Την απεμπλοκή της επένδυσης του Γκολφ Αφάντου, από τα γρανάζια που έθεσε στους επενδυτές ο πρώην υπουργός Πολιτισμού κ. Αρ. Μπαλτάς, θα επιδιώξουν οι νομικοί τους σύμβουλοι σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ και την νέα υπουργό Πολιτισμού κ. Λυδία Κονιόρδου.
Λίγες μέρες πριν τον ανασχηματισμό άλλωστε το Υπουργείο Πολιτισμού, κοινοποίησε στους δύο επενδυτές σχέδιο «Γενικού Μνημονίου Συναντίληψης και Συνεργασίας» για την πρόοδο της επένδυσης, το οποίο απείχε όμως από εκείνο που προώθησε το ΤΑΙΠΕΔ για τον απεγκλωβισμό των έργων.
Οι πρωτοβουλίες που είχε αναλάβει εξάλλου το ΤΑΙΠΕΔ είχαν θετική ανταπόκριση από τις εταιρείες «M.A. Angeliades Inc.», συμφερόντων του ομογενούς επιχειρηματία κ. Μερκουρίου Αγγελιάδη και «Aegean Sun Investments», συμφερόντων του Κύπριου επιχειρηματία κ. Νικολή Νικολαϊδη.
Όπως έγραψε η «δημοκρατική», το ΤΑΙΠΕΔ, μετά την άρνηση του Υπουργείου Πολιτισμού, να προχωρήσει στην υλοποίηση της πρότασης του υπουργού Επικρατείας κ. Αλέκου Φλαμπουράρη, για την γεωφυσική διασκόπηση της περιοχής, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πράγματι υπάρχουν αρχαία και που, υπέβαλε, δια του τεχνικού του συμβούλου, προς έγκριση στον υπουργό Πολιτισμού κ. Αρ. Μπαλτά, σχέδιο συμφωνίας, που προβλέπει την ανάθεση σε αρχαιολόγο, κοινής αποδοχής με τον επενδυτή, του έργου της χάραξης τομών σε σημεία της έκτασης, που προβλέπεται οικοδόμηση, σύμφωνα με το master plan, που έχει ήδη εκπονηθεί.
Πιο συγκεκριμένα μετά την Υπουργική Απόφαση αναοριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου του Ερημοκάστρου και σε συνέχεια των διαβουλεύσεων που ακολούθησαν το ΤΑΙΠΕΔ προέκρινε για την υλοποίηση των επενδύσεων τα εξής:
-Επιφανειακή έρευνα του γηπέδου από τους αρχαιολόγους, συμβούλους των επενδυτών για την εξέταση ύπαρξης τυχόν επιφανειακών αρχαιοτήτων, που θα τεθούν αμέσως υπόψη της ΕΦΑ Δωδεκανήσου.
-Διενέργεια με μέριμνα και δαπάνες του επενδυτή ορισμένων διερευνητικών τομών στις περιοχές που πρόκειται να υπάρξει οικοδομική δραστηριότητα, πριν από την υπογραφή της σύμβασης αγοραπωλησίας του ακινήτου.
Σύμφωνα με την πρόταση του ΤΑΙΠΕΔ οι τεχνικοί σύμβουλοι των επενδυτών αφού παρουσιάσουν το master plan της χωροθέτησης επενδυτικού τους σχεδίου στις ζώνες με χρήση γης, θα προσδιορίσουν επί μέρους οικοδομήσιμες περιοχές, όπως και περιοχές, όπου δεν προβλέπεται η δημιουργία κτιριακών εγκαταστάσεων. Ακολούθως προτείνεται να καθοριστούν από κοινού οι θέσεις που θα διενεργηθούν οι διερευνητικές τομές, με τη συμμετοχή επιτελών της ΕΦΑ Δωδεκανήσου και αρχαιολόγων συμβούλων των επενδυτών.
Το ΤΑΙΠΕΔ θεωρεί συγκεκριμένα ότι με τον τρόπο αυτόν περιορίζονται σημαντικά οι ασάφειες και οι ανησυχίες ώστε να είναι δυνατή χωρίς παλινωδίες και γραφειοκρατικά προσκόμματα η έγκριση της μελέτης πολεοδόμησης περιοχών με χρήση γης «Παραθεριστικού-Τουριστικού Χωριού» και χωροθέτησης επενδυτικού σχεδίου στις περιοχές με χρήση γης «Τουρισμού-Αναψυχής».
Κατέστησε εξάλλου σαφές ότι σε περίπτωση εντοπισμού αρχαιολογικών ευρημάτων εντός περιοχών προοριζόμενων για ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων, ο επενδυτής θα είναι υποχρεωμένος να προβεί στην αναθεώρηση του επενδυτικού του σχεδίου.
Από τις έρευνες αυτές θα καθοριστεί εξάλλου και το περιεχόμενο της συμφωνίας που θα ακολουθήσει μεταξύ των επενδυτών και του Υπουργείου Πολιτισμού, που θα προβλέπει τον τρόπο εποπτείας των εργασιών σε περιοχές που υπάρχουν αρχαία.
