Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Πυροσβεστικό Σώμα στη Ρόδο και κατ’ επέκταση στα Δωδεκάνησα, μιλάει σήμερα σε συνέντευξή του προς τη “δ” ο κ. Ιωάννης Χατζηκυριάκος, πρόεδρος της Ένωσης Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος Δωδεκανήσου.
Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων: «Τα Δωδεκάνησα παραμένουν σε αυξημένη ετοιμότητα, αλλά η Πολιτεία οφείλει να μην επαναπαύεται, να μαθαίνει από τα λάθη και να επενδύει στην πρόληψη και την προστασία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε έγκαιρα τα φαινόμενα που, δυστυχώς, λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι ολοένα και πιο συχνά και έντονα».
• Κύριε Χατζηκυριάκο, πρόσφατα επισκέφθηκε τη Ρόδο, ο πρόεδρος της Π.Ο.Ε.Υ.Π.Σ. και πραγματοποίησε περιοδεία. Ποια ήταν τα θέματα που του θέσατε;
Η επίσκεψη του προέδρου της Π.Ο.Ε.Υ.Π.Σ. στη Ρόδο δεν είχε μόνο συμβολικό χαρακτήρα, αντιθέτως ήταν μια ευκαιρία ουσιαστικής επαφής και ενημέρωσης για τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής μας. Του θέσαμε όλα τα καίρια ζητήματα που απασχολούν τους συναδέλφους μας στα Δωδεκάνησα και ζητήσαμε στήριξη για την επίλυσή τους.
Συγκεκριμένα αναδείξαμε:
• Την απομόνωση και λειτουργική αυτονομία που χαρακτηρίζει τις πυροσβεστικές υπηρεσίες και κλιμάκια στα νησιωτικά συμπλέγματα, όπου καλούνται να ανταποκριθούν σε σύνθετα συμβάντα, χωρίς την άμεση υποστήριξη όμορων Υπηρεσιών, όπως συμβαίνει στην ηπειρωτική χώρα.
• Την υποστελέχωση των πυροσβεστικών υπηρεσιών και κλιμακίων και την ανάγκη αναδιοργάνωσης – αναδιάρθρωσης του προσωπικού βάση πραγματικών αναγκών κάθε υπηρεσίας.
• Το σοβαρό πρόβλημα στέγασης για τους πυροσβέστες που μετατίθενται ή αποσπώνται στα νησιά, ειδικά σε περιόδους τουριστικής αιχμής.
• Το γεγονός ότι το Νότιο Αιγαίο παραμένει ο «φτωχός συγγενής» σε αριθμό μονάδων ΕΜΟΔΕ και στελεχών, αφού ενώ σε άλλες περιφέρειες συστάθηκαν και λειτουργούν πολλαπλές μονάδες (Βόρειο Αιγαίο 3 μονάδες, Ιόνια Νησιά 3 μονάδες), στο Νότιο Αιγαίο, που αντιμετωπίζει τις πιο απαιτητικές επιχειρησιακές συνθήκες λόγω γεωγραφικής διασποράς, έντονης τουριστικής επιβάρυνσης και υψηλού κινδύνου πυρκαγιών, υπάρχει μόνο μία μονάδα ΕΜΟΔΕ με έδρα τη Ρόδο, καλύπτοντας 13 περιφερειακές ενότητες και 33 δήμους.
• Τη δυσμενή κατάσταση των κτηριακών υποδομών σε αρκετές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες και Κλιμάκια των Δωδεκανήσων, με σοβαρές ελλείψεις σε συνθήκες υγιεινής και λειτουργικότητας.
• Την αναγκαιότητα αντικατάστασης του παλαιού στόλου των πυροσβεστικών οχημάτων, που αυξάνει το κόστος συντήρησης και μειώνει την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα.
• Ότι ο νέος τρόπος προσλήψεων των πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης, οδήγησε σε επιπλέον αποδυνάμωση των τοπικών Υπηρεσιών.
Τέλος, αναφερθήκαμε σε γενικότερα θεσμικά, εργασιακά και οικονομικά θέματα που απασχολούν συνολικά το Πυροσβεστικό Σώμα.
• Μιλήστε μας για το πρόβλημα στέγασης του πυροσβεστικού προσωπικού στα νησιά των Δωδεκανήσων. Πόσο δύσκολη είναι η εύρεση στέγης για τους ένστολους και τι μπορεί να γίνει;
Το πρόβλημα της στέγασης στα Δωδεκάνησα των πυροσβεστών που μετατίθενται από την Ηπειρωτική Ελλάδα ή καλούνται να υπηρετήσουν εποχικά, είναι σοβαρό και διαρκώς εντεινόμενο. Η εύρεση κατοικίας είναι όχι μόνο δύσκολη, αλλά συχνά και αδύνατη τους καλοκαιρινούς μήνες, αφού η τουριστική ζήτηση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση εκτοξεύει τις τιμές ενοικίασης, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο για έναν ένστολο να βρει αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία.
Το κράτος ζητά από εμάς να υπηρετούμε μακριά από τον τόπο μας, χωρίς να εξασφαλίζει τις ελάχιστες συνθήκες διαβίωσης. Προτείνουμε:
• Χρηματοδοτούμενες παρεμβάσεις στέγασης, με επιδότηση ενοικίου για πυροσβέστες που τοποθετούνται σε νησιωτικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες.
• Καταγραφή και αξιοποίηση αδρανών δημοτικών ή κρατικών ακινήτων, που μπορούν να ανακαινιστούν και να μετατραπούν σε κατοικίες για χρήση από ένστολο προσωπικό.
• Δημιουργία μόνιμων κατοικιών, τύπου “οικιστικών μονάδων μικρής κλίμακας”, σε κάθε Περιφερειακό Δήμο, αποκλειστικά για την κάλυψη αναγκών των Σωμάτων Ασφαλείας και των πυροσβεστών.
Οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσα από προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021–2027, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Νοτίου Αιγαίου. Το ζητούμενο είναι η πολιτική βούληση και η θεσμική συνεργασία μεταξύ Πολιτείας, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Υπηρεσιών. Σε τελική ανάλυση, η στέγαση των πυροσβεστών στα νησιά δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαία προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του Πυροσβεστικού Σώματος σε μια ευαίσθητη γεωγραφικά και επιχειρησιακά περιοχή.
• Έχετε επανειλημμένα ζητήσει την άμεση ενίσχυση των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Δωδεκανήσου με ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό. Γιατί δεν προχωρούν οι διαδικασίες για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα;
Το πρόβλημα ξεκινά από τη θεσμική αναντιστοιχία ανάμεσα στις πραγματικές επιχειρησιακές ανάγκες και στους αριθμούς που αποτυπώνονται “στα χαρτιά”. Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, κάθε χρόνο η οργανική δύναμη κάθε Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ορίζεται με απόφαση του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος. Δηλαδή, καθορίζεται κατά το δοκούν πόσοι υπάλληλοι “αρκούν” για την ομαλή λειτουργία της κάθε Υπηρεσίας ή Κλιμακίου.
Με βάση αυτούς τους αριθμούς, οι Υπηρεσίες και τα Κλιμάκια στα Δωδεκάνησα εμφανίζονται πλήρως στελεχωμένα, κάτι που φυσικά απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα.
Η εκτίμησή μας είναι πως αυτό το μοντέλο υπολογισμού
• Δεν λαμβάνει υπόψη τις νησιωτικές ιδιαιτερότητες, τις αποστάσεις, την ανάγκη αυτονομίας κάθε νησιού.
• Αγνοεί την εποχική επιβάρυνση λόγω τουρισμού, που υπερπολλαπλασιάζει τις ανάγκες σε προσωπικό και οχήματα.
• Δεν ενσωματώνει στατιστικά δεδομένα προηγούμενων ετών, όπως τον συνεχή περιορισμό της διαθεσιμότητας σε προσωπικό, λόγω μεταθέσεων, συνταξιοδοτήσεων, αναρρωτικών αδειών ή αποδυνάμωσης από αποσπάσεις.
• Δεν αποτυπώνει το γεγονός ότι αποδεδειγμένα έχουν μειωθεί αισθητά τα πυροσβεστικά οχήματα που περιπολούν το καλοκαίρι σε όλο το νησί.
• Δεν λαμβάνει εντέχνως υπόψη την έμμεση μείωση του προσωπικού, αφού ανακοινώνονται δράσεις «εκσυγχρονισμού» του Πυροσβεστικού Σώματος, όπως η δημιουργία ομάδων drone ή χειριστών ταχυπλόων, δίχως η τεχνολογική αυτή αναβάθμιση να συνοδεύεται από ενίσχυση προσωπικού. Αντιθέτως, οι ίδιοι πυροσβέστες που στελεχώνουν τα πυροσβεστικά οχήματα καλούνται ταυτόχρονα να λειτουργούν ως χειριστές drone, και σύντομα ως χειριστές ταχυπλόων.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι με αυτού του είδους την προσέγγιση, το πρόβλημα δεν είναι ότι οι διαδικασίες καθυστερούν αλλά ότι δεν ξεκινούν καν, αφού επισήμως “δεν υπάρχουν κενά”.
Ως Ένωση, ζητάμε:
• Την καθιέρωση διαφανούς μηχανισμού αξιολόγησης των πραγματικών αναγκών κάθε Υπηρεσίας, βάσει των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει κάθε νομός.
• Άμεση ενίσχυση με νέο προσωπικό, τόσο μόνιμο όσο και εποχικό, κατανεμημένο με δίκαια και επιχειρησιακά κριτήρια.
• Στελέχωση ειδικών ομάδων (drone, ταχύπλοα) με νέο προσωπικό και όχι να ορίζονται οι πυροσβέστες σε διπλά και τριπλά καθήκοντα, προκειμένου να υλοποιηθούν τα προβλεπόμενα από το Επιχειρησιακό Σχέδιο Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών του έτους 2025.
Χρειαζόμαστε ένα Πυροσβεστικό Σώμα σύγχρονο, λειτουργικό και ανθρώπινο — όχι μια εικονική εικόνα “πληρότητας”, που καταρρέει μπροστά στην πρώτη μεγάλη κρίση.
• Άλλες περιοχές της χώρας είναι αντιμέτωπες με πολλά προβλήματα από πυρκαγιές ή άλλα φυσικά φαινόμενα. Σε ποιο βαθμό ετοιμότητας βρίσκεται η Ρόδος προκειμένου να αντιμετωπίσει κάποιο έκτακτο περιστατικό;
Η Ρόδος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του νομού, διαθέτει εμπειρία και επιχειρησιακή ετοιμότητα, κυρίως χάρη στην αυτοθυσία και την επαγγελματική επάρκεια των πυροσβεστών που υπηρετούν εδώ. Ωστόσο, η ανθεκτικότητα ενός μηχανισμού δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στην αυταπάρνηση του προσωπικού. Χρειάζονται ενισχύσεις, διαρκής εκπαίδευση, προληπτικά έργα και συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες.
Τα Δωδεκάνησα παραμένουν σε αυξημένη ετοιμότητα, αλλά η Πολιτεία οφείλει να μην επαναπαύεται, να μαθαίνει από τα λάθη και να επενδύει στην πρόληψη και την προστασία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε έγκαιρα τα φαινόμενα που, δυστυχώς, λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι ολοένα και πιο συχνά και έντονα.
