• Ο κοσμήτορας και βουλευτής Δωδεκανήσου μιλά για τον ΦΠΑ, τις ελλείψεις στην υγεία, την ακρίβεια και την ανάγκη για μεγάλες υποδομές στα νησιά
Σε μια περίοδο που οι νησιώτες αισθάνονται ότι η καθημερινότητά τους δοκιμάζεται από το υψηλό κόστος ζωής, τις ελλείψεις στο σύστημα υγείας και τις καθυστερήσεις σε έργα υποδομών, ο βουλευτής Δωδεκανήσου και κοσμήτορας της Βουλής, Βασίλης Υψηλάντης, παρεμβαίνει με συγκεκριμένες θέσεις και αιτήματα. Στη συνέντευξή του, υπογραμμίζει ότι η εξαίρεση της Ρόδου από τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ δεν έχει ουσιαστικό έρεισμα, παρουσιάζει τις κυβερνητικές παρεμβάσεις σε ζητήματα φορολογίας και υγείας, και ανοίγει τη συζήτηση για μια πιο δίκαιη νησιωτική πολιτική. «Όταν η πολιτική έχει μετρήσιμα αποτελέσματα για τον πολίτη, τότε δεν είναι επικοινωνία – είναι ουσία», σημειώνει με έμφαση, δίνοντας το στίγμα μιας συνέντευξης που αγγίζει τα πιο καίρια ζητήματα της Δωδεκανήσου.
Aναλυτικά η συνέντευξη:
• Κύριε βουλευτά, η Ρόδος εξαιρέθηκε από τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ. Πήρατε απάντηση από τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών κ. Πιερακάκη γιατί αυτή η διαφοροποίηση και μήπως τελικά πρέπει να πάμε σε μία δέσμευση «πακέτο» όπως προτείνει το ΠΑΣΟΚ;
Όπως γνωρίζετε, κ. Παμπρή, στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε γενναία μέτρα ελάφρυνσης, ιδίως για τους νέους, τα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και για την ελληνική περιφέρεια και τα νησιά. Σε αυτό το πλαίσιο, ανακοινώθηκε και η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα Δωδεκάνησα, με εξαίρεση τη Ρόδο. Όλα αυτά στα πλαίσια του δημοσιονομικού χώρου που η κυβέρνηση κρίνει ότι υπάρχει και μπορεί να επιστρέψει στην ελληνική κοινωνία με ασφάλεια. Αυτή, λοιπόν, τη στιγμή, αυτή είναι και η θέση του υπουργού Οικονομικών. Από την πρώτη στιγμή, χαιρέτησα τη συγκεκριμένη κυβερνητική πρωτοβουλία. Είναι μια καθοριστική στιγμή, μετά την απαράδεκτη κατάργησή τους με το τρίτο μνημόνιο από τους ΣΥΡΙΖΟΑΝΕΛ, προς την αναγνώριση των νησιωτικών ιδιαιτεροτήτων και αντανακλά έμπρακτα την πολιτική μας βούληση να στηρίξουμε τα νησιά. Ωστόσο, δεν παρέλειψα να επισημάνω δημοσίως και θεσμικά την ανάγκη να επανεξεταστεί άμεσα η εξαίρεση της Ρόδου, η οποία αντικειμενικά υφίσταται τις ίδιες νησιωτικές προκλήσεις, ιδίως σε επίπεδο κόστους ζωής, μεταφορών και παροχής υπηρεσιών. Για τον σκοπό αυτό, απέστειλα στις 18/09/25 επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, με την οποία, ζητώ ρητά την ένταξη και της Ρόδου στο καθεστώς των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, τεκμηρίωσα ότι η διαφοροποίηση αυτή δεν έχει ουσιαστικό έρεισμα, καθώς η Ρόδος – αν και μεγαλύτερη – αντιμετωπίζει ίδιες προκλήσεις με τα υπόλοιπα νησιά, ιδιαίτερα λόγω της απόστασης από το κέντρο και μετά από αλλεπάλληλες κρίσεις (πυρκαγιές, σεισμούς, ακρίβεια) και τέλος, υπογράμμισα ότι η απόφαση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη μακροχρόνια διεκδίκηση των Δωδεκανησίων και την ιστορική κατάκτηση των μειωμένων συντελεστών, για την οποία προσωπικά έχω δώσει αγώνες – τόσο πριν καταργηθούν, όσο και στην προσπάθεια επαναφοράς τους. Η επιστολή κοινοποιήθηκε στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, ακριβώς για να αναδειχθεί η πολιτική βαρύτητα του αιτήματος.