Αντί ωστόσο των ανωτέρω το Υπουργείο Πολιτισμού προώθησε προς έγκριση και υπογραφή από τους επενδυτές ένα πολυσέλιδο «Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας» για την διεξαγωγή των αρχαιολογικών ερευνών και εργασιών κατά τη φάση εφαρμογής ΕΣΧΑΔΑ, στο πλαίσιο της Αποκρατικοποίησης των Δημοσίων Ακινήτων, όπως αυτά ορίζονται κατά τις διατάξεις του άρθρου 10 του Κεφαλαίου Β’ του ν. 3986/2011.
Σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο η επικοινωνία και κάθε είδους αναγκαία συνεννόηση για οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει σχετικά με την εκτέλεση αρχαιολογικών εργασιών στο πλαίσιο του έργου, θα γίνεται μεταξύ του “Τμήματος Συντονισμού και Παρακολούθησης Αρχαιολογικών Ερευνών και Εργασιών στο πλαίσιο Επενδυτικών Προγραμμάτων”, της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α. και τον ορισμένο, από τον Ιδιωτικό Φορέα Υλοποίησης του Έργου, εκπρόσωπο αυτού.
Ο Ιδιωτικός Φορέας Υλοποίησης του Έργου, όπως προβλέπεται, θα υποβάλει αίτημα, συνοδευόμενο από όλα τα σχετικά με την εκτέλεση του έργου έγγραφα (αρχιτεκτονικές μελέτες, τοπογραφικές μελέτες, εγκρίσεις, άδειες κλπ) προς το Τμήμα, το οποίο εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή του σχετικού αιτήματος και σε συνεργασία με τις αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α. θα αποστέλλει τον “βασικό προγραμματισμό – προϋπολογισμό” του αρχαιολογικού έργου και των έργων προστασίας και ανάδειξης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, καθώς και τους προβλεπόμενους τμηματικούς προγραμματισμούς.
Η δαπάνη του αρχαιολογικού έργου και των έργων προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων καθώς και η δαπάνη για την λήψη προληπτικών μέτρων προστασίας των μνημείων έναντι κινδύνων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου ή και κατά τη φάση της διενέργειας της έρευνας, των ανασκαφών, της διαχείρισης και της ανάδειξης αρχαιολογικών ευρημάτων, τα οποία διενεργούνται εντός της ζώνης δραστηριοποίησης του έργου για τις ανάγκες του τεχνικού έργου, καθώς και η δαπάνη των εργασιών προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης αρχαιολογικών ευρημάτων ή μνημείων, τα οποία θα είναι δυνατόν να επηρεαστούν από την κατασκευή του τεχνικού έργου, βαρύνει, όπως προβλέπεται, στο σύνολό της τον Ιδιωτικό Φορέα Υλοποίησης του Έργου, σύμφωνα και με το άρθρο 37 παρ. 6 του Ν. 3028/2002.
Προβλέπεται ακόμη ότι εφόσον ο προϋπολογισμός των δαπανών αυτών υπερβαίνει το 5% επί του συνολικού προϋπολογισμού της δαπάνης, εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού μετά από αιτιολογημένη γνώμη των αρμόδιων Κεντρικών Συμβουλίων του ίδιου Υπουργείου.
Το αρχαιολογικό ανασκαφικό έργο, καθώς και τα έργα προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης, όπως αναφέρεται, ανήκουν στην αρμοδιότητα και διαχείριση των αρμόδιων Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ.Α, οι προϊστάμενοι των οποίων έχουν υπό την αποκλειστική διεύθυνση, εποπτεία και ευθύνη τους τις ανασκαφές, την κάθε είδους επιστημονική έρευνα, καθώς και τη μέριμνα για την τεκμηρίωση, αξιολόγηση, φύλαξη, συντήρηση, μελέτη και δημοσίευση των ευρημάτων, χωρίς καμία ανάμειξη του Ιδιωτικού Φορέα Υλοποίησης του Έργου στα επιστημονικά – αρχαιολογικά στοιχεία ή στην αξιοποίηση του ανασκαφικού υλικού, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, μετά από έγκριση του Τμήματος και των αρμοδίων κατά περίπτωση Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Οι μελέτες που θα απαιτηθούν, κατόπιν γνωμοδότησης του κεντρικού γνωμοδοτικού συμβουλίου, για την προστασία, τη συντήρηση και την ανάδειξη μνημείων και αρχαιολογικών χώρων στη ζώνη του τεχνικού έργου και του εξασφαλισμένου, για τις ανάγκες αυτού, χώρου και οι οποίες θα εκπονηθούν υπό την επίβλεψη του Τμήματος και των αρμοδίων κατά περίπτωση Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ.Α., είτε με πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού, είτε με ανάθεση σε εξειδικευμένο γραφείο μελετών, θα βαρύνουν, σύμφωνα με το ίδιο σχέδιο, τον Ιδιωτικό Φορέα Υλοποίησης του έργου.
Αναφέρεται ακόμη ότι η αρχαιολογική έρευνα και η λήψη μέτρων προστασίας και συντήρησης των μνημείων, όπου κρίνονται αναγκαίες, θα προηγούνται της έναρξης οποιουδήποτε τεχνικού έργου.
