλέτας, τοποθέτηση κλιματιστικών σε αίθουσες διδασκαλίας, αντικατάσταση στεγάστρων, νέα ασφαλτόστρωση αύλειου χώρου, συντηρήσεις κιγκλιδωμάτων, κατασκευή στεγανής δεξαμενής, ενισχύσεις και αντικατάσταση πέργκολας, αποκαταστάσεις επιχρισμάτων, τοποθέτηση κλιματισμού σε γραφείο διδασκόντων και εκτεταμένες υγρομονώσεις σε παλαιά και προκατασκευασμένα κτίρια όπου θα εμφανίζονταν προβλήματα.
Γιατί θεωρήθηκαν πάγιες ανάγκες
Στις δύο πράξεις διατυπώνεται ρητά ότι οι συγκεκριμένες εργασίες συντήρησης και βελτίωσης των υφιστάμενων διδακτηρίων εμπίπτουν στις σταθερές αρμοδιότητες των δήμων και ανακύπτουν παγίως κάθε έτος. Το γεγονός ότι η περιοχή παραμένει σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης δεν μετατρέπει τις εργασίες αυτές σε καθαρό κατεπείγον. Η είτε ελλιπής είτε καθυστερημένη προετοιμασία αποδίδεται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και δεν μπορεί να θεμελιώσει την εξαίρεση.
Οι κρίσιμες ημερομηνίες που βάρυναν
Το πλημμυρικό συμβάν σημειώθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2024. Ακολούθησε απόφαση παράτασης της κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον Ιούλιο του 2025. Οι μελέτες εγκρίθηκαν στις 11 Αυγούστου 2025. Οι κατακυρώσεις πραγματοποιήθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου 2025. Η Αποκεντρωμένη έλαβε τους φακέλους στις 15 Οκτωβρίου 2025 και εξέδωσε τις ακυρωτικές αποφάσεις στις 10 Νοεμβρίου 2025. Η αλληλουχία αυτή θεωρήθηκε ασύμβατη με πραγματικό κατεπείγον που θα δικαιολογούσε παράκαμψη ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας.
Οικονομικά μεγέθη και εκπτώσεις
Στη Δημοτική Ενότητα Ρόδου η μέση έκπτωση καταγράφηκε σε 6 τοις εκατό με ποσό προσφοράς 151.612,91 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και συνολική σύμβαση 188.000 ευρώ με ΦΠΑ. Στις τρεις άλλες ενότητες η έκπτωση ήταν 5 τοις εκατό με ποσό προσφοράς 153.225,80 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και συνολική σύμβαση 190.000 ευρώ με ΦΠΑ. Τα ποσά
Οι πράξεις προβλέπουν ρητά το δικαίωμα υποβολής προσφυγής στην Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 εντός ενός μηνός από την κοινοποίηση. Μέχρι τότε, η διοίκηση οφείλει είτε να ασκήσει το ένδικο μέσο είτε να ανασχεδιάσει τον τρόπο ανάθεσης με κανονική διαγωνιστική διαδικασία που να απαντά στο βασικό ερώτημα του χρόνου και του τεχνικού αντικειμένου.
Η επαναφορά ωρίμανσης φακέλων με διαυγή τεκμηρίωση και σαφές χρονοδιάγραμμα μπορεί να αποτρέψει νέα εμπλοκή.