Η πρόταση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Ανδρουλάκη για «δέσμευση πακέτο», θεωρώ ότι δεν κινείται στο πνεύμα της Οδηγίας για τον ΦΠΑ και δεν αντανακλά τις ανάγκες και τις διεκδικήσεις της νησιωτικής Δωδεκανήσου. Οι μειωμένοι συντελεστές δεν είναι προνόμιο, αλλά δικαίωμα που πηγάζει από τη γεωγραφία, τις δομικές δυσκολίες και το κόστος ζωής στα νησιά.
Η δημιουργία μιας «πακέτο-δέσμευσης» που συνδέει οριζόντια, γενικά και αόριστα, τα φορολογικά μέτρα με άλλες αναπτυξιακές πολιτικές, θολώνει το πλαίσιο και αποδυναμώνει τον σαφή θεσμικό στόχο: Την επανένταξη όλων των Δωδεκανήσων, συμπεριλαμβανομένης της Ρόδου, στο ειδικό φορολογικό καθεστώς. Το αίτημα είναι ορθό, δίκαιο και απολύτως εφαρμόσιμο. Γι’ αυτό και το διεκδικώ από κοινού με τους συναδέλφους μου, την τοπική αυτοδιοίκηση και την τοπική κοινωνία, τους παραγωγικούς φορείς. Θα συνεχίσω να παρεμβαίνω, θεσμικά και πολιτικά, μέχρι την πλήρη ικανοποίηση του αιτήματος.
• Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ δίνουν ελαφρύνσεις, αλλά οι πολίτες στα νησιά συχνά αισθάνονται ότι μένουν στο περιθώριο. Πώς απαντάτε σε όσους λένε ότι τα μέτρα είναι περισσότερο επικοινωνιακά παρά ουσιαστικά; Δώστε μας παραδείγματα…
Η κριτική είναι θεμιτή, όμως πρέπει να λέμε τα πράγματα όπως είναι: τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ δεν είναι επικοινωνιακά, είναι στοχευμένα, ρεαλιστικά και κοινωνικά δίκαια – ειδικά για τους νέους και τους κατοίκους της νησιωτικής και απομακρυσμένης Ελλάδας. Πρώτον, για τους κατοίκους μικρών οικισμών και νησιών – όπως στα Δωδε – προβλέπεται μείωση του ΕΝΦΙΑ έως και 50% σε περιοχές με πληθυσμό κάτω των 1.500 κατοίκων. Αυτό είναι μια ελάφρυνση με άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα και το οικογενειακό εισόδημα. Δεύτερον, για τη νέα γενιά, καθιερώνεται μειωμένος φορολογικός συντελεστής 15% για τα πρώτα τρία χρόνια εργασίας νέων έως 29 ετών, προβλέπεται γενναία επιδότηση για ενοίκιο και στέγη και επιπλέον, καταργείται το τέλος επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες που προσλαμβάνουν εργαζόμενο – μέτρο που στηρίζει τους μικρούς επαγγελματίες και ενισχύει την απασχόληση. Να προσθέσω και τη διεύρυνση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα Δωδεκάνησα, μέτρο που χαιρετίστηκε από την τοπική κοινωνία, με την εξαίρεση της Ρόδου – για την οποία, όπως έχω ήδη τονίσει δημόσια, έχω ζητήσει την άμεση επανεξέταση και ένταξή της στο καθεστώς μειωμένου ΦΠΑ, με σχετική επιστολή στον υπουργό Οικονομικών και κοινοποίηση στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Δεν πρόκειται για παροχολογία, αλλά για ένα συνεκτικό σχέδιο ελάφρυνσης, ενίσχυσης της περιφέρειας και στήριξης των νέων, που χτίζει σταθερά κοινωνική κινητικότητα και νησιωτική ισονομία. Όταν η πολιτική έχει μετρήσιμα αποτελέσματα για τον πολίτη, τότε δεν είναι επικοινωνία – είναι ουσία.
