• Ειδικοί, κορυφαίοι αναλυτές και πολίτες ασκούν κριτική στις παθογένειες του ελληνικού σχεδιασμού
Με αφορμή την ανακοίνωση της Τουρκίας για τη δημιουργία δύο νέων θαλάσσιων πάρκων, μεταξύ των οποίων και αυτό που περιλαμβάνει την ευρύτερη περιοχή του Καστελλόριζου έως και τη Ρόδο, κορυφαίοι αναλυτές και ειδικοί στη χωροταξία και τη στρατηγική ασφάλεια ασκούν δριμεία κριτική στις παθογένειες του ελληνικού σχεδιασμού.
Η καθηγήτρια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Στέλλα -Σοφία Κυβέλου προειδοποιεί πως η απουσία ενός ολοκληρωμένου Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου (ΘΧΣ) με ενσωματωμένες τις ΘΠΠ (θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές) αφήνει την Ελλάδα εκτεθειμένη σε ανταγωνιστικές και –εν δυνάμει– εχθρικές χρήσεις, όπως π.χ. οι ενεργειακές διεκδικήσεις. «Η Τουρκία δεν περιορίζεται στην απλή εξαγγελία «πάρκων», αλλά εντάσσει τις κινήσεις της στο ήδη θεσπισμένο –και κατατεθειμένο στην UNESCO– χωροταξικό της σχέδιο.
Η Ελλάδα απλώς ανακοινώνει πάρκα χωρίς στρατηγική στόχευση, χωρίς θεσμική ενσωμάτωση στον χωροταξικό σχεδιασμό και χωρίς αναφορά σε ζώνες προτεραιότητας. Αντί να εδραιώνουμε τη θαλάσσια κυριαρχία, την αποδυναμώνουμε», τονίζει η κα Κυβέλου, προσθέτοντας πως «για μια ακόμη φορά, όπως συνέβη με το καλώδιο, το κράτος αποδεικνύεται πρόχειρο, αντιδραστικό και αποκομμένο από την επιστημονική κοινότητα».
Ο υποναύαρχος ε.α. και γεωστρατηγικός αναλυτής Στέλιος Φενέκος μιλά πιο ωμά:
«Είχαμε προειδοποιήσει. Η Τουρκία δεν παίζει με τους ίδιους κανόνες. Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της είναι εργαλείο στρατηγικής διείσδυσης και όχι απλώς οικολογικής μέριμνας. Δεν πρόκειται για πάρκα, πρόκειται για ένα πλήρες, οργανωμένο και επεκτατικό χωροταξικό σχέδιο που καλύπτει όλο το Αιγαίο, εξαιρώντας μόνο τα 6 ν.μ. της ελληνικής χωρικής θάλασσας. Μας απαγορεύει στην πράξη κάθε σχεδιασμό πέραν αυτής. Και με τη δική μας αδράνεια, της δίνουμε το πάτημα να εμφανίζεται στο διεθνές περιβάλλον ως θεματοφύλακας της τάξης και της οικολογίας, ενώ εμείς απογυμνωνόμαστε». Η κίνηση της Άγκυρας να θεσπίσει «πάρκο» που εξαφανίζει το Καστελλόριζο από κάθε χάρτη επήρειας δεν είναι τυχαία. Εντάσσεται στη λογική του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, κατατεθειμένου ήδη στον ΟΗΕ, και επιδιώκει να εμπεδωθεί διεθνώς ότι το νησί είναι «γεωπολιτικά ασήμαντο».
Ο μαθηματικός και δημιουργός γρίφων Καστελλοριζιός Πανταζής Κωνσταντίνος Χούλης, γνωστός για την ενασχόλησή του με ζητήματα στρατηγικής σκέψης, σχολιάζει οργισμένα: «Δεν είναι η πρώτη φορά. Από τα F-16 το 2020, μέχρι τον χάρτη των πάρκων σήμερα, η Τουρκία επενδύει σε μια διαρκή, συστηματική επιθετικότητα. Εμείς πάλι με “κύριους” μπουνταλάδες που νομίζουν πως η στρατηγική είναι θέμα επικοινωνίας και όχι εθνικού σχεδίου, αφήνουμε τα νησιά μας να “εξαφανίζονται”. Δεν είναι ότι δεν θέλουμε διάλογο. Είναι ότι δεν αντιλαμβανόμαστε τη σκακιέρα και τότε η ήττα είναι μονόδρομος».
Ο Δημήτρης Κρητικός, γιατρός και πρώην δήμαρχος Καμείρου, δεν μασά τα λόγια του: «Φτάνει πια. Άμεση επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ. και ανακήρυξη ΑΟΖ με κάθε κόστος. Όχι άλλα Ίμια, όχι άλλη αναβλητικότητα. Δεν μπορούμε να διαχειριζόμαστε γεωπολιτικές κρίσεις με εργαλεία περιβαλλοντικής βιτρίνας. Χρειαζόμαστε ουσιαστική στρατηγική».
Προκαλεί με «οικολογικό μανδύα» η Τουρκία
Στην πράξη, ο τουρκικός σχεδιασμός για «θαλάσσια πάρκα» στο Βόρειο Αιγαίο και στο νοτιοανατολικό Αιγαίο (Καστελλόριζο – Ρόδος) επιχειρεί να εδραιώσει τη θεωρία της Γαλάζιας Πατρίδας σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας. Με χωροταξικά τεχνάσματα και επίκληση της προστασίας των θαλάσσιων θηλαστικών, η Άγκυρα ακολουθεί την παλιά συνταγή: αποδομεί την ελληνική επήρεια, αποκλείει το Καστελλόριζο από κάθε έννοια ΑΟΖ και εμμέσως υπονοεί πως μόνο οι τουρκικές ηπειρωτικές ακτές έχουν θαλάσσια δικαιώματα. Το ελληνικό ΥΠΕΞ αντέδρασε χαρακτηρίζοντας την τουρκική κίνηση «μονομερή, παράνομη και άκυρη», σημειώνοντας ότι η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλει τετελεσμένα σε διεθνή ύδατα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν αναλυτές, η επίσημη ελληνική στάση συνεχίζει να είναι αποσπασματική και αμυντική – την ώρα που η Τουρκία χαράζει χάρτες μεθοδικά, επίμονα και με διεθνή απεύθυνση. Χάρτες που δεν έχουν ως στόχο μόνο την οικολογία, αλλά την κυριαρχία. Το κοινό μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια επιθετική στρατηγική με αποσπασματικές δηλώσεις και ατεκμηρίωτες περιβαλλοντικές εξαγγελίες. Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως: Εθνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο, Ανακήρυξη ΑΟΖ, χωρικά ύδατα 12 ν.μ. όπου δεν έχουν επεκταθεί, θεσμικά κατοχυρωμένες ΘΠΠ εντός ενός ευρύτερου στρατηγικού πλαισίου. Χωρίς αυτά, τα θαλάσσια πάρκα μετατρέπονται σε εικονικά καταφύγια, ενώ οι πραγματικές ζώνες εθνικής κυριαρχίας συρρικνώνονται.