Ο Ιδιωτικός Φορέας Υλοποίησης του Έργου, όπως τονίζεται παραπέρα, οφείλει να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την παρακολούθηση και την αποφυγή πρόκλησης βλάβης στα υφιστάμενα μνημεία, τα οποία γειτνιάζουν με τη ζώνη κατάληψης του έργου. Την ευθύνη και τη δαπάνη αποκατάστασης των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου αναλαμβάνει ο Ιδιωτικός Φορέας Υλοποίησης του έργου. Όπου οι αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α. κρίνουν αναγκαίο, θα υπάρχει ενόργανη παρακολούθηση των παραμορφώσεων (στατικών και δυναμικών), ώστε να αποφευχθούν βλάβες σε μνημεία και κτήρια.
Δίδεται η δυνατότητα, ανεξάρτητα από τον προγραμματισμό της Αρχαιολογικής Έρευνας, να πραγματοποιηθούν προκαταρκτικές δοκιμαστικές τομές, με πρωτοβουλία και δαπάνες του Ιδιωτικού Φορέα Υλοποίησης του Έργου, σε θέσεις όπου προβλέπεται ανάπτυξη του έργου, βάσει συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού που θα συμφωνείται εγγράφως μεταξύ του Ιδιωτικού Φορέα Υλοποίησης του έργου και της αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Προβλέπονται παραπέρα και τα εξής:
«Εάν κατά τη διενέργεια των δοκιμαστικών ανασκαφών ή κατά την διάρκεια των εργασιών, σε οποιοδήποτε τμήμα του έργου, διαπιστωθεί η ύπαρξη αρχαιοτήτων, οι εργασίες θα διακοπούν αμέσως και θα ακολουθήσει σωστική ανασκαφική έρευνα.
Οι προϊστάμενοι των αρμοδίων Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ.Α., πριν από την έναρξη κάθε ανασκαφής ή άλλου αρχαιολογικού έργου, αποφαίνονται κατά προκαταρκτική εκτίμηση για τη χρονική διάρκεια της έρευνας ή της επέμβασης, καθώς και για τον αναγκαίο αριθμό προσωπικού κατά ειδικότητα, σε συνεργασία με το Τμήμα και τον Ιδιωτικό Φορέα Υλοποίησης του Έργου, ώστε να τηρούνται, όσο είναι δυνατόν, οι τμηματικές προθεσμίες εκτέλεσης του Έργου.
Μετά την εμφάνιση αρχαιοτήτων και, ανάλογα με την έκταση του σκάμματος, τα προβλεπόμενα βάθη, το είδος των ευρημάτων και τις ενδεχόμενες δυσμενείς καιρικές συνθήκες, είναι δυνατός ο επαναπροσδιορισμός του χρόνου περάτωσης του ανασκαφικού έργου.
Κατά τη διάρκεια των ερευνών θα τηρείται ημερολόγιο εργασιών, το οποίο θα υπογράφεται από τον επικεφαλής αρχαιολόγο στο πεδίο και στο οποίο θα καταγράφονται:
α. Οι εργαζόμενοι κατά ειδικότητα και η ανάθεση εργασίας.
β. Οι απαραίτητες μεταφορές ή άλλες εργασίες.
γ. Οι διακοπές εργασιών λόγω καιρικών συνθηκών ή άλλων προβλημάτων.
Σε μηνιαία βάση θα παραδίδεται στον Ιδιωτικό Φορέα Υλοποίησης του Έργου απολογιστική – προγραμματική έκθεση που θα περιέχει:
α. Τον αριθμό των εργαζομένων.
β. Λοιπά έξοδα σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του Ιδιωτικού Φορέα Υλοποίησης του Έργου.
γ. Συνοπτική περιγραφή των ανασκαφικών αποτελεσμάτων που θα αποτυπώνονται στο γεωγραφικό υπόβαθρο.
δ. Εκτίμηση ως προς την τήρηση του προγραμματισμού που θα αποτυπώνεται και στο γεωγραφικό υπόβαθρο σε κατάλληλη κλίμακα ώστε να εμφαίνονται: η μορφή του έργου, τα όρια της ζώνης κατάληψης του έργου και ο κάνναβος ανασκαφής.
ε. Αιτήματα για επαναπροσδιορισμό του χρόνου ή επέκταση των εργασιών, καθώς και θέματα που αφορούν στη μετά την περάτωση της ανασκαφής προκαταρκτική έκθεση των αποτελεσμάτων με σκοπό τη χρονολόγηση και ερμηνεία τους (καταγραφή, συντήρηση, τεκμηρίωση κλπ), συνοδευόμενα πάντα με τον αναγκαίο προϋπολογισμό.
Οι αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α οφείλουν να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους, υπό την εποπτεία του Τμήματος, ώστε να συντονίζουν τις δράσεις τους, προκειμένου να αποφεύγονται χρονοτριβές και γραφειοκρατικά κωλύματα».
Αμεσος στόχος η απεμπλοκή της επένδυσης του Γκολφ