• Στα νοσοκομεία των νησιών μας γίνονται αργά βήματα και έχω την αίσθηση ότι γιατροί έχουν κηρύξει προσωρινά “εκεχειρία” με τον υπουργό Υγείας. Πώς γίνεται όμως να μιλάμε για ανάπτυξη και τουρισμό όταν λείπουν βασικές ιατρικές υπηρεσίες;
Στο ερώτημά σας θα απαντήσω με στοιχεία:
Στα Δωδεκάνησα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη ευκαιρία αναβάθμισης των υποδομών υγείας. Ήδη άλλα έχουν ενταχθεί και ολοκληρωθεί και άλλα προχωρούν:
Στο Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου, γίνεται ριζική ανακαίνιση όλων των κλινικών και των εσωτερικών χώρων που ξεπερνά τα 5 εκ. ευρώ και το Ακτινοθεραπευτικό Κέντρο Ρόδου, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, έρχεται για να καλύψει τις ανάγκες των ογκολογικών ασθενών. Παράλληλα, αναβαθμίστηκαν και τα Κέντρα Υγείας στο νησί, σε Έμπωνα, Αρχάγγελο και Ρόδο.
Το Κέντρο Υγείας Πάτμου, με προϋπολογισμό 1,5 εκατομμυρίου ευρώ για πλήρη ανακαίνιση και εκσυγχρονισμό των υποδομών του.
Το Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Καλύμνου “Βουβάλειο” και το Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Λέρου, με έργα ανακαίνισης στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και στις νοσηλευτικές μονάδες, χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο με 653 χιλιάδες. Παράλληλα, μέσα από εθνικό έργο ψηφιοποίησης, επτά νοσοκομεία του Νοτίου Αιγαίου –ανάμεσά τους και των Δωδεκανήσων– αποκτούν νέα πληροφοριακά συστήματα και ψηφιακά εργαλεία.
Για την Κω, οι καθυστερήσεις, στο θέμα τελικής επιλογής οικοπέδου, στέρησαν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί το νέο νοσοκομείο από το Ταμείο Ανάκαμψης· ωστόσο η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι το έργο θα ολοκληρωθεί με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Την ίδια στιγμή, δεν μένουμε μόνο στα κτήρια. Το Υπουργείο Υγείας έχει ήδη προχωρήσει σε προκηρύξεις νέων θέσεων γιατρών και νοσηλευτών, με ιδιαίτερη έμφαση στα νησιά, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες στελέχωσης. Ενισχύονται οικονομικά οι υπηρετούντες γιατροί με επιδόματα άγονων και νησιωτικών περιοχών, δίνονται κίνητρα σε νέους γιατρούς να επιλέξουν τα νησιά, ενώ αναβαθμίζονται και οι μισθοί των νοσηλευτών στο πλαίσιο της γενικής πολιτικής για το ΕΣΥ.
Έτσι, με συνδυασμό επενδύσεων σε υποδομές και προσλήψεων σε ανθρώπινο δυναμικό, η κυβέρνηση αλλάζει τον χάρτη της Υγείας στα Δωδεκάνησα, με έργα που δεν μένουν στη θεωρία αλλά χρηματοδοτούνται και υλοποιούνται. Σαφώς οι ανάγκες σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό είναι πολύ μεγάλες. Οι προσπάθειες που γίνονται για ανταπόκριση και μόνιμη ανάληψη καθηκόντων και η κάλυψη κενών είναι αδιάκοπη. Όπως δεν πρέπει να μην αναφερόμαστε στις προσπάθειες των ανθρώπων αυτών που πολλές φορές ξεπερνούν τα όρια. Συνεπώς είναι άδικο να μηδενίζονται τα πάντα αλλά και να συνδυάζονται με καταστάσεις ανόμοιες.
• Οι τιμές στα βασικά αγαθά είναι διπλάσιες σε σχέση με την Αθήνα. Ποιο είναι το σχέδιό σας, ώστε νησιώτες να μην πληρώνουν ‘’καπέλο’’ μόνο και μόνο επειδή ζουν σε νησί;
Είναι αλήθεια ότι οι τιμές στα νησιά πιέζονται περισσότερο σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα. Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, η κυβέρνηση έχει ήδη δώσει λύσεις, όπως η πρόσφατη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, η διατήρηση και λειτουργία του μεταφορικού ισοδύναμου, αλλά και οι συνεχείς έλεγχοι στην αγορά. Σ’ αυτά πρέπει να προσθέσουμε τα μέτρα για την αύξηση των εσόδων, όπως λεπτομερώς προανέφερα. Θεωρώ ότι, υπάρχει η πολιτική βούληση να προχωρήσουμε σε κάθε πρόσθετο μέτρο που θα χρειαστεί για την αντιμετώπιση της ακρίβειας η οποία να σημειώσω είναι έντονη σε όλη την Ευρώπη.
• Η εντοπιότητα για εκπαιδευτικούς που προτείνετε μπορεί να λύσει μέρος του προβλήματος. Τι θα γίνει όμως με γιατρούς, αστυνομικούς και άλλους δημόσιους λειτουργούς που επίσης δεν μένουν στα νησιά;
Η πρότασή μου για μοριοδότηση της εντοπιότητας στους εκπαιδευτικούς δεν έχει μόνο υπηρεσιακή στόχευση – αποσκοπεί και στην ενίσχυση της νησιωτικής κοινωνίας, ειδικά σε ό,τι αφορά το ζήτημα της στέγασης και της μόνιμης παραμονής. Η παρουσία ενός ανθρώπου που κατάγεται ή έχει δεσμούς με το νησί μειώνει το ενδεχόμενο μετακίνησης και αποδυναμώσεων των δομών.
Τώρα, το πρόβλημα φυσικά δεν περιορίζεται στην εκπαίδευση. Το βλέπουμε – ίσως ακόμη πιο οξυμένα – στην υγεία, την αστυνόμευση, την πυροπροστασία, τη δημόσια διοίκηση. Γι’ αυτό και έχω επισημάνει ότι η πρόταση για την εντοπιότητα πρέπει να εξεταστεί οριζόντια, σε όλους τους κρίσιμους τομείς του Δημοσίου, με σεβασμό στο Σύνταγμα και το Ευρωπαϊκό Ενωσιακό Δίκαιο και τις ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου. Παράλληλα όμως, οφείλουμε να δούμε και άλλα συμπληρωματικά μέτρα. Κίνητρα στέγασης και επιδοτήσεις ενοικίου, κατοχύρωση μόνιμων οργανικών θέσεων στα νησιά, πριμοδότηση της παραμονής και της μακρόχρονης υπηρεσίας και φυσικά, βελτίωση των υποδομών — γιατί όταν ο γιατρός, ο δάσκαλος ή ο αστυνομικός φτάνει σε ένα μικρό νησί, πρέπει να έχει λόγο να μείνει. Η εντοπιότητα δεν είναι πανάκεια, είναι όμως ένα σημαντικό εργαλείο νησιωτικής πολιτικής. Και αν εφαρμοστεί σωστά και με δικαιοσύνη, μπορεί να συμβάλει στην πραγματική στελέχωση των δομών και στην αντιστροφή του φαινομένου της υποστελέχωσης που χρονίζει.
• Αν αύριο ο πρωθυπουργός θα ζητούσε να του πείτε το πιο καυτό ζήτημα των Δωδεκανήσων, τι θα του λέγατε πρώτο και γιατί;
Να προχωρήσουμε πιο γρήγορα μεγάλα έργα υποδομών στα Δωδεκάνησα και να ενεργοποιήσουμε άμεσα την πλήρη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στα νησιά μας. Και τούτο διότι στα Δωδεκάνησα η σημαντική τουριστική ανάπτυξη, δεν συμπορεύεται με τις αναγκαίες υποδομές. Παράλληλα, υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης αδρανούς δημόσιας περιουσίας, από αυτά που πλέον ανήκουν στη Δωδεκανησιακή Αρχιτεκτονική Κληρονομιά, τουριστικά ακίνητα έως πρώην στρατόπεδα ή κτηριακά συγκροτήματα, που μπορούν να στηρίξουν τοπικές επενδύσεις, στέγαση εργαζομένων, νέες θέσεις εργασίας, ακόμη και στέγη για δημόσιους λειτουργούς. Το δυναμικό υπάρχει. Αυτό που χρειάζεται βούληση, στοχευμένος σχεδιασμός και ταχύτητα, γιατί τα νησιά μας δεν μπορούν να περιμένουν.
